مروری بر تاریخ رویدادهای مهم امروز ایران و جهان : مورخه 3 آذر برابر با 24 نوامبردر تاریخ چه گذشت| تولد درگذشت رویداد اتفاق

مروری بر تاریخ رویدادهای مهم امروز ایران و جهان : مورخه 3 آذر  برابر با 24 نوامبردر تاریخ چه گذشت| تولد درگذشت رویداد اتفاق

آرشیو روزهای قبلی

امروز 3 آذر هجری شمسی برابر با 24 نوامبر تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:  

842 - عصیان سراسری هواداران بابک خرمدین در سال 842 میلادی

هواداران «بابک خرم دین» و پیروان عقاید اجتماعی ـ اقتصادی او از دهه سوم نوامبر 842 میلادی (آذر ماه221 خورشیدی) درآذربایجان، اصفهان، فارس و کرمان بر ضد حکومت خلیفه عباسی دست به یک عصیان گسترده زدند که به نوشته مورخان، در بیدارکردن ایرانیان موثر واقع شد.
    

بابک خرم دین

این شورش پنج سال پس از قتل فجیع بابک به دست المعتصم (خلیفه وقت) که در سامرا صورت گرفته بود، روی داده بود. المعتصم مازیار و افشین دو سردار ایرانی دیگر را هم که در دست او گرفتار بودند، متعاقب قتل بابک کشته بود. معتصم به افشین هم که با او از در مسالمت وارد شده بود رحم نکرده بود.

1285 - آغاز انتشار روزنامه مجلس در تهران

پس از صدور فرمان مشروطیت و تشکیل مجلس شورای ملی و ازدیاد قدرت روحانیت، از طرف مظفرالدین شاه قاجار، فرمانی مبنی بر تاسیس و انتشار روزنامه‏ای به نام مجلس صادر شد. در این میان صریحاً امر داده شده بود که دولت حق سانسور مندرجات روزنامه را ندارد. این روزنامه یکی از روزنامه‏های معتبر و پرمطلب دوران مشروطیت به شمار می‏رود. روزنامه مجلس که به صورت خبری، سیاسی و اجتماعی، در هشت صفحه با چاپ سربی، هفته‏ای چهار شماره منتشر می‏شد، علاوه بر درج اخبار داخلی و خارجی، کلیه مذاکرات مجلس شورای ملی ایران را منعکس می‏کرد. سردبیری این روزنامه برعهده ادیب الممالک فراهانی از ادبا، شعرا و نویسندگان مشهور آن زمان بود.

1831 - کشف الکتریسیته توسط مایکل فارادِی دانشمند انگلیسی

مایکل فارادِی، فیزیک‏دان شهیر انگلیسی، به علم الکتروشیمی علاقه فراوانی داشت. وی در این راه تجربه‏های زیاد آموخت و موفق به کشف قوانین الکترولیز شد. او هم‏چنین دست به آزمایش‏های گوناگونی زد و در این آزمایش‏ها، در زمینه شیمی، متالوژی و ساختن لامپ‏های الکتریکی پیشرفت و موفقیت‏های بسیاری به دست آورد. از کارهای دیگر این فیزیک‏دان، اختراع موتور الکتریکی بود که در آن، برای اولین بار در تاریخ علم، نیروی مغناطیسی به نیروی الکتریکی تبدیل گردید. با این حال، کار مهم فارادِی در زمینه الکتریسیته بود که در 24 نوامبر 1831م موفق به کشف آن شد. البته کشف نیروی برق مربوط به قرن شانزدهم و هفدهم است و نخستین وسایل برقی نیز در قرن هجدهم و نیمه اول قرن نوزدهم مورد استفاده قرار گرفته است. در این میان، مایکل فارادِی، نخستین اکتشافات مهم خود را در زمینه الکترومغناطیس و روش انتقال نیروی برق و استفاده از آن برای ایجاد حرارت و روشنایی، در نیمه اول قرن نوزدهم عرضه کرد.

1953 - ورود دیپلماتهای انگلستان به تهران در آذرماه 1332 خشم ایرانیان برانگیخت و ...

سوم آذر 1332 (24 نوامبر 1953) سه ماه و شش روز پس از براندازی 28 امرداد، «دنیس رایت» دیپلمات انگلیسی برای باز گشودن سفارت این کشور در تهران با 14 دیپلمات و کارمند وارد پایتخت ایران شد و یازده روز بعد اعلامیه دو دولت مبنی بر تجدید مناسبات سیاسی انتشار یافت و همان روز ژنرال زاهدی، اصطلاحا نخست وزیر دولت کودتا، در یک نطق رادیویی تجدید مناسبات ایران و انگلستان را امری ضروری و لازم! اعلام کرد. این، درحالی بود که محاکمه دکتر مصدق در محکمه نظامی تهران ادامه داشت و همچنین اعلام شده بود که 18 آذر ریچارد نیکسون معاون آیزنهاور رئیس جمهور وقت آمریکا برای مذاکره با شاه به تهران خواهد آمد. این اخبار و به ویژه ورود هیات دیپلماتیک انگلستان به تهران خشم مردم را برانگیخته بود که نطق زاهدی آن را به اوج خود رسانید.
   
 آیت الله کاشانی نیز در همین روز تجدید مناسبات با انگلستان را یک ننگ تاریخی خواند و چنین روزی را روز عزای ملی اعلام کرد.
   

دکتر مصدق

 دانشجویان دانشگاه تهران که از نکات تلخ روابط با انگلستان در طول 150 سال پیش از آن آگاه بودند به ورود دیپلماتهای انگلیسی و تجدید مناسبات اعتراض کردند و چون صدای اعتراضشان شنیده نشد 16 آذرماه کلاسهای درس را تعطیل و در دانشکده فنی اجتماع کردند که دولت وقت نظامی به دانشگاه فرستاد و این نظامیان از داخل و خارج دانشگاه دانشجویان و ساختمان دانشکده فنی را به گلوله بستند که ضمن آن سه دانشجو کشته و شماری مجروح و گروهی هم دستگیر و بازداشت شدند.
   
 دولت وقت سپس برای جلوگیری از طغیان عمومی مردم به خاطر این کشتار، روزنامه هایی را در این زمینه مطالبی نوشته بودند توقیف و نسخه های چاپ شده انها را جمع آوری کرد.
    
روابط انگلستان با ایران پرونده ای سیاه دارد؛ از دلالی در قراردادهای پایان جنگهای ایران و روسیه به سود روسیه، سازش با روسیه بر سر منطقه فرارود و کوتاه کردن دست ایران از این منطقه تا مجبور کردن ایران به دست کشیدن از مناطق شرقی خود به ویژه شهر تاریخی هرات، از تصرف جزایر ایرانی خلیج فارس و سپس بذل و بخشش کردن آنها به این و آن تا گرفتن امتیازات متعدد از جمله نفت، ازتشویق غیر مستقیم ایرانیان به اعتیاد و کشت تریاک تا بردن و آوردن دولتها در ایران، از تقسیم ایران میان خود و روسیه تا قرارداد تحت الحمایه کردن ایران (قرارداد 1919 با وثوق الدوله) و سپس اشغال نظامی ایران در جریان جنگ دوم و ترتیب دادن کودتای 28 امرداد برضد دولت ملی دکتر مصدق و پیش از آن تحریم اقتصادی این دولت و جلوگیری از صدور نفت و هزاران مداخله دیگر. به نظر برخی از اصحاب نظر، گمان نمی رود که توطئه های دولت لندن برضد ایرانیان به پایان رسیده باشد.

1944 - 88 بمب افکن آمریکایی شهر توکیو را بمباران کردند. این نخستین بمباران هوایی شهر توکیو توسط آمریکا بود که ادامه یافت.

1965 - ژنرال موبوتو سسه سکو Mobutu Sese Seko برای دومین بار در کنگو کودتا کرد و از این روز تا زمان مرگ در 7 دسامبر 1997 بر این کشور که نام آن را به زئیر تغییر داده بود حکومت کرد. نخستین کودتای او در سی ام ژوئن 1960 و برضد پاتریس لومومبا صورت گرفت. لومومبا وی را رئیس ستاد ارتش کنگو کرده بود. به نوشته برخی از مورخان، این کودتا طبق نقشه سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا ـ «سیا» صورت گرفته بود که منجر به فرار و سپس دستگیری و قتل لومومبا شد. موبوتو در کودتای اول، حکومت را به دست نگرفت. هدف، حذف لومومبا بود که پای دولت مسکورا به کنگو بازکرده بود و با کمپانی های اروپایی استخراج الماس کنگو درافتاده بود.

ژنرال موبوتو سسه سکو

1988 - قتل دکتر کاظم سامی کرمانی نخستین وزیر بهداری پس از انقلاب

چهارم آذرماه 1367 (نوامبر 1988) دکتر کاظم سامی کرمانی که دو روز پیش از این، در مطب خود مورد حمله قرار گرفته و با ضربات چاقو مجروح شده بود درگذشت. وی 53 ساله (متولد 1314 هجری) بود.

دکتر سامی کرمانی پس از پیروزی انقلاب در کابینه موقت به ریاست مهدی بازرگان وزیر بهداری بود. از کارهای مهم او تنظیم و اعلام طرح «طب ملی» بود که به موجب آن تاسیس بیمارستان غیر دولتی ممنوع و امر درمان در ایرانِ نفتدار رایگان می شد.

دکتر سامی کرمانی

دکتر سامی از جوانی فردی مذهبی و متمایل به نوعی سوسیال دمکراسی بر پایه اخلاقیات و دین بود و در سالهای نخست عنوان جنبش خود را نهضت خداپرستان سوسیالیست گذاشته بود که بعد به «جنبش انقلابی مردم ایران» تغییر داد. وی همچنین از همکاران نهضت آزادی ایران بود که آیت الله طالقانی و مهدی بازرگان ازجمله موسسان آن بودند. با جبهه ملی نیز همکاری داشت و از فعالان انقلاب سال 1357 ایران بود. او که در 35 سالگی ازدواج کرد دارای دو فرزند بوده است.
   
دکتر سامی به سبب مداخلاتی که در وظایف او در سمت وزیر بهداری می شد چند بار ابراز تمایل به کناره گیری از این سمت را کرده بود که موافقت نشده بود. سرانجام مهدی بازرگان در آبان 1358 (1979 میلادی و دو روز پیش از رویداد تصرف سفارت آمریکا در تهران) با کناره گیری وی موافقت کرده بود.
   
دکتر سامی در نخستین انتخابات ریاست جمهوری و نیز انتخابات مجلس شرکت کرد و 4 سال نماینده مجلس بود.
   
انگیزه قتل این پزشک و صاحب فرضیه و فعّال سیاسی هنوز دقیقا روشن نشده است. ضارب دکتر سامی که فرار کرده بود، پیش از فرار در مطب و پس از وارد آوردن ضربات چاقو دیده شده بود. چندی بعد اعلام شد که این متهم فراری در اهواز خودکشی کرده است.

زادروزها

    ۱۶۳۲ - زادروز باروخ اسپینوزا فیلسوف مشهور هلندی
    ۱۷۸۴ - زادروز زکری تیلور دوازدهمین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا

زکری تیلور

    ۱۸۲۶ - زادروز کارلو کلودی نویسندهٔ ایتالیایی، خالق پینوکیو
    ۱۸۶۴ - زادروز تولوز لوترک نقاش، طراح و تصویرساز فرانسوی

کارلو کلودی

    ۱۹۲۵ - زادروز سیمون ون درمیر فیزیکدان هلندی، برندهٔ جایزه فیزیک نوبل سال ۱۹۸۴
    ۱۹۵۴ - زادروز امیر کوستوریتسا کارگردان اهل بوسنی و هرزگوین

سیمون ون درمیر

    ۱۹۶۳ - زادروز کیهان کلهر آهنگساز و نوازندهٔ برجسته ایرانی

کیهان کلهر

درگذشت‌ها

    ۱۷۲۲ - درگذشت یوهان آدام راین‌کین ارگنواز برجستۀ آلمانی
    ۱۹۲۹ - درگذشت ژرژ کلمانسو نخست وزیر فرانسه از سال ۱۹۰۶ تا ۱۹۰۹

دیه‌گو ریورا

    ۱۹۵۷ - درگذشت دیه‌گو ریورا نقاش و دیوارنگار مکزیکی
    ۱۹۹۱ - درگذشت فردی مرکوری موسیقیدان، آهنگساز و خوانندهٔ بریتانیایی

فردی مرکوری

    ۱۱۱۲ - درگذشت جووانی جـِرولامو ساکری، ریاضی‌دان ایتالیایی.
    ۱۲۱۲ - درگذشت عباس میرزای قاجار، ولیعهد فتحعلی شاه و فرمانده ارتش ایران در جنگ با روسیه تزاری.

عباس میرزای قاجار

    ۱۳۷۱ - درگذشت ابوالقاسم حالت، شاعر و ترانه‌سرای ایرانی.
    ۱۳۷۹ - درگذشت فریدون مشیری، شاعر ایرانی.

فریدون مشیری

    ۱۳۸۰ - درگذشت ثریا اسفندیاری، همسر دوم محمدرضا شاه پهلوی.
    ۱۳۸۱ - درگذشت ریچارد هریس، بازیگر ایرلندی.

ثریا اسفندیاری