مروری بر رویدادهای مهم تاریخ امروز ایران و جهان : مورخه 5 آبان برابر با 27 اکتبر در تاریخ چه گذشت| تولد درگذشت رویداد اتفاق

مروری بر رویدادهای مهم تاریخ امروز ایران و جهان : مورخه 5 آبان  برابر با 27 اکتبر  در تاریخ چه گذشت| تولد درگذشت رویداد اتفاق

آرشیو روزهای قبلی

امروز 5 آبان هجری شمسی برابر با 27 اکتبر تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:   

1406 - رئیس قره قویونلو ها تبریز را گرفت

27 اکتبر سال 1406 میلادی (785 خورشیدی) قراه یوسف رئیس ترکمانان قره قوینلو تبریز را تصرف کرد. وی از آن پس ظرف 14 سال سراسر شمال غربی ایران از گرجستان تا ساوه را متصرف شد.
   
ترکمانان که از بقایای مهاجمان آن سوی فرارود (ماوراءالنهر) به ایران و آسیای غربی بوده اند اینک عمدتا در جنوب غربی ترکیه امروز و مناطقی از عراق زندگی می کنند.

1492 - کشف سرزمین کوبا توسط کریستف کلمب

در 27 اکتبر 1492م، کریستُف کُلُمْب، دریانورد ایتالیایى برای اولین بار سواحل شرقی کوبا را کشف کرد. در آن زمان اقوام سرخ پوست در کوبا سکونت داشتند که تعداد آن‏ها به یک میلیون نفر می‏رسید. کوبا قبل از سرزمین‏های دیگر قاره امریکا تحت سلطه استعمارگران درآمد و پایگاه اصلی تهاجم آن‏ها به نقاط دیگر از این قاره بود.

1533 - پزشک اسپانیایی به گناه کفر آتش زده شد

27 اکتبر سال 1553 سروتوس Michael Servetus پزشک اسپانیایی در ژنو در یک محکمه مذهبی به گناه کفر و الحاد به اعدام محکوم شد و او را آتش زدند. وی هنگام مرگ 42 ساله بود.
    

Michael Servetus

گناه سروتوس علاوه بر انتشار کتابی درباره گردش خون و علل بروز بیماری ها، نوشتن مکتوبی بود درباره پایه و تعریف گناه. وی در این مکتوب اشاره کرده بود که تعریف و برداشت کلیسای کاتولیک از گناه را در انجیل ندیده است. این نوشته خشم رهبران کلیسای کاتولیک را برانگیخت و او را متهم به کفر و الحاد کردند و در وین به زندان افکندند که از زندان فرار کرد و در سر راه خود به اسپانیا وارد ژنو شد که در آنجا به چنگ پروتستانها افتاد و آنان وی را «یونیتارین» خواندند و اتهامات سابق را هم بر آن اضافه کردند و به اعدام محکوم ساختند. صدای اعدام سروتوس در اروپا پیچید که سرانجام به تحمل عقاید و ابراز نظر منجر شد.

1905 - روز استقلال رسمی "نروژ" و پایان اتحاد با سوئد

در سال 1814م، به پاس خدمات سوئد در شکست دادن قوای ناپلئون بُناپارت امپراتور فرانسه، کنگره ویِن که برای بررسی اوضاع اروپا و تقسیم‏بندی جدید این قاره تشکیل شده بود نروژ را بر خلاف رضایت مردم آن، ضمیمه سوئد نمود و در همین سال قانون اساسی آن تدوین شد. از این پس استقلال نروژ عملاً از بین رفت و نروژیان سر به شورش برداشتند. مردم استقلال طلب این کشور که خواهان حکومتی مستقل بودند برای کسب استقلال خود دست به مبارزه زدند. سرانجام رهبران سوئد و نروژ با استقرار سلطنت دوگانه‏ای متشکل از پادشاهی سوئد - نروژ به توافق رسیدند، تا این که در 27 اکتبر 1905م استقلال مسالمت‏آمیز این کشور از سوئد حاصل گشت و حکومت مشروطه سلطنتی برقرار شد. هم‏چنین هفدهم مه و روز قانون اساسی در این کشور، به عنوان روز ملی نروژ انتخاب شده است.

1912 - جنگ اول بالکان و شکست عثمانی و شورش افسران جوان آن

27 اکتبر سال 1912، نیروهای عثمانی در هر سه جبهه ــ صربستان، بلغارستان و یونان ـ دست به عقب نشینی زدند. این جنگ که به جنگ اول بالکان معروف شده است سه ماه بیشتر طول نکشید، و در ماه دسامبر همین سال با عقد یک پیمان ترک مخاصمه پایان گرفت و نقشه منطقه تغییر یافت.
   
اتحادیه بالکان مرکب از صربستان، مونته نگرو، بلغارستان و یونان که قبلا همگی از مستملکات عثمانی بودند ازسلطان عثمانی خواسته بودند که به سلطه خود بر مقدونیه پایان دهد که دولت عثمانی این درخواست را رد کرده بود و با این عمل، جنگ اول بالکان که در آن روسیه از اتحادیه بالکان حمایت می کرد در اکتبر 1912 آغاز شده بود.
   

علت شکست ارتش عثمانی، گستردگی جبهه بود که فرماندهی عثمانی مجبور به تقسیم نیروهای خود و اعزام هر دسته به یک جبهه شده بود. دو رویداد دیگر باعث تضعیف روحیه سربازان عثمانی شد یکی اعدام افسرانی که عقب نشینی می کردند به دستور «ناظم پاشا» وزیر ارتش عثمانی، و دیگری اعلام استقلال آلبانی در اثنای این جنگ بود. عثمانی ها به دلیل مسلمان بودن آلبانیایی ها انتظار جدا شدن آلبانی را مخصوصا در آن زمان نداشتند.
   
در پایان این جنگ که به شکست عثمانی انجامید و متصرفات آن در اروپا به کمترین مقدار رسید، افسران جوان ارتش عثمانی (ترکیه امروز) بر ضد سلطان وقت دست به کودتا زدند و وی و وزیرانش را متهم به بی عرضگی، خود محوری، سوء نیت و فساد کردند و برکنار ساختند و ....

1912 - توقیف روزنامه های تهران که از دولت انتقاد می کردند

پنجم آبان 1291 خورشیدی (27 اکتبر 1912) صمصام السلطنه رئیس الوزراء وقت دستور داد روزنامه هایی را که از او انتقاد کرده بودند و یا نوشته بودند که به جای کم سوادهای نالایق، از تحصیلکرده های فرنگ رفته برای احراز مقامات بالا استفاده شود توقیف و مدیرانشان بازداشت شوند. به این ترتیب بیشتر روزنامه های تهران توقیف شدند.
    

صمصام السلطنه

دانستنی است که رئیس الوزراء بعدی نیز این روش را که مورد حمایت دولت تزاری روسیه هم بود دنبال کرد و حساسیت نسبت به جراید و محدودیت نشر روزنامه در ایران از همان زمان وارد سیاست داخلی این کشور شده و عملا یکی از ردیف های فهرست آن قرار گرفته و به باور برخی از اصحاب نظر مانع اصلی تکامل و پیشرفت ژورنالیسم ایران بوده است و تا این مسئله حل نشود، نمی توان انتظار حل مسائل دیگر را داشت. این اصحاب نظر تهدید به قطع کمک های دولتی به رسانه هارا هم از همان دست می دانند. ازآنجاکه مطبوعات قوه چهارم دمکراسی تعریف شده اند کمک مالی دولت به آنها نقص این تعریف (اصل) بشمار آورده شده است.

1925 - آغاز تظاهرات ضد قاجاریه در ایران

در پی مخالفت دولت وقت (به نخست وزیری ژنرال رضاخان پهلوی) با بازگشت سلطان احمد شاه قاجار از اروپا به وطن، از پنجم آبان سال 1304 (27 اکتبر 1925) تظاهرات ضد قاجاریه - طبق یک برنامه از قبل تنظیم شده - نخست در تهران (میدان توپخانه) و سپس شهرهای دیگر بر پا شد و تظاهرکنندگان خلع قاجاریه را از سلطنت درخواست داشتند. این تظاهرات تا نهم آبان که طرح نمایندگان مبنی بر خلع قاجاریه به تصویب مجلس رسید ادامه داشت.

1944 - پایان نبرد در خلیج لی تی

27 اکتبر سال 1944، در آخرین روز نبرد دریایی خلیج «لی تی Leyte Gulf» در آبهای فیلیپین و در اطراف جزایر لی تی و سامارSamar، یک خلبان ژاپنی دیگر هواپیمای پُر از مواد منفجره خودرا بر یک ناو آمریکایی کوبید و آن را غرق کرد. این دومین حمله هوایی انتحاری (کامیکازی = کامیکازه = کامیکاز Kamikaze) در این منطقه بشمار می رود که سرآغاز این نوع عملیات نوشته شده است. نبرد دریایی خلیج لی تی یکی از دو نبرد دریایی بزرگ تاریخ بوده است. از آنجا که موجودی سوخت کشتی های نظامی ژاپنی در این منطقه به پایان رسیده و بسیاری از آنها متوقف شده بودند، فرماندهی ژاپنی منطقه تصمیم به بکارگیری خلبان انتحاری گرفت و بزودی گروهی از خلبانان داوطلب این کار شدند و کامیکازی آغاز شد. یک ناو نظامی استرالیایی نخستین کشتی بود که هدف کامیکازی قرار گرفت و تلفات داد. این عمل تا پایان جنگ جهانی دوم ادامه یافت.
   
 «کامیکاز» به معنای باد آسمانی، بادی که خدا آن را مامور کرده باشد شهرت یافته است. هفت قرن پیش از آن چنین بادی کشتی های حامل مغولها را که قصد تصرف ژاپن داشتند غرق کرده بود و به این وسیله ژاپن از هجوم مغولها در امان ماند. ژاپنی ها حمله انتحاری خلبانان خودرا به نام همان باد «کامیکاز» گذاردند.

ناو آمریکایی پس از برخورد هواپیمای انتحاری ژاپنی به آن در آبهای فیلیپین در 1944

زادروزها

    ۱۴۶۶ - زادروز دزیدریوس اراسموس دانشمند، فیلسوف و ادیب هلندی
    ۱۷۲۸ – زادروز جیمز کوک دریانورد و کاشف انگلیسی

جیمز کوک

    ۱۷۸۲ – زادروز نیکولو پاگانینی آهنگساز و نوازنده زبردست ویولون اهل ایتالیا
    ۱۸۵۸ – زادروز تئودور روزولت بیست و ششمین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا

تئودور روزولت

    ۱۳۱۱ - زادروز نیکو خردمند، گوینده و بازیگر ایرانی
    ۱۹۳۲ - زادروز سیلویا پلات شاعر، رمان‌نویس، نویسندهٔ داستان‌های کوتاه و مقاله‌نویس آمریکایی

نیکو خردمند

    ۱۹۴۵ - زادروز لوئیس ایناسیو لولا دا سیلوا سیاستمدار برزیلی، رئیس جمهور سابق این کشور
    ۱۳۶۰ - زادروز هان‌های جین، بازیگر اهل کرهٔ جنوبی

هان‌های جین

درگذشت‌ها

    ۱۵۰۵ - درگذشت ایوان سوم حاکم روسیه از سال ۱۴۶۲ تا ۱۵۰۵
    ۱۶۰۵ - درگذشت اکبر کبیر سومین پادشاه از سلسله گورکانیان یا امپراتوری مغولی هند

اکبر کبیر

    ۱۹۶۸ - درگذشت لیزه مایتنر فیزیکدان اتریشی - سوئدی
    ۲۰۱۰ - درگذشت نستور کیرشنر رئیس جمهور پیشین آرژانتین، شوهر کریستینا فرناندز رئیس جمهور کنونی آرژانتین

لیزه مایتنر

    ۲۰۱۳ - درگذشت لو رید موسیقیدان، ترانه‌نویس راک و عکاس آمریکایی

لو رید