مروری بر رویدادهای مهم تاریخ امروز ایران و جهان : مورخه 12 آبان برابر با 3 نوامبردر تاریخ چه گذشت| تولد درگذشت رویداد اتفاق

مروری بر رویدادهای مهم تاریخ امروز ایران و جهان : مورخه 12 آبان  برابر با 3 نوامبردر تاریخ چه گذشت| تولد درگذشت رویداد اتفاق

آرشیو روزهای قبلی

امروز 12 آبان هجری شمسی برابر با 3 نوامبر تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:  

245 - سالروز ایجاد شهر قزوین به دستور شاپور یکم، شاه ساسانی ایران

سوم نوامبر سال 245 میلادی شاپور یکم شاه وقت ایران از دودمان ساسانی که در دوران زمامداری خود ایران را ابرقدرت اول جهان کرده بود دستور بنای شهر قزوین را صادر کرد .کار ایجاد این شهر سه سال طول کشید و در اکتبر (جشن های مهرگان) سال 248 میلادی پایان یافت. نام قزوین از طایفه ای به همین نام گرفته شده و یونانیان و رومیان باستان و اینک جهانیان دریای مازندران را به نام این طایفه دریای «کاسپین» می خوانند، زیرا که منطقه محل سکونت این طایفه آریایی تا دیلمان، گیلان و سواحل غربی آن دریا امتداد داشته است.
    
شاپور یکم در طول حکومت خود چند شهر تازه ساخت که نام او با پیشوند و پسوندهایی بر آنها گذارده شد اما دستور داد که شهر تازه ساز به نام طایفه ای که در آن منطقه سکونت داشت «کَسپین» نامیده شود که این نام به مرور زمان و تهاجمات به صورت قزوین در آمده است. در کتب قرون وسطی هم دریای مازندران را دریای قزوین نوشته اند. قزوین در سال 644 میلادی به تصرف اعراب مسلمان درآمد و در قرن 16 میلادی پایتخت ایران شد و شاه طهماسب صفوی عمارات فراوان در آنجا ساخت، تا این که شاه عباس در سال 1598 میلادی پایتخت را از قزوین به اصفهان ـ شهر مرکزی ایران منتقل ساخت.
    
یکی از علل انتقال پایتخت از قزوین به اصفهان این بود که درآن شهر، سران قزلباش مادر شاه عباس را کشته و جسدش را به بیابان افکنده بودند و اقامت در قزوین باعث می شد که هر لحظه قتل فجیع مادر در ذهن او تداعی و وی را متاثر کند.
  
قزوین در جریان دو جنگ جهانی اول و دوم به اشغال خارجی درآمد و در سپتامبر 1941 توسط هواپیماهای شوروی بمباران شد. رضاخان میر پنج (سرتیپ) از همین شهر عزم تسخیر تهران و برانداختن دولت وقت را کرد. این شهر تاریخی اخیرا مرکز استانی به همین نام شده است.

شاپور اول که ایران را ابرقدرت اول جهان باستان کرد و شهر قزوین را ساخت. والریانوس امپراتور روم که در جنگ به اسارت ارتش ایران درآمده بود در برابر او به زانو در آمده و التماس می کند

644 - عمر بن خطاب دومین خلیفه از خلفای راشدین، توسط اسیری ایرانی به نام پیروز نهاوندی به قتل رسید.

پرتره منتسب به پیروز نهاوندی (ابو لولو) قاتل عمر

1268 - عزل امیرکبیر از صدارت ناصرالدین شاه

امیرکبیر که پس از ورود ناصر الدین شاه به تهران، به عنوان صدراعظم برگزیده شده بود، در ابتدا بکارگیری القاب و تعارفات بی‏ معنا را در نامه‏های اداری حذف کرد. اخذ رشوه را ممنوع نمود و جلوی اختیارات بی‏حد و حساب و نامشروع درباریان را گرفت. برای متعادل کردن دخل و خرج مملکت، بر بیشتر وظایف و مستمری‏هایى که اشخاص با نفوذ مانند شاهزادگان و اُمرای لشکر، بدون استحقاق از خزانه‏ی دولت دریافت می‏کردند، خط بطلان کشید. اخذ مالیات‏ها را بر اساس صحیحی قرار داد چنان که در اندک مدتی، خزانه‏ی خالی مملکت از درآمد مالیات پُر شد. بر گسترش کشاورزی همت ورزید و مدرسه‏ی عالی دارالفنون را تاسیس کرد. امیرکبیر هم‏چنین دست سفیران روس و انگلیس را از دخالت در امور داخلی ایران کوتاه ساخت و بَست نشستن در محل سفارت آنان را ممنوع اعلام نمود. لیاقت و تدبیر و طهارت اخلاق امیرکبیر موجب وحشت درباریان ناپاک و حسودان شد و شاه بی‏تجربه را با دسیسه‏ها و تحریکات فراوان به عزل وی تشویق کردند. سرانجام بر اثر دسیسه‏های فراوان اطرافیان به ویژه مهد عُلیا مادر ناصرالدین شاه، امیرکبیر از صدارت عزل شد و میرزا آقاخان نوری به جای وی به صدارت عُظمی رسید.

امیرکبیر

1903 - تجزیه سرزمین کلمبیا و ایجاد کشور پاناما

سوم نوامبر سال 1903 پاناما که قبلا بخشی از کشور کلمبیا بود اعلام استقلال کرد و کشتی های نظامی ایالات متحده که به دستور تئودور روزولت رئیس جمهوری وقت این کشور به آبهای پاناما فرستاده شده بودند مانع از مداخله ارتش کلمبیا برای جلوگیری از تجزیه این کشور شدند.
   
در کتب تاریع عمومی آمده است که دولت وقت آمریکا قبلا پاره ای از اصحاب نفوذ را در پاناما ترغیب به اعلام استقلال کرده بود؛ زیرا دولت کلمبیا به آمریکا اجازه نداده بود که طرح خود برای ایجاد آبراهی میان دو اقیانوس اطلس و آرام را در منطقه پاناما اجرا کند و کنترل کشتیرانی را در این آبراه تا مدتهابه دست گیرد.
   
دولت تازه استقلال یافته پاناما اندکی پس از آغاز بکار؛ با اجرای طرح آمریکا موافقت کرد و آبراه پاناما ساحته شد که از پایان سده بیستم اداره امور آن در دست دولت پاناما قرار گرفته است.

انقلابیون نظامی پانامایی

1918 - لهستان از فرصت پایان جنگ جهانی اول و درگیری داخلی روسها پس از انقلاب بلشویکی استفاده کرد، از روسیه جدا شد و اعلام استقلال کرد.

تظاهرات انقلابی لهستانی ها

1957 - اعزام یک سگ به عنوان اولین جاندار فضانورد توسط سفینه شوروی

بین سالهای 1957 تا1966 سیزده سگ توسط دانشمندان شوروی سابق برای این منظور به فضا فرستاده شدند که نام حداقل سه تای این سگ ها که مجبور شدند در این سفرها شرکت کنند و در نهایت هم قهرمان راه علم فضانوردی شدند، لایکا،لیسیچکا و بارس بود.

لایکا یک سگ ماده دورگه حدودا سه ساله و ولگرد بود که در یکی از خیابانهی مسکو پیدا شد و در کنار دو سگ دیگر تحت آموزشهای لازم برای سفر به مدار زمین قرار گرفت. اما بین این سه سگ سرنوشت برای لایکا اینگونه رقم خورد که برای این سفر انتخاب شود .در نتیجه در تاریخ سوم نوامبر 1357سه روز پس از قرار گرفتن در سفینه اسپوتنیک2، به فضا پرتاب شد.لایکا درون محفظه ای مخصوصی درون اسپوتنیک توسط نوارهایی که تنها اجازه حرکت وی برای دسترسی به غذا را می داد، مهار شده بود و الکترودهایی که لحظه به لحظه علایم حیاتی او را به زمین مخابره می کرد ،به بدنش متصل بود.

لایکا

با توجه به اینکه اسپوتنیک دو، سفینه ای پانصد کیلویی بدون امکان بازگشت به زمین بود به طبع این سفر برای لایکا نیز سفری بدون بازگشت به خانه بود. دانشمندان روسی حدس می زدند که لایکا حداقل برای چهار روز در آن شرایط خاص زنده بماند!ولی بار دیگر سرنوشت برای لایکا طوری دیگر رقم خورد!

حدود پنج تا هفت ساعت پس از از پرتاب از مرکز بایکونور قزاقستان و قرار گرفتن در مدار زمین به علت نقص فنی ،حرارت در محلی که لایکا در آن قرار داشت به شدت بالا رفت و ناگهان علایم حیاتی مخابره شده به زمین قطع گردید و این دلیلی بر پایان دردناک زندگی اولین سگ فضا نورد تاریخ بود.(البته تا چند سال قبل دانشمندان روسی علت مرگ لایکا را که ناشی از حرارت زیاد و استرس شدید وارد شده به اون بود را به طور عمومی اعلام نکردند!وتا آن زمان گمان می رفت مرگ لایکا به علت پایان یافتن اکسیژن و یا ناشی از امکانات خاصی بود که برای ایجاد مرگ بی درد برای سگ بیچاره در نظر گرفته شده بوده!)

سفینه اسپوتنیک دو،نیز پس از 2570 بار چرخیدن به دورزمین در تاریخ چهاردهم آوریل 1357 همراه با جسد لایکای کوچک پس از ورود به جو آتش گرفت و سوخت.

1357 - اعلام حمایت آمریکا از نخست وزیری ازهاری

در 12 آبان 1357 دو روز قبل از آنکه نخست ‌وزیری ارتشبد غلامرضا ازهاری از شبکه‌های خبری ایران وجهان اعلام شود، برژینسکی مشاور امنیتی جیمی کارتر رئیس جمهور آمریکا، در تماسی تلفنی به شاه حمایت کامل دولت متبوع خود را از وی اعلام کرد. این تماس متعاقب جلسه‌ای که در کاخ سفید و در ارتباط با گزارش ویلیام سولیوان سفیر امریکا در تهران برگزار گردید، گرفته شد. در آن گزارش، سولیوان به وضعیت متزلزل شاه و به روند رو به گسترش انقلاب اسلامی ایران اشاره کرده بود.

غلامرضا ازهاری

توصیه برژینسکی به شاه مقدمه تشکیل دولت نظامی ارتشبد ازهاری بود. کمتر از 48 ساعت پس از این توصیه ازهاری رئیس ستاد ارتش با حکم شاه به نخست‌وزیری رسید و به دولت دو ماهه جعفر شریف‌امامی خاتمه داد.

1357 - گسترش تظاهرات و اعتصابات سال 1357 در ایران

برغم برکناری 34 تن از مقامات تراز اول ساواک از جمله ثابتی، وارد آمدن 13 مورد اتهام به سپهبد نعمت الله نصیری رئیس پیشین آن سازمان و سفیر ایران در پاکستان که از این کشور به تهران احضار شده بود و دادن وعده آزادی همه زندانیان سیاسی تا بیستم آذرماه، دامنه تظاهرات ضد سلطنت و اعتصابات عمومی در این روز ـ 12 آبان 1357 ـ گسترش یافت و سراسر کشوررا فراگرفت و سندیکای روزنامه نگاران به دبیری محمدعلی سفری که دو دهه پیش دچار مرگ ناگهانی شد برای اعلام یک اعتصاب طولانی به مراحل نهایی کار رسیده بود و تنی چند از وزیران کابینه هم آماده تسلیم استعفانامه شده بودند.

ثابتی (مقام امنیتی وقت)

1359 - اسارت شهید تندگویان توسط عراق

محمدجواد تندگویان در سال 1329 در تهران به دنیا آمد. پس از پایان تحصیلات وارد مبارزات سیاسی شد و با پیروزی انقلاب نیز در خط نظام قرار گرفت تا اینکه در دولت شهید رجایی به وزارت نفت انتخاب شد. کمتر از دو ماه بعد، وی در یکی از بازدیدهایی که از صنعت نفت در جنوب داشت به اتفاق چند نفر ازمسئولان وزارت نفت به اسارت نیروهای متجاوز بعثی عراق درآمد. شهید تندگویان در طول مدت اسارت تحت سخت‏ترین شکنجه‏ های بعثیان قرار گرفت تا اینکه به فیض شهادت نائل آمد. سرانجام بعد از گذشت 11 سال، پیکر مطهر این آزاده مجاهد در اواخر آذرماه 1370 به ایران انتقال یافت و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

محمدجواد تندگویان

زادروزها

    ۱۶۰۴ - زادروز عثمان دوم سلطان و خلیفه امپراتوری عثمانی از سال ۱۶۱۸ تا سال ۱۶۲۲ میلادی
    ۱۸۰۱ - زادروز وینچنتزو بلینی اپرا نویس ایتالیایی

آندره مالرو

    ۱۹۰۱ - زادروز آندره مالرو نویسنده، منتقد هنری و سیاستمدار فرانسوی
    ۱۹۲۱ - زادروز چارلز برانسون بازیگر آمریکایی

چارلز برانسون

    ۱۹۳۳ - زادروز آمارتیا سن برنده هندی جایزه نوبل اقتصاد
    ۱۹۳۷ - زادروز لوریس چکناواریان آهنگساز و رهبر ارکستر ایرانی

لوریس چکناواریان

    ۱۹۴۵ - زادروز گرد مولر فوتبالیست آلمانی
    ۱۳۱۷ - زادروز آکیرا کوبایاشی، خواننده و هنرپیشه سرشناس ژاپنی

گرد مولر

    ۱۳۵۳ - زادروز طریق عبدالواحد، بسکتبالیست سرشناس فرانسوی.
    ۱۳۵۷ - زادروز یکتا ناصر، بازیگر ایرانی

آکیرا کوبایاشی

    ۱۳۵۸ - زادروز پابلو آیمار، فوتبالیست سرشناس آرژانتینی

یکتا ناصر

درگذشت‌ها

    ۳۶۱ - درگذشت کنستانتیوس دوم امپراتور روم از ۳۳۷ تا ۳۶۱
    ۱۹۵۴ - درگذشت هانری ماتیس نقاش فرانسوی

هانری ماتیس

    ۱۹۵۷ - درگذشت ویلهلم رایش روانپزشک و روان‌کاو اتریشی
    ۱۳۳۶ - درگذشت لایکا، اولین حیوان فضا‌نورد جهان

ویلهلم رایش

    ۱۳۸۵ - درگذشت مسعود بختیاری، معلم، شاعر و خواننده‌ی اهل ایران.

مسعود بختیاری