امروز
3 خرداد برابر با 24 مِی تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و
اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع
میپردازیم.
رویداد ها:766 - بپاخیری «المقّنع» و کفن پوشان راه وطن با هدف رهانیدن ایران از سلطه عربانقیام
المقّنع در خراسان 24 ماه می سال 766 میلادی آغاز شد که از نخستین بپاخیزی
های ایرانیان برای احیای استقلال و حاکمیت وطن خود بشمار می آید.
المقّنع
که از دیرباز در صدد قیام بر ضد سلطه عرب بود از موضوع قتل ابومسلم در
توطئه خلیفه عباسی وقت استفاده کرد و به خونخواهی او در خراسان بپاخاست. با
توجه به محبوبیت ابومسلم در میان ایرانیان به ویژه مردم خراسان ـ خراسان
بزرگتر، در اندک مدتی صدها هزار تن در اطراف المقنّع جمع شدند. المقّنع که
به سبب نقاب زدن ـ نقابی شبیه مقنعه که تا شانه ها، روی اورا می پوشانید ـ
به این نام معروف شده بود، کسی جز هاشم ابن حکیم نبود که مردی دانشمند بود و
داستان «ماه نَخشَب» وی که برپایه تسلط او بر علوم فیزیک و شیمی شکل گرفته
بود معروف است.
پیروان المقّنع که جامه سپید می پوشیدند به
سپیدجامگان (کفن پوشان راه وطن) معروف اند. قیام المقنع برای رهایی ایران
که ضمن آن دست به چند ابتکار کاملا تازه زده بود بیش از چهار سال طول کشید.
سرانجام خلیفه عباسی سپاهی گران را به جنگ او فرستاد که در دومین برخورد
دو نیرو، المقّنع شکست خورد و خودکشی کرد.
313 ق - درگذشت "محمد بن زکریای رازی" دانشمند نامدار ایرانمحمد
بن زکریای رازی در سال 251 ق در شهر ری به دنیا آمد. ابتدا به کیمیاگری
پرداخت و در نهایت به شیمی روی آورد. سپس درعلوم طب، هندسه، منطق و فلسفه
نیز مهارت یافت. رازی سالهای بسیاری ازعمر خویش را در تجزیه و ترکیب عناصر
و مواد طبیعی صرف کرد و موفق به کشف الکل و تهیهی اسید سولفوریک شد. محمد
بن زکریا علاوه بر تحقیقات علمی و طبابت، به تدریس و تربیت شاگردان نیز
میپرداخت. تالیفات وی را تا حدود 250 اثر در رشته های مختلف علمی ذکر
کردهاند که در زمینههای طب، طبیعیات، منطق، ریاضی و نجوم، تفسیر، فلسفه،
مابعدالطبیعه، الهیات و... نگاشته است. از مهمترین کتابهای محمد بن
زکریا، الحاوی و المنصوری است.
محمد بن زکریای رازی
1541 - کشف فلز "رویْ" توسط "پاراسْلوسْ" شیمی دان سوئیسیدر
24 مه 1541م فلز روی پس از سه سال آزمایش، توسط پاراسْلوسْ، شیمیدان و
پزشک سوئیسی کشف شد. تا قبل از آن، بشر اطلاعی از فلز رویْ نداشت و از آن
پس، موارد استعمال رویْ چنان فراوان شد که در حال حاضر، کاربرد وسیعی در
صنعت دارد. روی، اولین فلز کشف شده در عصر جدید است و تا پیش از آن، تنها
طلا، نقره، مس، سرب و آهن برای آدمی شناخته شده بود. باراسلوس همچنین
سفرهای متعددی به مشرق زمین کرد. او در این سفرها، ضمن آشنایی با علم
کیمیا، با بسیاری از داروهای شرقی نیز آشنا شد که پزشکان اروپایی تا آن
زمان از وجود اثرات شفابخش این داروها بیاطلاع بودند.
پاراسْلوسْ
1844 - نخستین تلگرام توسط «ساموئل مورس» مخابره شد. وی با دستگاه
تلگرافی که ساخته بود نخستین پیام را از شهر بالتیمور به شهر واشنگتن
فرستاد.
ساموئل مورس
1846 - مکزیک را شکست داد، کالیفرنیا را فتح کرد و رئیس جمهور آمریکا شد!یگان
های ارتش مکزیک در کالیفرنیا 24 می 1846 در جنگ با واحدهای نظامی ایالات
متحده شکست خوردند و «مونتریMonterrey» پایتخت خود در این ایالت را ازدست
دادند و طولی نکشید که همه کالیفرنیا به تصرف دولت واشنگتن در آمد و بعدا
ضمیمه ایالات متحده شد که اینک ار حیث جمعیت بزرگترین ایالت عضو اتحادیه
است.
Zachary Taylor
کالیفرنیا
قبلا متعلق به مکزیک بود. در نبرد مونتری، ژنرال زکاری تایلر Zachary
Taylor فرمانده نیروهای آمریکا بود که بعدا به ریاست جمهوری برگزیده شد.
تایلر قبلا در فکر رئیس جمهوری شدن نبود، ولی وقتی که احساس کرد «پولک
James Polk» رئیس جمهوری وقت نسبت به او که فاتح کالیفرنیا شده و مورد توجه
آمریکائیان قرار گرفته حسادت می کند و قدردان او نیست، در انتخابات دوره
بعد خودرا نامزد آن مقام کرد، پیروز و رئیس جمهور آمریکا شد.
1888 - کشف واکسن ضد حصبه واکسن
بیماری حصبه کشف شد. این واکسن را دو دانشمند فرانسوی بنام های وایدال و
شانتمس کشف کردند و بعدها این کشف مهم آنان را هاوکن دانشمند انگلیسی
کاملتر کرد باکتری بیماری حصبه از طریق دستگاه گوارش به بدن انسان وارد می
شود از این رو مصرف خوراک و آب آلوده و یا تماس با بیمار مبتلا به حصبه
موجب سرایت این بیمارمی شود .
1940 - «ایگور
سیکورسکی» روس تبار در آمریکا یک هلی کوپتر کامل ساخت که از آن پس تولید
انبوه آن آغاز شد. واژه «هلی کوپتر»، همان زمان از ترکیب دو واژه یونانی
هلیکس (مارپیچ ـ حلزونی) و پترون (بال) ساخته شد.
ایگور سیکورسکی
1941 - روزی که «بیسمارک» رزمناو انگلیسی «هود» را با یک شلیک غرق کرد 24
می سال 1941 رزمناو آلمانی بیسمارک در جریان نخستین ماموریت جنگی خود
رزمناو انگلیسی «هود» را با همان شلیک اول غرق کرد. قبلا گفته شده بود که
«هود» شکست ناپذیر است. درجریان انفجار و غرق شدن هود، 1416 تن از افسران و
ملوانان آن کشته شدند. تنها سه تن از کارکنان این کشتی زنده ماندند. این
نبرد دریایی که خبر اول روزنامه ها قرار گرفته بود در نزدیکی تنگه دانمارک ـ
شاخه ای از اقیانوس اطلس شمالی روی داده بود. بیسمارک که نام صدر اعظم
پیشین آلمان بر آن نهاده شده بود بزرگترین رزمناوی بوده است که تا کنون در
اروپا ساخته شده است. این ناو 46 هزارتُنی دارای دو هزار و شصت و پنج نظامی
ازجمله 103 افسر بود. طول آن 251 متر، ضخامت زره اش 32 سانتیمتر بود و
سرعتی برابر 56 کیلومتر در ساعت داشت.
بیسمارک 27 ماه می 1941
غرق شد و در سال 1989 در کف اقیانوس مشاهده و در آن بررسی به عمل آمد. گفته
شده است که در جریان جنگ، چون در محاصره قرارگرفته بود به تصمیم فرمانده
اش غرق شد. سالم ماندن آن در کف دریا، این گفته را تایید می کند.
رزمناو انگلیسی «هودHood» که غرق شدن آن تیتر اول روزنامه ها شده بود پیش از نبرد دریایی با بیسمارک
1359 - اعدام رهبر گروه فرقان و فروپاشی این گروهگروهک
فرقان، تشکیلاتی به ظاهر مذهبی بود که در اواخر دوره پهلوی با هدف مبارزه
با رژیم طاغوت به سرکردگی فردی با نام اکبر گودرزی شکل گرفت. پیدایش خلأ
فیزیکی متفکران اسلامی در سطح جامعه به دلیل سیاست سرکوب توسط رژیم و
گرفتاری در زندان و تبعید از یک سو و به وجود آمدن دیدگاههای افراطی و
برداشتهای نادرست از مکتب انسانساز اسلام از سوی دیگر باعث شد تا
مجموعهای از جوانان غافل و ناآگاه حول یک محور فکری گرد هم آمده و به
اقداماتی خطرناک روی آورند.
اکبر گودرزی
فعالیت
گروهک منحرف فرقان، پس از پیروزی انقلاب اسلامی ابعاد گستردهای به خود
یافت و برنامه حذف فیزیکی چهرههای بارز روحانیان و عوامل انقلابی مؤثر، به
عنوان شاخصترین رویکردهای این گروه قرار گرفت، در این حال آنان با شعار
"اسلام، منهای روحانیت" دست به ترورهای متعددی زدند که ترور استاد علامه،
آیت اللَّه مرتضی مطهری، آیت اللَّه دکتر محمد مفتح و نیز ترور ناموفق
حجت الاسلام و المسلمین هاشمی رفسنجانی، همچنین ترور و شهادت سپهبد ولی
اللَّه قرنی اولین رییس ستاد مشترک ارتش پس از پیروزی انقلاب و چندین جنایت
دیگر، از جمله اقدامات عملی این گروه منحرف و خونریز بود. این گروه،
همکاری با رژیم پهلوی، همکاری با رژیم ضد توحیدی جمهوری اسلامی، عضویت در
شورای انقلاب، همکاری غیرمستقیم در بازسازی ارتش و مواردی از این قبیل را
به عنوان اتهامات علما و روحانیان مطرح نموده و آنها را مصداق "مُفسد فی
الارض" میدانستند. در نهایت در طی سالهای 58 و 59، افراد گروهک فرقان
دستگیر شده و بر اساس دادگاه عدل اسلامی به سزای اعمال خود رسیدند. اکبر
گودرزی، رهبر این گروهک نیز سرانجام در سوم خرداد 1359 به جوخه اعدام سپرده
شد و پرونده جنایات این گروه گمراه، خاتمه یافت.
1361 - آزادسازی خرمشهر پس از 578 روز اسارت در جریان عملیات بیتالمقدسچهارمین
مرحله عملیات پیروزمندانه بیتالمقدس در اول خرداد 1361 به قصد آزادسازی
خرمشهر آغاز گشت. این عملیات که با رمز "یا محمدبن عبداللَّه(ص)" شروع شد
در مراحل اولیه با تصرف پاسگاه مرزی کوشک همراه بود. همچنین ضربات هولناک و
سختی بر تیپهای گارد مرزی دشمن وارد آمد و تعداد کثیری از مزدوران بعثی
به اسارت لشکریان جبهه توحید درآمدند که در میان آنها افسران عالیرتبه
رژیم بعثی نیز به چشم میخوردند. به دنبال این پیروزیهای بزرگ بود که
خاکریزهای دشمن یکی پس از دیگری به تصرف قوای اسلام درآمد و فرماندهان
مزدور عراقی در اوج وحشت و هراس، پی در پی فرمان عقب نشینی صادر میکردند.
در
ساعت 6 و 15 دقیقه بامداد روز یکشنبه دوم خرداد سال 1361 شمسی سپاهیان
اسلام، خرمشهر را به محاصره خویش درآورند و دشمن زبون را که چارهای جز
فرار نداشت با بلندگو دعوت به تسلیم کردند. تا ساعت 9 بامداد بیش از 5/000
نفر از قوای کفر به اسارت رزمندگان اسلام درآمدند. روز سوم خرداد، مزدوران
بعثی کفر به قصد باز پسگیری مناطق آزاد شده اقدام به پاتک نمودند که با
هوشیاری دلاوران اسلام این پاتک دفع شد و تعداد زیادی از آنان کشته و زخمی و
بیش از 3/000 نفر دیگر به اسارت درآمدند. الطاف و امدادهای غیبی الهی
ادامه داشت تا این که خرمشهر پس از 578 روز اسارت در چنگال دشمن بعثی آزاد
شد و به آغوش میهن اسلامی ایران بازگشت. نتایج نهایی عملیات بزرگ بیت
المقدس عبارتند از: آزادسازی 5400 کیلومتر مربع از خاک میهن اسلامی از جمله
خرمشهر و تأمین 180 کیلومتر خط مرزی؛ 19 هزار اسیر و 16 هزار کشته و زخمی
از دشمن؛ انهدام 60 فروند هواپیما، 3 فروند هلی کوپتر، 418 دستگاه تانک و
دهها دستگاه خودرو؛ به غنیمت درآوردن یک فروند هلی کوپتر، 105 دستگاه تانک
و نفربر، 95 هزار عدد انواع مین و هزاران قبضه سلاح انفرادی. سالروز
آزادسازی خرمشهر، به عنوان یک روز ملی - مذهبی در کشور گرامی داشته میشود و
از رشادتها و شجاعتهای رزمندگان اسلام و شهیدان سرافراز، تجلیل به عمل
میآید. امام خمینی(ره) در این باره فرمودند: "خرمشهر را خدا آزاد کرد".
زادروزها ۱۶۸۶ - زادروز گابریل دانیل فارنهایت دانشمند آلمانی
۱۸۱۹ - زادروز ملکه ویکتوریا ملکه پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند
گابریل دانیل فارنهایت
۱۹۰۵ - زادروز میخائیل شولوخف نویسنده روس و مؤلف دن آرام و برندهٔ جایزهٔ ادبیات نوبل سال ۱۹۶۵
۱۹۴۰ - زادروز جوزف برودسکی شاعر روسی ، برنده جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۸۷
میخائیل شولوخف
۱۹۴۱ - زادروز باب دیلن خواننده و ترانهسرای موسیقی بومی و راک آمریکایی
۱۹۷۳ - زادروز روسلانا خواننده موسیقی پاپ اهل اوکراین
باب دیلن
۱۳۳۲ - زادروز بیژن بیژنی٬ خواننده و خوشنویس اهل ایران است.
بیژن بیژنی
درگذشتها ۱۵۴۳ - درگذشت نیکلاس کوپرنیک ستارهشناس، ریاضیدان و اقتصاددان لهستانی
۱۹۴۵ - درگذشت روبرت ریتر فون گرایم فیلد مارشال آلمانی در دوره رایش سوم ، آخرین فرمانده کل لوفتوافه در جنگ جهانی دوم
نیکلاس کوپرنیک
۱۹۵۹ - درگذشت جان فاستر دالس وزیرخارجه آمریکا در زمان ریاست جمهوری دوایت د.آیزنهاور
۱۹۷۴ - درگذشت دوک الینگتون از پیانونوازان و آهنگسازان و رهبران ارکستر بزرگ تاریخ موسیقی جاز اهل آمریکا
جان فاستر دالس
۱۹۹۵ - درگذشت هارولد ویلسون نخست وزیر بریتانیا
۱۳۸۰ - درگذشت جمیله شیخی، بازیگر.
جمیله شیخی