مروری بر رویداد های مهم تاریخ امروز ایران و جهان : مورخه 19 شهریور برابر با 10 سپتامبر در تاریخ چه گذشت | تولددرگذشت رویداداتفاق

مروری بر رویداد های مهم تاریخ امروز ایران و جهان : مورخه 19 شهریور برابر با 10 سپتامبر در تاریخ چه گذشت| تولد درگذشت رویداد اتفاق

آرشیو روزهای قبلی

 امروز 19 شهریور برابر با 10 سپتامبر تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:  1288 ش - انتقال محمدعلی شاه پادشاه مخلوع قاجار به روسیه

پس از شکست قوای محمدعلی شاه قاجار از مشروطه طلبان و فتح تهران توسط آزادی‏خواهان، محمدعلی شاه قاجار به سفارت روس پناهنده شد. پس از مذاکرات مفصَّل بین محمدعلی شاه قاجار پادشاه مخلوع و هیئت مدیره کمیسیون عالی، متشکل از نمایندگان مجلس و...، قرار بر این شد که شاهِ قاجار به همراه خانواده خود و همراهان، سفارت روس را به مقصد اروپا ترک کنند. از 25 تیرماه 1288 که محمدعلی شاه به سفارت روس پناهنده شد تا این روز در حدود پنجاه و هفت روز طول کشید، سرانجام شاه قاجار به همراه 120 قزاق ایرانی، به خواری از ایران رانده شد. او به روسیه رفت و در بندر اُدِسا در کنار دریای سیاه، مسکن گزید. طبق توافق و پیمان، قرار شد که دولت ایران، سالیانه، یکصد هزار تومان به محمدعلی میرزا و خانواده وی پرداخت کند و در عوض او هم املاکش را به دولت واگذار کرده، جواهرات سلطنتی را پس بدهد. با عزل محمدعلی شاه قاجار، احمد میرزا به پادشاهی قاجار رسید، هرچند به دلیل این‏که دوازده ساله بود، تا سالیانی، قدرت در دست نایب السلطنه قرار داشت و اوضاع مملکت روز به روز بدتر می‏شد. دو سال پس از تبعید محمدعلی شاه، وی در سر، سودای سلطنت کرد و با تعدادی از هوادارانش وارد ایران شد. ولی این عمل، تحقق نیافت و از آن پس، مقرری او نیز قطع شد.

محمدعلی شاه در اواخر عمر

1898 - پلیس «هیزلتن» ایالت پنسیلوانیای آمریکا به سوی کارگران اعتصابی معدن محل که عمدتا مهاجر اسلاو (مردم اروپای شرقی) بودند آتش گشود و 19 نفر از آنان را کشت. بیشتر مقتولین لهستانی بودند.

معدنچیان هیزلتن

1898 - ترور ملکه امپراتوری اتریش

در جریان فعالیت آنارکیست ها (آنارشیست ها) که در تلاش برای تحقق فرضیه ای بودند که شورا به جای افراد باید حکومت کند و فساد اداری ـ اقتصادی، استثمار و اجحاف باید از جامعه محو شود و سندیکاها و اتحادیه ها امور کارکنان را به دست داشته باشند، هشتم سپتامبر 1898 «لوئیجی لوچنیLuigi Lucheni» یک ایتالیایی تبار متولد فرانسه، الیزابت (ارزابت) ملکه امپراتوری اتریش ـ هنگری را ترور کرد.
    

Luigi Lucheni

الیزابت دختر پادشاه باواریا و زن امپراتور فرانتس ژوزف یکم هنگام قتل 61 ساله بود. لوئیجی پس از دستگیر شدن گفته بود او می خواست یک پادشاه، شاهزاده، حکمران و دولتمند را بکشد و دیگر برایش فرق نمی کرد که چه فردی باشد. وی افزوده بود که موروثی بودن حکومت و یا تعیین حکمران و دولتمند با چنین انتخابات ساختگی و با این توده بی اعتنا اهانت به بشریت است. مبارزه افرادی مانند او برای دادن هشدار است تا نحوه انتخاب دولت و حکومت کردن اصلاح شود. فرد آزمند و جاه طلب نخست با وارد شدن در چند معامله ثروتمند می شود سپس می خواهد وارد دولت شود و آرزوی بعدی او باقی ماندن در این طبقه است بدون انجام خدمت صادقانه برای جامعه و بشریت. همفکران من چون از میان برداشتن افراد بالفطره زیان آور را رد نمی کنند تروریست خوانده می شوند حال آنکه دولتها خودشان هرمخالفی را که بخواهند از طریق قاضی اعدام می کنند و ....
    
بعدا اعلام شد که لوئیجی در زندان (از طریق حلق آویز) خودکشی کرده است. در آن سالها بسیاری از مقامات دولتی در اروپا و آمریکا ازجمله چند رئیس کشور و رئیس دولت به دست آنارکیست ها ترور شدند. یک فیلسوف روس فرضیه آنارکیسم را ارائه داده است.

الیزابت ملکه مقتول

1914 - آغاز نبرد مازوری میان آلمان و روسیه در جریان جنگ جهانی اول

در پی آغاز جنگ جهانی اول و پیوستن روسیه به متفقین و نیز اعلام جنگ آلمان به این کشور، در 10 سپتامبر 1914م یکی دیگر از صحنه‏های رویارویی و نبرد میان روس و آلمان آغاز گردید. در این جنگ سه روزه که در کنار دریاچه مازوری میان نیروهای دو کشور به وقوع پیوست، آلمانی‏ها با استفاده از تکنیک‏های جدید رزمی و سلاح‏های جدید پیروز شدند. در این نبرد حدود 20 هزار سرباز روسی کشته و 45 هزار نفر اسیر شدند.

1945 - اعدام دو نخست وزیر در دو کشور در یک روز به جرم خیانت!

دهم سپتامبر سال 1945 در یک روز و در دو کشور، دو نخست وزیر سابق به جرم همکاری با دولت آلمان در دوران جنگ جهانی دوم اعدام شدند. پیرلاوال Pierre Laval نخست وزیر فرانسه که به جوخه اعدام سپرده شده بود با آخرین نفس خود فریاد کشید: زنده باد فرانسه.

پیر لاوال

وی به این ترتیب ثابت کرد که به خاطر فرانسه زیر بار دولت آلمان رفته بود. دیگری، ویکون کویسلینگ Vidkun Quisling بود که در طول اشغال نظامی نروژ توسط آلمان، نخست وزیر آن کشور بود و با نازی ها همکاری داشت.

ویکون کویسلینگ

1951 - تحریم ایران توسط دولت انگلستان به اجرا در آمد. گناه ایران این بود که نفت خود را ملی کرده بود. این تحریم تا پایان کار حکومت دکتر مصدق ادامه داشت.

1983 - مجموعه تلویزیونی کارآگاه گجت برای اولین بار از تلویزیون پخش شد.

1990 - قتل ساموئل دوئه رئیس جمهور لیبریا در یک کودتا

ساموئل کانیون دوئه جوان‏ترین رئیس جمهور قرن بیستم که ده سال بر کشور افریقایی لیبِرْیا حکومت کرد، در سال 1951م به دنیا آمد. او پس از تحصیلات متوسطه وارد ارتش شد و در دوازدهم آوریل 1980م در سن 29 سالگی با درجه استوار یکمی علیه حکومت 9 ساله ویلیام تولْبِرْتْ حاکم لیبریا دست به کودتا زد. وی با استفاده از نارضایتی مردم از فقر مطلق و تورم موجود در کشور، تولْبِرت و تمامی رهبران و سران حکومت را یک جا تیرباران کرد. این عمل باعث عکس العمل دیگر کشورها و انزوای سیاسی و اقتصادی لیبریا شد. با این حال، حکومت دوئه بعدها مورد حمایت امریکا و اروپای غربی قرار گرفت و وام‏ها و کمک‏های اقتصادی فراوانی از بلوک غرب دریافت کرد.

ساموئل کانیون دوئه

ساموئل دوئه پس از ده سال حکومت، سرانجام، در دهم سپتامبر 1990م هنگامی که کاخ خود را به قصد ورود به ساختمان مجاور و محل اقامت نیروهای پاسدار صلح افریقایی ترک می‏کرد، هدف تیراندازی شدید نیروهای شورشی که تا نزدیکی کاخ وی پیشروی کرده بودند قرار گرفت. در این حمله، حداقل 64 نفر از همراهان و محافظان وی کشته شدند و دوئه از ناحیه پا به شدت آسیب دید. او سپس توسط شورشیان مسلح دستگیر شد و روز بعد خبر رسید که جسد تکه تکه شده دوئه 39 ساله برای بازدید عموم به نمایش گذاشته شده است.

2005 - «یولیا تیموشنکو» از نخسن وزیری اوکراین برکنار شد

بانو «یولیا تیموشنکو Yulia Tymoshenko» نخست وزیر وقت دولت «انقلاب نارنجی» اوکراین متهم به برخی سوء استفاده های مالی شد و هشتم سپتامبر 2005 برکنار و این عمل باعث ایجاد انشعاب میان «انقلاب نارنجی» های اوکراین شد. با وجود این، وی چندی بعد دوباره نخست وزیر اوکراین شد و هنوز هم این آرزو را از دست نداده است. اختلاف او با رئیس جمهوری اوکراین که او نیز از انقلاب ناریجی ها بود همچنان ادامه داشت. همین اختلاف سبب شد که در جریان بحران گرجستان (آگوست 2008) یولیا حاضر نشود به خواست رئیس جمهور، سیاست روسیه را محکوم کند. این وضعیت سبب نگرانی دولت واشنگتن شد به گونه ای که همان وقت چنی معاون رئیس جمهور وقت آمریکا در سفر به قفقاز و اوکراین، به طور جداگانه ساعت ها با یولیا مذاکره کرد تا شاید اختلاف وی و رئیس جمهور اوکراین رفع شود و یکپارچه در برابر مسکو بایستند و انقلاب مخملی شکست نخورد (که در انتخابات بعد شکست خورد). اندکی پس از خروج چنی از اوکراین، باز یولیا گفت که حاضر نیست فعالیت ناوگان روسیه در دریای سیاه را که خواست امریکاست محدود کند. دولت آمریکا و دولتهای اتحادیه اروپا خواهان ادامه حکومت «انقلاب نارنجی ها = مخملی ها» در اوکراین بودند که با کمک همین دولت ها روی کار آمده بودند تا اوکراین را که قرن ها بخشی از روسیه و سپس از اعضای جماهیریه شوروی و زادگاه بسیاری از سران و مقامات دولت وقت مسکو بود از روسیه دور سازند. بسیاری از اتباع بویژه در مناطق شرقی اوکراین، روس هستند که تمایل به مسکو دارند.

Yulia Tymoshenko

یولیا همانند سایر مقامات جمهوری های استقلال یافته شوروی از پلکان حزب کمونیست بالا آمده بود. وی که اقتصاد خوانده است و روحیه کسب و کار دارد اواخر دوران گورباچف و آغاز خصوصی سازی موسسات دولتی، یک موسسه ویدئو متعلق به سازمان جوانان حزب کمونیست اوکراین را غیردولتی و متعلق به خود کرد و سپس با فروش آن وارد کار معاملات گازِ خریداری شده از روسیه شد و پس از رسیدن به ثروت لازم به تاسیس حزب پرداخت و وارد سیاست شد. وی پیش از نخست وزیر شدن متهم به تقلب در معاملات گاز و مقررات گمرک شده و حتی چند هفته هم به زندان افتاده بود.

یولیا که دو بار و جمعا 20 ماه نخست وزیر بود در انتخابات ریاست جمهوری سال 2010 شکست خورد و در پی این شکست بود که پرونده های اختلاس و سوء استفاده های او بویژه در معاملات گاز روسیه به اروپا و ... رو شد و ارقام ثروت او خبر روزنامه ها گردید، تحت تعقیب قضایی قرار گرفت و 11 اکتبر 2011 به هفت سال زندان محکوم شد و دادگاه تجدید نظر نیز حکم را تایید و به حبس افتاد که در تحولات سال 2014 آزاد شد. در آن میان شوهر او هم به پراک رفت و از دولت چِک تقاضای پناهندگی کرد که پذیرفته شد. یولیا در زندان اعلام بیماری کرده بود و چون آزاد موقت نشد از بیستم اپریل تا نهم ماه می به مدت 19 روز اعتصاب غذا کرد ولی باز موفق به رهایی از زندان نشد تا زمان از سرگیری تحولات مخملی و تغییر دولت.

    بسیاری از نویسندگان خواسته اند که درباره زندگانی یولیا کتاب بنویسند تا درس عبرت باشد که دیگران از راهی که او رفت نروند. زمان و انسانهای امروز با گذشته فرق بسیار کرده اند و نادرستی ها پنهان نمی مانند، برملاء می شوند و شرمندگی و گرفتاری ببار می آید.

زادروزها

    ۱۶۵۹ - زادروز هنری پرسل نوازندهٔ اُرگ و آهنگساز باروک اهل انگلستان
    ۱۸۳۹ - زادروز چارلز سندرز پرس فیلسوف، منطق‌دان، ریاضی‌دان و دانشمند آمریکایی

چارلز سندرز پرس

    ۱۸۹۲ - زادروز آرتور هالی کامپتون فیزیکدان آمریکایی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۲۷
    ۱۹۴۱ - زادروز استفان جی گولد دیرین‌شناس، زیست‌شناس تکاملی و مورخ علم اهل آمریکا

استفان جی گولد

    ۱۹۶۰ - زادروز کالین فرث بازیگر انگلیسی، برندهٔ جایزه اسکار

کالین فرث

درگذشت‌ها

    ۲۱۰ پیش از میلاد -درگذشت چین شی هوانگ امپراتورچین
    ۹۵۴ - درگذشت لویی چهارم پادشاه فرانسه از سال ۹۳۶ تا زمان مرگش

ملکه ماتیلدا

    ۱۱۶۷ - درگذشت ملکه ماتیلدا ملکهٔ انگلستان
    ۱۷۹۷ - درگذشت مری ولستون‌کرافت نویسندهٔ انگلیسی

مری ولستون‌کرافت

    ۱۹۴۸ - درگذشت فردیناند یکم تزار بلغارستان
    ۱۹۷۵ - درگذشت جرج پاجت تامسون فیزیکدان انگلیسی، برندهٔ جایزه نوبل سال۱۹۳۷، پسر جوزف تامسون

جرج پاجت تامسون

    ۱۹۸۳ - درگذشت فلیکس بلاک دانشمند آمریکایی سوئیسی-تبار، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۵۲
    ۲۰۰۳ - درگذشت دکتر ادوارد تلر طراح بمب هیدروژنی. 

ادوارد تلر

    ۲۰۰۶ - درگذشت آگوستو پینوشه رئیس جمهور سابق شیلی
    ۲۰۰۷ - درگذشت جین وایمن خواننده، رقصنده و بازیگر آمریکایی

جین وایمن