مروری بر رویدادهای مهم تاریخ امروز ایران و جهان : مورخه 18 آبان برابر با 9 نوامبردر تاریخ چه گذشت| تولد درگذشت رویداد اتفاق

مروری بر رویدادهای مهم تاریخ امروز ایران و جهان : مورخه 18 آبان  برابر با 9 نوامبردر تاریخ چه گذشت| تولد درگذشت رویداد اتفاق

آرشیو روزهای قبلی

 امروز 18 آبان هجری شمسی برابر با 9 نوامبر تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:  

420 - سالگشت مرگ یزدگرد یکم بانی شهر یزد بر اثر لگد اسب

نهم نوامبر سال 420 میلادی یزدگرد یکم از دودمان ساسانیان که رهسپار جنگ و بیرون راندن هون ها از مناطق شمالی ماوراءالنهر بود در محل چشمه سبز (چهل و چند کیلومتری نیشابور) بر اثر لگد اسب کشته شد.

یزدگرد یکم

وی خود تصمیم به رام کردن یک اسب سرکش گرفته بود. یزدگرد یکم 21 سال بر ایران سلطنت کرد و در دهه اول قرن چهارم میلادی شهر یزد را ساخت که نام وی بر آن نهاده شده است. از کارهای مهم یزدگرد تحمل ادیان دیگر در قلمرو ایران بود. فردوسی در باره واقعه درگذشت یزدگرد یکم چنین سروده است:
    
بغرید و یک جفت زد بر سرش ــ به خاک اندر آمد سر و افسرش
    
زخاک آمد و خاک شد یزدگرد ــ ........

1632 - جستجو در ژاپن برای یافتن مسیحیان و اعدام آنان!
 
نهم نوامبر سال 1632 میلادی، پس از اعدام مسیحیان در شهرهای ناگازاکی» و «ادو Edo (توکیو)» » ژاپن، دولت این کشور دستور جستجو و یافتن مسیحیان را برای اعدام شدن صادر کرد.
    
دولت ژاپن برای معرفی هر مسیحی پاداش نقدی هم در نطر گرفت. به زعم دولت وقت ژاپن، مبلغان مسیحی به منظور جاسوسی و تخریب فرهنگ ملی ژاپنی ها به آن کشور فرستاده می شدند.

1795 - کودتا در فرانسه و نگاهی کوتاه به طرز حکومت در دهه پس از انقلاب

ژنرالها و سیاسیون ملی گرای فرانسوی از دیر باز در اندیشه دگرگون ساختن نظام حکومتی فرانسه و استقرار سیستم تازه ای مبنی بر تمرکز اختیارات حکومتی و قرار دادن آن در دست فرد و یا افراد قاطع و نیرومند بودند که ژنرال ناپلئون بناپارت از سفر خاورمیانه که ضمن آن مصر را تصرف کرده بود به وطن بازگشت. فرانسه در آن زمان طبق ضابطه ای که پس از کاهش از حدت انقلاب و در حال و هوای آن تدوین شده بود توسط یک هیات مدیره پنج نفره (دیرکتوار) اداره می شد. این طرز حکومت گروهی در نوامبر سال 1795 به وجود آمده بود و اعضای هیات مدیره از سوی کنوانسیون ملی برگزیده می شدند. قبلا کنوانسیون که به مجموعه دو مجلس مقننه و موسسان گفته می شد، راسا بر فرانسه حکومت می کرد. پس از ایجاد «هیات مدیره حکومت»، چون میان اعضای هیات اختلاف نظر دائمی بود، مشکلات زیادتر شده بود، مردم از بی برنامگی و سردرگمی خسته شده بودند و تقریبا همگان خواهان تغییر اوضاع بودند. برای مثال: یک مقاطعه کار ارتش فرانسه دو میلیون فرانک طلا آماده کرده بود تا صرف تغییر اوضاع کند.
    

کنسولهای سه گانه ـ ناپلئون نفر وسط

در چنین وضعیتی، ناپلئون و تنی چند دست بکار شدند و نهم نوامبر سال 1799 در دهمین سال انقلاب و هشتمین سال جمهوریت فرانسه اعلام کردند که هیات مدیره منحل شده است. همان شب حالت فوق العاده اعلام شد و روز بعد پارلمان رای به تعلیق قانون اساسی و تاسیس یک هیات سه نفری به نام کنسول برای اداره فرانسه داد که به حکومت کنسولیست معروف است (مشابه آنچه که 19 قرن پیش از آن در جمهوری رومبرقرار بود). به این ترتیب، حکومت به صورت «جمهوری با تمرکز اختیارات» درآمد و شکل ظاهری حکومت که از آغاز انقلاب گفته شده بود باید رهبری گروهی باشد تغییر چندان نیافت. کنسولهای سه گانه از سوی سنای فرانسه انتخاب می شدند. در آن زمان قانونگذاری در فرانسه در دست سه مجلس بود: شورای دولتی که لوایح را می نوشت، مجلس جرح و تعدیل به نام «تریبون» که در باره لوایح بحث و جدل می کرد و مجلس مقنن که بدون وارد بحث در جزئیات شدن، رای به رد و یا تصویب لوایح می داد. اعضای هر مجلس نیز توسط سنا انتخاب می شدند.
   
 ژنرال ناپلئون یکی از سه کنسول انتخابی بود که به تدریج (به سبک امپراتوری روم) همه امور را به نام کنسول اول به دست گرفت و کنسول اول بودن وی را مردم فرانسه در رفراندم مورخ هفتم فوریه1800 تایید کردند. اعضای سه گانه برای یک دوره ده ساله انتخاب شده بودند.
   
 ناپلئون بناپارت به این هم اکتفا نکرد و در سال 1804 مغرور از پیروزی های نظامی، خود را امپراتور خواند و سنای فرانسه امپراتور شدنش را تصویب کرد.

1938 - در چنین شبی که به «شب کریستال» معروف شده است در آلمان دسته های نازی به یهودیان این کشور و موسسات آنان حمله کردند.

1960 - نخستین رئیس جمهور کاتولیک امریکا

آمریکاییان در انتخابات عمومی نوامبر سال 1960 برای نخستین بار یک کاتولیک ایرلندی تبار را به ریاست این کشور فدرال برگزیدند. از زمان استقلال ایالات متحده از انگلستان، روسای جمهوری آن کشور از میان «سفیدیان پروتستان انگلوساکسون تبار(اختصارا: وسپ)» انتخاب شده بودند که انتخابات نوامبر 1960 این قاعده را شکست.
   
جان اف. کندی یک دمکرات لیبرال (در اصطلاح آمریکاییان؛ چپگرا) و با توجه به سوابقش مردی میهندوست بود.
    

جان اف. کندی

در انتخابات چهارم نوامبر 2008 آمریکا نیز برای نخستین بار یک دورگه (آفریقایی - آمریکایی) به ریاست این فدراسیون انتخاب شد. وی از سیاهپوستان اصطلاحا «مین استریم» آمریکا نیست که قبلا برده بودند؛ پدر او یک کنیایی بود که برای تحصیل به هاوایی آمده بود و در اینجا با یک زن سفیدپوست آمریکایی ازدواج کرده بود که محصول این ازدواج پسری به نام «باراک حسین اوباما« است، نوجوانی را در خانه شوهر دوم مادرش که یک اندونزیایی بود در این کشور بسر برده بود و در 47 سالگی و در چهارم نوامبر 2008 به ریاست جمهوری آمریکا انتخاب شد و در انتخابات نوامبر 2012 این مقام خودرا برای 4 سال دیگر حذف کرده است.

1328 - اعدام سیدحسین امامی عضو جمعیت فدائیان اسلام به جرم ترور عبدالحسین هژیر

پس از برگزاری انتخابات فرمایشی مجلس مؤسسان، شاه دستور برگزاری انتخابات دوره شانزدهم مجلس شورای ملی را صادر کرد. اما دربار در این انتخابات دست برد و از مخالفان کسی به مجلس راه نیافت. جمعیت فدائیان اسلام که بنا به درخواست آیت‏اللَّه کاشانی از ملّیون حمایت می‏کردند، این عمل را دسیسه عبدالحسین هژیر، وزیر دربار پهلوی می‏دانستند. بنابراین سیدحسین امامی، از اعضای فعال جمعیت فدائیان اسلام مامور اعدام انقلابی هژیر شد و امامی، هژیر را در 13 آبان ماه 1328 ترور نمود. امامی در جریان ترور بازداشت شد و از آن پس شکنجه‏های شبانه‏روزی او آغاز گردید.

سیدحسین امامی

 بی ‏پروایی امامی در اعتراف به قتل هژیر سبب شد که دادگاه، دو روز پس از ترور تشکیل جلسه دهد و حکم اعدام امامی را صادر کند. سرانجام رژیم از ترس اقدام فدائیان اسلام برای آزاد ساختن امامی، وی را در ساعت 2 بامداد روز 18 آبان، پنج روز پس از ترور هژیر، اعدام کرد و بدین ترتیب، فدائیان اسلام، اولین شهید خود را در راه آرمان بلند اسلامی خویش تقدیم نمود.

عبدالحسین هژیر

1333 - روزی که دکتر حسین فاطمی تیرباران شد

دکتر حسین فاطمی روزنامه نگار و وزیر امورخارجه دولت دکتر مصدق 18 آبان 1333 تیر باران شد. وی که محکومیتش چند روز پیش از این تایید شده بود هنگام اعدام 34 ساله بود. حکم دادگاه نظامی پس از تایید و امضای شاه به اجرا درآمد.
   
 دکتر فاطمی در 1299 در نائین اصفهان به دنیا آمده بود و پدر و پدر مادرش روحانی بودند. وی کار روزنامه نگاری را با نوشتن مطلب برای نشریه برادرش آغاز کرده بود و در سال 1328 پس از تاسیس جبهه ملی به آن پیوسته و مورد توجه دکتر مصدق قرار گرفته بود. فاطمی سپس با انتشار «باختر امروز» آن را عملا به صورت روزنامه ناشر افکار جبهه ملی درآورده و در دوره هفدهم، از تهران به نماینگی مجلس انتخاب شده بود. در بهمن ماه 1330 درمراسم پنجمین سال مرگ محمد مسعود ناشر « مرد امروز» که در خیابان اکباتان به قتل رسیده بود هدف گلوله مهدی عبدخدایی 14 ساله و عضو جمعیت فدائیان اسلام قرار گرفته و مجروح شده بود. وی تا پایان عمر از عوارض این زخم می نالید.

دکتر فاطمی

   
دکتر فاطمی که از خارج دکترا گرفته بود پس از مدتی که دستیار دکتر مصدق بود به سمت وزیر امور خارجه ایران منصوب شده بود. وی خروج شاه از کشور در مرداد ماه 1332 را به دلیل این که قبلا شورای سلطنت را تشکیل نداده بود و نیز بدون برنامه از پیش تنظیم و اعلام شده وطن را ترک کرده بود، «فرار» اعلام داشت و به سفارتخانه ها دستور داد که با او تماس نگیرند.
   

دکتر فاطمی با این قیافه و لباس دستگیر شده بود

فاطمی 25 مرداد 1332 در کودتای مقدماتی سرهنگ نصیری (بعدا ارتشبد و پس از انقلاب اعدام شد) دستگیر اما موفق به فرار شد. روز 28 مرداد در خانه دکتر مصدق بود و چون می دانست که شاه دشمن خونی اوست، پس از به محاصره درآمدن خانه، از آنجا فرار کرد و پنهان شد و تا اسفند همان سال که در خانه ای در کوچه رضائیه منشعب از میدان تجریش دستگیر شد هر چند وقت در یک خانه پنهان بود. همسایه آن خانه به تصور این که یک توده ای ریش گذارده و خود را به بیماری زده و در آنجا پنهان گردیده جریان را اطلاع داد و ماموران فاطمی را گرفتند و به فرمانداری نظامی بردند که در آنجا چند نفر (گویا با نقشه قبلی برخی مقامات) وی را هنگام انتقال تحت الحفظ از ساختمانی به ساختمان دیگر چاقو زدند!! و مجروح کردند. محاکمه دکتر فاطمی غیرعلنی انجام گرفت و کسی جز اعضای محکمه نتوانست حرفهای او را بشنود. شاه با فرجامخواهی دکتر فاطمی موافقت نکرد، درخواست روحانیون و بزرگان اصفهان را هم در دادن یک درجه تخفیف به او نپذیرف و با این که غیر نظامی بود و اقدام مسلحانه نکرده بود سحرگاه 18 آبان 1333 در میدان تیر لشکر دو زرهی به جوخه اعدام سپرده شد و «تیرباران» گردید.
  
 روحانیون اصفهان در یک تلگرام گروهی به شاه نوشته بودند که حسین فاطمی یک «سید» و از اولاد پیغمبر است و قتل او برای سلطنت یمن نخواهد داشت.
  
 پس از انقلاب 1357 و تغییر نظام، خیابان آریامهر تهران به «دکتر حسین فاطمی» تغییر نام داده شد و تنها نامی از میان پیروان خط دکتر مصدق است که پس از کناره گیری مهندس بازرگان از ریاست دولت موقت، هنوز از خیابان حذف نشده است و برخی دلیل آن را تعلق دکتر فاطمی به خاندان روحانی معروف نائین می پندارند.

1970 - روزی که مرد بزرگی به نام شارل دوگل درگذشت

نهم نوامبر سال 1970 شارل دوگل ــ مردی که عاشق بی قرار میهنش، فرانسه بود ــ دیده از جهان فرو بست. وی 22 نوامبر سال 1890 در «لیل» به دنیا آمده بود و پدرش مدرس فلسفه و ادبیات بود.
    
مورخان در این نکته متفق القولند که فرانسویانی که به اندازه دوگل در اندیشه بزرگی و حفظ شئونات فرانسه و خدمت به آن بوده اند به شمار انگشتان دست نمی رسند. به گفته فرانسوا میتران رقیب سیاسی دوگل، هیچ فرانسوی به اندازه دوگل فرانسه را دوست نداشت؛ دوگل سخنگو و نماد شخصیت و وجدان فرانسه بود.
    
در مراسم ترحیم دوگل که 12 نوامبر 1970 بر گزار شد هشتاد رئیس کشور و رئیس دولت شرکت کرده بودند، ولی طبق وصیت او به هیچکدام اجازه داده نشد که در مراسم تدفین او در دهکده محل اقامتش حضور یابد.
    
دوگل از جوانی عاشق خواندن تاریخ و نوشتن بود. او در جنگ جهانی اول در جبهه «وردن» زخمی شد و به اسارت آلمانی ها در آمد. پس از جنگ، دوگل خاطرات اسارت نسبتا طولانی خودرا به صورت کتاب منتشر ساخت.
    

مجسمه شارل دوگل

با ایجاد خط دفاعی «ماژینو» مخالفت کرد و در عوض نظر داد که فرانسه برای دفاع از خود، واحدهای زرهی و مکانیزه با تحرکت زیاد داشته باشد. دولت وقت فرانسه نظر اورا نپذیرفت، ولی آلمانی ها آن فرضیه را وارد دروس مدارس نظام خود کردند و همان را به اجرا در آوردند و با همان تاکتیک فرانسه را تصرف کردند.
    
پس از آغاز جنگ جهانی دوم و موفق نبودن فرانسه در آن، دوگل با سازش با آلمان مخالفت کرد و به انگلستان رفت و فرانسه آزاد و جنبش مقاومت را به وجود آورد. در اوت 1944 به فرانسه بازگشت و در آزاد کردن پاریس مشارکت کرد.
    
پس از جنگ، رهبری فرانسه را به دست گرفت، و یک جبهه ناسیونالیست مافوق احزاب تاسیس کرد. بانی جمهوری پنجم بود و در دور دوم به قدرت رسیدن خود به الجزایر استقلال داد و با اعتقاد به استقلال عمل فرانسه و اروپای قاره ای، دفاتر «ناتو» را از فرانسه اخراج و فرانسه را از فعالیت های نظامی این اتحادیه نظامی کنارکشید و تا زنده بود با عضویت انگلستان در بازار مشترک مخالفت ورزید، رشته های دوستی فرانسه با شوروی و آلمان را مستحکم ساخت و میان سران فرانسه و این دو دولت ملاقاتهای منظم سالانه ترتیب داد و بالاخره فرانسه را به یک قدرت اتمی مستقل مبدل ساخت.
   
 از آنجا که با حکومت پارلمانی به دلیل سیاسی کاری نمایندگان پارلمانی میانه خوب نداشت بر اختیارات ریاست جمهوری افزود. باوجود این، در سال 1968 با اعتصابات و تظاهرات دانشجویی و کارگری که محرک آنان کمونیستها و سوسیالیستها بودند رو به رو شد، اما شکست نخورد. هنگامی احساس شکست کرد که با خواست او مبنی بر محدود شدن اختیارات سنای فرانسه موافقت نشد که انتظار آن را نداشت و در آوریل 1969 کناره گیری کرد و به نوشتن کتاب روی آورد که 17 ماه بعد در گذشت. وی درجه خود را از سرتیپی که اوایل جنگ به او داده شده بود ارتقاء نداد.

1998 - در انگلستان مجازات اعدام کاملا لغو شد.

زادروزها

    ۱۴۵۱ - زادروز کریستف کلمب تاجر و دریانورد اسپانیایی
    ۱۸۱۸ - زادروز ایوان ترگنیف نویسندهٔ مشهور روس

ایوان ترگنیف

    ۱۸۴۱ - زادروز ادوارد هفتم پادشاه بریتانیای کبیر، ایرلند و مستعمرات بریتانیا و امپراتور هندوستان از ۱۹۰۱ تا ۱۹۱۰
    ۱۸۷۷ - زادروز محمد اقبال لاهوری شاعر و فیلسوف بزرگ زبان فارسی

محمد اقبال لاهوری

    ۱۹۲۹ - زادروز ایمره کرتس نویسندهٔ اهل مجارستان برندهٔ جایزه نوبل ادبیات ۲۰۰۲
    ۱۹۳۴ - زادروز کارل سیگن اخترشناس آمریکایی، اخترشیمی‌دان، مشاور سازمان ناسا، نویسنده و مروج علوم طبیعی

ایمره کرتس

    ۱۹۷۴ - زادروز آلساندرو دل‌پیرو فوتبالیست ایتالیایی

آلساندرو دل‌پیرو

درگذشت‌ها

    ۱۹۰۶ - درگذشت کارل شورتس سیاستمدار و سردار آمریکایی
    ۱۹۱۸ - درگذشت گیوم آپولینر شاعر فرانسوی

روآلد آموندسن

    ۱۹۲۸ - درگذشت روآلد آموندسن فاتح قطب جنوب
    ۱۹۳۷ - درگذشت رمزی مک‌دونالد نخست وزیر بریتانیا

رمزی مک‌دونالد

    ۱۳۳۳ - درگذشت دکتر حسین فاطمی وزیر امور خارجه دولت دکتر محمد مصدق.
    ۱۹۴۰ - درگذشت نویل چمبرلین نخست وزیر بریتانیا

ملک عبدالعزیز

    ۱۹۵۳ - درگذشت ملک عبدالعزیز اولین پادشاه و بنیان‌گذار کشور عربستان سعودی
    ۱۹۷۰ - درگذشت شارل دو گل رئیس‌جمهور فرانسه

میریام ماکبا

    ۲۰۰۸ - درگذشت میریام ماکبا خوانندهٔ اهل آفریقای جنوبی