مروری بر رویداد های مهم تاریخ امروز ایران و جهان : مورخه 15 مرداد برابر با 6 آگوست در تاریخ چه گذشت (تولد،درگذشت،رویداد،اتفاق)
آرشیو رزوهای قبلی

امروز 15 مرداد برابر با 6 آگوست تقویم میلادی است.
روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است.
به مرور برخی از این وقایع میپردازیم.
رویداد ها:901 - مرگ عمرولیث از گرسنگی در زندان خلیفهششم
آگست سال 901 میلادی عمرو لیث صفّار که پس از مرگ برادرش یعقوب برجای او
نشسته و برخلاف برادر، با خلیفه عباسی راه مماشات درپیش گرفته بود، در
زندان خلیفه در بغداد از گرسنگی درگذشت. عمرو از سال 858 بر جای برادر
نشسته بود. خلیفه که عمرو را توسط دیگران به چنگ آورده و به زندان افکنده
بود قول آزاد کردن وی را داده بود، ولی قلبا مایل به این عمل نبود و چون
زندانبان به میل باطنی خلیفه پی برده بود جیره غذایی «عمرو» را هر روز کمتر
می کرد تا از گرسنگی درگذشت.
مقبره عمرولیث
یعقوب
ـ «قهرمان استقلال ایران زمین» که از سیستان (افغانستان امروز) برخاسته
بود حاضر به سازش با خلیفه عباسی نشده بود و مورخان درباره سرانجام کار
«عمرو» نوشته اند: این بود نتیجه سازش با ابلیس (حیله گر و ظالم)، نباید بر
سر هدف ایدئولوژیک حتی موقتا سازش کرد، ترسوها نباید صاحب مقام رفیع شوند
زیراکه ترسوها اهل سازش و مماشات هستند و ....
885 - ارمنستان استقلال یافتششم
آگوست (15 مرداد) سال 885 میلادی ارمنی ها که در آن زمان در منطقه وسیعی
در جنوب غربی قفقاز و سراسر شرق آناتولی (ترکیه امروز) سکونت داشتند، از
فرصتی که از هم پاشیدگی امپراتوری ایران و ضعف و فتور حکومت روم شرقی
(قسطنطنیه) برایشان فراهم آورده بود استفاده کردند و استقلال سرزمین خود را
اعلام داشتند. این رویداد در سالهای 1918 و1991 عینا تکرار شد. ارمنیان در
سال 1918 از فرصت جنگ داخلی روسها (که درپی انقلاب بولشویکی 1917 آغاز شده
بود) و در سال 1991 از ضعف دولت مسکو ناشی از اشتباهات گورباچف استفاده و
اعلام استقلال کامل کردند. ارمنستان در سه دهه اول قرن نوزدهم و درپی شکست
های نظامی ایران از روسیه به تصرف روسها درآمده و طبق قراردادهای گلستان و
ترکمنچای، هربار یک قسمت از آن به امپراتوری روسیه واگذار شده بود.
در
پی اعلام استقلال اوت 885 میلادی، «آشوت باگراتونی» رئیس کشور ارمنستان شد
و استقلال ارمنستان فورا از سوی سامانیان ایران و حکومت روم شرقی برسمیت
شناخته شد تا سد دیگری در برابر پیشروی اعراب مسلمان به وجود آید.
ارمنستان
در طول تاریخ خود در بیشتر ازمنه متحد و یا وابسته به ایران بود. "تاریخ"
نشان داده است که ارمنیان در هر شرایطی همواره متحد و دوست ایرانیان بوده
اند.
ارمنستان در عین حال نخستین کشور مسیحی جهان بشمار می آید.
1806 - پایان امپراتوری مقدس رومی در اروپاعمر
امپراتوری مقدس رومی که نه امپراتوری بود، نه مقدس و نه رومی ششم اوت 1806
به دست ناپلئون به پایان رسید. این امپراتوری، خود به خود، از روزی که پاپ
وقت در 25 دسامبر سال 800 شارلمانی را امپراتور همه «رومن کاتولیکها»
خواند تا جهان مسیحیت هم سلطانی همتراز هارون الرشید خلیفه وقت عباسی داشته
باشد به وجود آمده بود و چون مورخان این عنوان را بکرات بکار بردند باقی
ماند. شارلمانی پادشاه فرانکها بود که به رم رفت، در برابر پاپ لئون سوم
زانو زد و در عوض، آن عنوان را به دست آورد. این امپراتوری یک کنفدراسیون
سست مرکب از چندین امیر نشین و کشور دارای حاکمیت ملی بود.

شارلمانی
ناپلئون پس از پیروزی نظامی بر اتریش و ایجاد کنفدراسیون امیر نشین های آلمانی زیر نظر خود ، به عمر امپراتور مقدس پایان داد.
1977 - کناره گیری هویدا پس از 12 سال و 187 روز نخست وزیری15
امُرداد (ششم آگوست 1977) امیرعباس هویدا پس از 12 سال و 197 روز نخست
وزیری، از این سمت کناره گیری کرد و روز بعد جمشید آموزگار رئبس حزب
رستاخیز و وزیر مشاور وقت نخست وزیر شد و هوشنگ انصاری را وزیر اقتصاد و
دارایی کابینه خود کرد. در همین روز (16 امُرداد) هویدا وزیر دربار شد و
محمد باهری معاون وزارت دربار به حزب رستاخیز رفت و رئیس این حزب شد.

امیرعباس هویدا
تفسیرنگاران
اروپایی همان روز ضمن بررسی تحولات ایران اشاره کرده بودند که در تغییرات
کابینه ایران، نظرات جیمی کارتر (رئیس جمهور وقت آمریکا) که تحت تاثیر
حرفهای سران اتحادیه های دانشجویان ایرانی مقیم آمریکاست [که منظما با او و
مشاورانش ملاقات داشتند] تا حدّی رعایت شده است. این مفسران افزوده بودند
که رهبری ایران باید بر نسخه مصدق مروری دوباره کند. مصدق نه تنها نفت را
ملّی کرد بلکه کوشید به نفوذ خارجی در ایران پایان دهد و دمکراسی برقرار
کند. رقصیدن به ساز خارجی سهم بزرگی در پدیدآوردن مسائل ایران داشته و نیز
غفلت از استفاده از فرصت هایی که رویدادهای جهانی به دست داده بودند.
رضاشاه پهلوی همینکه خواست به ساز لندن نرقصد بیرونش کردند. اشتباه رضاشاه
این بود که همان رجال عصر قاجاریه را که شهرت ارتباط با خارجی داشتند مقام
داده بود. اگر رهبری ایران و از طریق ایجاد «تحوّل» مسئله دمکراسی را حل
نکند؛ انقلاب روی خواهد داد و تخریب ناشی از چنین انقلابی باتوجه به
روانشناسی ایرانیان و ساختار جامعه قابل برآوردن کردن (پیش بینی) نیست.
تفسیرنگاران
آمریکایی تورم پول و فرار ارز را در ایران که نارضایی ایجاد کرده بود دلیل
عمده تغییرات داخلی این کشور به دست داده بودند.
1348 - برگزاری اولین دوره کنکور سراسری در کشور توسط وزارت علومتا
قبل از سال 1348، دانش آموزانی که دوره شش ساله تحصیلات متوسطه را پشت سر
میگذاشتند پس از موفقیت در آزمون ورود به دانشگاهها، میتوانستند به
تحصیل در دانشگاه اشتغال ورزند. با افزایش تعداد متقاضیان ورود به دورههای
آموزش عالی، وزارت علوم تصمیم گرفت طی آزمونی که به کنکور موسوم شد،
داوطلبانی را که در این آزمون موفقیت لازم را به دست آورند، برای ورود به
دانشگاه، پذیرش نماید. از این رو اولین کنکور سراسری ورود به دانشگاهها در
پانزدهم مرداد 1348 با شرکت حدود پنجاه هزار داوطلب انجام گرفت.

این
تعداد در سالهای بعد رو به فزونی نهاد به طوری که در آزمون ورودی سال
1352 ،92هزار نفر شرکت کردند و در سال 1355، تعداد شرکت کنندگان از مرز 220
هزار تن گذشت. کنکور پس از پیروزی انقلاب نیز همراه با تحولاتی ادامه یافت
و به میزان رشد جمعیت جوان کشور، تقاضای ورود به دانشگاه نیز افزایش یافت.
چنانکه در کنکور سال 1382، یک میلیون و پانصد هزار نفر در پنج رشته علوم
ریاضی، علوم تجربی، علوم انسانی، هنر و زبانهای خارجی به رقابت پرداختند
که از لحاظ آماری در حدود 30 برابر نسبت به ابتدا افزایش داشته است. به طور
معمول در هر نوبت کنکور 10 الی 15 درصد شرکت کنندگان به دانشگاه راه
مییابند که در طی سالهای اخیر، حضور دانشجویان دختر از مرز پنجاه درصد کل
داوطلبان فراتر رفته و بیش از شصت درصد قبولیهای دانشگاه را خانمها
تشکیل میدهند.
1960 - تشدید خصومت: روزی که منافع آمریکا در کوبا ملی شدند ششم
اوت 1960 فیدل کاسترو همه منافع ایالات متحده در کوبا را ملی اعلام کرد که
به تحریم و محاصره کوبا انجامید که پس از 5 دهه هنوز ادامه دارد. فیدل
کاسترو که اول ژانویه 1959 زمام امور کوبا را به دست گرفته بود می گفت که
بدون لغو همه امتیازات دولت واشنگتن در کوبا، این جزیره 111 هزار کیلومتر
مربعی استقلال کامل و حاکمیت ملی نخواهد داشت. کوبا واقع در آنتیل بزرگ از
نخستین سرزمین هایی است که اسپانیا در قاره آمریکا تصاحب کرده بود. رهبران
واشنگتن از زمان استقلال فدراسیون ایالات متحده مایل به ضمیمه شدن کوبا به
قلمرو خود بودند که فاصله چندانی از آن فدراسیون ندارد ولی دولت اسپانیا
حاضر به ازدست دادن آن نبود. اسپانیا در جنگ 1898 از ایالات متحده (دولت
واشنگتن) شکست خورد و کوبا را از دست داد و کوبا تحت قیمومت واشنگتن درآمد
که قانون اساسی سال 1902 کوبا با دادن امتیاز کنترل اقتصاداین کشور به
آمریکا و سپردن این تعهد که با دولت دیگری هم عهد نشود و پایگاه دریایی
گوانتانامو در اجاره آمریکا بماند خود را تاحدی از این قیمومیت نجات داد.
اصول مندرج در قانون اساسی کوبا که حق نظارت بر برخی از امور این کشور را
به ایالات متحده داده بود باعث شد که کمپانی های آمریکایی منافع متعدد در
کوبا به دست آورند و فیدل کاسترو در اوت 1960 همین منافع را ملی کرد و به
نظارت دولت واشنگتن پایان داد و خصومت آغاز شد. این خصومت که همچنان باقی
مانده است. فیدل کاسترو که از اوت 2006 و انجام یک عمل حراجی روی رودهاش
تحت درمان بود؛ یک سال و نیم بعد خود را بازنشسته کرد و رهبری کوبا اینک در
دست رائول کاسترو است. باوجود این، فیدل با دادن اندرز به دولت و نوشتن
مقاله در روزنامه ارگان حزب کمونیست کوبا (که توسط خبرگزاری ها به سراسر
جهان ارسال می شود) به فعالیت ادامه می دهد.

کاسترو در نخستین ملاقات بسیار گرم با خروشچف رهبر وقت شوروی
از
بهار 2008 توجه روسیه به کوبا افزایش یافته و درپی بازدید معاون نخست وزیر
روسیه از کوبا در اوت 2008، پوتین نخست وزیر و دبیر کل حزب حاکم روسیه گفت
که روسیه باردیگر به کوبا بازخواهد گشت. در ژوئیه 2008 نیز گفته شد که بمب
افکنهای اتمی دورپرواز روسیه سوخت گیری درکوبا را از سر گرفته اند که
رائول کاسترو حاضر به تکذیب این خبر نشد. رائول انتقال محدود زمین های
مزروعی کوبا به کشاورزان آغاز کرده است که تحولی بزرگ خوانده شده است.
میزان انتقال بیش از توان کشت یک کشاورز نیست. مدت انتقال محدود به حداکثر
90 سال است. کوبا 11میلیون جمعیت دارد.
1991 - راه اندازی نخستین وب سایت در اینترنتراه اندازی شبکه شبکه ها (www) در اینترنت توسط پروفسور «تیم برنرز لیTim Berners - Lee» ششم اوت 2015، چهارده ساله شد.

Tim Berners - Lee
لی
که نخستین وب سایت را ساخت و از ششم اوت 1991 در شبکه شبکه ها (اینترنت)
قرار داد و در آن به همگان آموخت که چگونه برای خود وب سایت بسازند و
حرفشان را بدون سانسور و ترس و نگرانی از تعقیب بزنند برای این کار مهم
پولی نگرفت و حق الامتیازی قرار نداد و آن را به ثبت هم نداد تا استفاده از
اینترنت در سراسر جهان رایگان باقی بماند. طبق یک بررسی جهانی تازه،
اینترنت در طول عمر کوتاه خود باعث شده است که تبادل اطلاعات، اندیشه و
معلومات 76 درصد نسبت به گذشته افزایش یابد و اصحاب نظر در آموزش و پرورش
در صدد تغییر نظامات جاری برآیند زیرا که اینترنت از این سیستم ها جلو
افتاده و سریعتر به افراد اطلاعات و معلومات می رساند. لی هنگام اعلام
تعمیم اینترنت و در اختیار همگان قرار گرفتن این ابزار اطلاع رسانی پیش
بینی کرده بود که در آینده ای نزدیک واژه «سانسور» از فرهنگ ها حذف و به
تاریخ سپرده خواهد شد.
1991 - قتل "شاپور بختیار" آخرین نخست وزیر دوران پهلویشاپور
بختیار، آخرین نخستوزیر رژیم محمد رضا پهلوی، در سال 1293 به دنیا آمد.
تحصیلات متوسطه بختیار در مدرسه فرانسوی بیروت سپری شد و در سال 1316 برای
ادامه تحصیل راهی پاریس گردید. دوران 8 ساله اقامت بختیار در پاریس، تاثیری
عمیق بر خلق وخوی او گذاشت. تاثیری که توانست هویت فرانسوی را بر هویت
ایرانی او غلبه دهد، تا اینکه در سال 1318 ش با یک دختر فرانسوی ازدواج
کرد. بختیار پس از دریافت دکترای حقوق از دانشگاه سوربن، در 1324 بدون همسر
و سه فرزندش به تهران بازگشت و به حضور شاه جوان راه یافت. از آن پس مدارج
ترقی را در ادارات دولتی پیمود و با جبهههای سیاسی متمایل به غرب، همکاری
کرد. پس از کودتای 28 مرداد، به جرم همکاری با حزب توده دستگیر و 2/5 سال
محبوس شد. بختیار در سالهای دهه 1340 به پاس خدماتش در جبهه ملی دوم، از
مراحم خاص دربار برخوردار گردید و مدیریت تعدادی از شرکتهای بنیاد پهلوی
را بر عهده گرفت. در حالی که روند رو به رشد مخالفت مردم مسلمان با حکومت
رژیم پهلوی هر روز شدت مییافت، بختیار به عنوان آخرین تیر ترکش شاه، مقام
نخستوزیری را عهدهدار گردید. اما او توانست این سمت را تنها 37 روز حفظ
کند. او در طول این مدت کوشید تا به کمک امپریالیسم آمریکا، رژیم در حال
مرگ پهلوی را نجات دهد.

وی
در این دوران کوتاه به طراحی توطئههایی نیز مبادرت ورزید که طرح انفجار
هواپیمای حامل حضرت امام خمینی(ره) در مسیر بازگشت به تهران از آن جمله
بود. با سقوط رژیم پهلوی، شاپور بختیار، پس از یک دوره اختفا در تهران، با
حمایت دستهای مرموزی به خارج گریخت و عازم فرانسه شد. بختیار در فرانسه
مورد حمایت کامل سرویسهای اطلاعاتی غرب قرار گرفت و با تغذیه کلانِ مالی
محافل صهیونیستی، نخستین فعالیتهای توطئهگرایانه را علیه نظام نوپای
جمهوری اسلامی آغاز کرد. از مهمترین این توطئهها، کودتای نافرجام نوژه در
تیرماه 1359 و طرح تجزیه خوزستان بود که هر دو با شکست مواجه گردید. شاپور
بختیار نزدیک به 12 سال به عملیات خیانتبار خود علیه آرمانهای ملت و
استقلال و تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران ادامه داد تا اینکه سرانجام در
نیمه مرداد 1370 در 77 سالگی در ویلای مسکونیش در حومه پاریس توسط افراد
ناشناس به قتل رسید.
زادروزها ۱۶۹۷ - زادروز کارل هفتم، امپراتور مقدس روم و پادشاه اتریش بین سالهای ۱۷۴۲ تا ۱۷۴۵
۱۸۰۹ - زادروز آلفرد تنیسون ملک الشعرای بریتانیا

آلفرد تنیسون
۱۸۸۱ - زادروز الکساندر فلمینگ دانشمند انگلیسی ، کاشف پنیسیلین ، برنده جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی سال ۱۹۴۵
۱۹۱۷ - زادروز رابرت میچام بازیگر و خواننده آمریکایی

رابرت میچام
۱۹۲۸ - زادروز اندی وارهول هنرمند، نویسنده، و فیلمساز پیشرو آمریکایی ،از بنیانگذاران هنر پاپ دههٔ ۱۹۵۰ در ایالات متحده
۱۹۸۳ - زادروز رابین فن پرسی فوتبالیست هلندی

اندی وارهول
درگذشتها ۱۶۶۰ - درگذشت دیهگو ولاسکز نقاش اسپانیایی محبوب دربار فیلیپ چهارم
۱۹۶۹ - درگذشت تئودور آدورنو جامعهشناس، فیلسوف ، موسیقیشناس و آهنگساز نئومارکسیست آلمانی

تئودور آدورنو
۱۹۷۳ - درگذشت فولخنثیو باتیستا ثالدیوار نهمین و دوازدهمین رئیس جمهور کوبا
۱۹۷۸ - درگذشت پل ششم از پاپهای کلیسای کاتولیک رم

ژورژه آمادو
۲۰۰۱ - درگذشت ژورژه آمادو رماننویس برزیلی
۲۰۰۲ - درگذشت ادسخر دیکسترا دانشمند هلندی علوم رایانه

عباس بابایی
۱۳۶۶ - عباس بابایی، سرلشکر خلبان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی
۱۳۷۰ - شاپور بختیار، سیاستمدار ایرانی و آخرین نخستوزیر ایران در زمان محمدرضا شاه پهلوی که در پاریس به قتل رسید.

نورالدین کیانوری
۱۳۷۰ - سروش کتیبه، منشی مخصوص شاپور بختیار و از اعضای جبهه ملی که همراه با شاپور بختیار در پاریس به قتل رسید.
۱۳۷۷ - نورالدین کیانوری، دبیرکل حزب توده ایران از سال ۱۳۵۷ تا سال ۱۳۶۲.

پرویز شاپور
۱۳۷۸ - پرویز شاپور، نویسندهٔ ایرانی