مروری بر تاریخ رویدادهای مهم امروز ایران و جهان : مورخه 19 بهمن برابر با 8 فوریه در تاریخ چه گذشت| تولد درگذشت رویداد اتفاق

مروری بر تاریخ رویدادهای مهم امروز ایران و جهان : مورخه 19  بهمن برابر با 8  فوریه  در تاریخ چه گذشت| تولد درگذشت رویداد اتفاق

آرشیو روزهای قبلی

 امروز 19 بهمن برابر با 8 فوریه تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:  

1256 - «هلاکوخان مغول» به مناسبت سالگشت مرگ او

تصویر هلاکوخان (هولاگو) و زنش دوقوزخاتون

هولاگوخان، ایلخان متصرفات مغولان در آسیای غربی و از جمله ایران هشتم فوریه 1265 میلادی (19 بهمن ماه) در 48 سالگی درگذشت و در جزیره کبود واقع در دریاچه ارومیه دفن شد. [اعراب «هُلاکو» می نویسند زیرا که حرف «گ» ندارند]. وی که نوه چنگیز و برادر قوبیلای قاآن (خان بزرگتر مغولان و خاقان چین) بود در طول ایلخانی خود، بین النهرین، سوریه و قسمتهای دیگری از آناتولی را تصرف کرد، شهر بغداد را در دهم فوریه 1258 و شهر دمشق را در یکم مارس 1260 میلادی تصرف، قتل عام و ویران ساخت و به خلافت «اسمی» عباسیان [در بغداد] و حکومت ایّوبیان [برسوریه] پایان داد، ولی ارتش او در سوم سپتامبر 1260 در ناحیه «عین جالوت» از نیروهای سلطان مصر (از دودمان مملوک) شکست خورد و فلسطین و بیشتر سوریه را ازدست داد و به شرق فرات عقب نشست. هولاگو (هُلاکو) که مادرش مسیحی نسطوری و زنش [دوقوز خاتون] نیز عیسوی بود از حمایت مسیحیان منطقه و اروپا برخوردار بود و با سلاطین دیار فرنگ و پاپ مکاتبه داشت. برخی از مورخان، وی را ضد مسلم نوشته اند. هلاکو پس از انتصاب به سمت ایلخان آسیای غربی، ایرانیان «لُر ـ بختیاری» را که دربرابرش ایستاده بودند شکست داده بود و پیروان حسن صباح (فدائیان) را با تصرف و انهدام دژهای کوهستانی شان از میان برداشته بود.

1627 - حکمران هند همسر ایرانی امپراتور بود

جهانگیرشاه که تصویر نورجهان را به دست دارد

هشتم فوریه سال 1627 بانو «نورجهان» همسر ایرانی جهانگیرشاه امپراتور گورکانی هند کودتای ژنرال محبت خان فرمانده پادگان دهلی را برضد شوهرش سرکوب و توطئه گران را به بند کشید. هنگام کودتا، جهانگیرشاه در بستر بیماری بود و ژنرال محبت خان در نظر داشت که پس از پیروزی کودتا، «خرّم» پسر نابینای شاه را بر تخت بنشاند و خود، عملا صاحب اختیار هند شود؛ حال آن که «اورنگ زیب» پسر دیگر جهانگیرشاه شایستگی بیشتری داشت و با فساد و خودسری دولتمردان مخالف بود.

جهانگیرشاه بسال 1605 پس از درگذشت پدرش اکبرشاه بر جای او نشسته بود و چهار پسر به نام های خرّم، خسرو ، دارا شکوه ، و اورنگ زیب داشت. نورجهان که نام او قبلا «نورالنساء» بود همسر دوم جهانگیرشاه بود. از علاقه جهانگیر شاه نسبت به همسر ایرانی اش با وجود دو شکست نظامی از ایران در دهه 1620 در منطقه قندهار کاسته نشده بود و پدر او را هم به وزارت منصوب و از کمک به گسترش فرهنگ، هنر و ادب ایرانی در هند فرو گزار نکرده بود.

جهانگیر شاه که از اواخر سال 1626 میلادی بیمار و بستری شده بود 28 اکتبر 1627 درگذشت. پیش از بیماری او هم، امور کشور عملا در دست نورجهان بود، زیرا جهانگیرشاه به علم و هنر و ادب بیش از سیاست علاقه داشت.

«توماس رو Thomas Roe» انگلیسی در خاطرات خود از اقامت در هند نوشته است که به سبب بی علاقگی جهانگیرشاه به امور سیاست، در بیشتر سالهای سلطنت او، زمام امور هند عملا در دست همسرش بانو «نورجهان» دختر اعتمادالدوله ایرانی بود که زنی باهوش و جسور بود و اطلاعات منطقه ای و تاریخی فراوان داشت. به نوشته توماس رو ، جهانگیرشاه پژوهشهای علمی و بحث و همنشینی با دانشمندان و ادیبان را بر کار سیاست ترجیح می داد. یک نمایشگاه بزرگ مینیاتور و یک هزار و 400 نقاشی ترسیم شده بر پرده داشت. زبان دربار او «فارسی» بود و شاعران فارسی گو بیش از شاعران هندی به آنجا رفت و آمد داشتند. نورجهان تعمدا از داخل حرمسرا حکومت می کرد؛ زیراکه نمی خواست مقامات اداری به او دسترسی داشته باشند، چاپلوسی کنند، دروغ بگویند و نظر اورا تغییر دهند . او حتی احکام اعدام را از جانب شوهرش امضاء می کرد. نورجهان از همان نخستین روز ازدواج با جهانگیرشاه، کار اندرزدادن به او را آغاز کرده بود.

1970 - روزی که بعثی های عراق دولت شاه را متهم به شرکت در توطئه کودتا بر ضد دولت بغداد کردند

دولت عراق [دولت حزب بعث] نوزدهم بهمن 1348 (هشتم فوریه 1970) ضمن صدور اعلامیه ای شدیداللحن دولت وقت ایران را متهم کرد که در توطئه کودتای عراق که سرکوب شده بود به آمریکا کمک کرده و در تحریک کردها برضد دولت بغداد ابزار سیاست آمریکا شده و آمریکا از طریق ایران پول و اسلحه به کردهای عراق می رساند. دولت ایران پاسخی صریح به این اعتراض دولت عراق نداد. دولت عراق در همین سال با کردهای این کشور به توافق رسید و به آنان امتیازهایی داد تا شاید از تحریک خارجی بکاهد. دولت بغداد بعدا از اجرای توافقنامه سر باز زد و درگیری با کردها ازسرگرفته شد که از 1974 شدت گرفت. در این درگیری دوباره، آمریکا و ایران ایفای نقش سابق را ازسرگرفتند و همچنین اعتراض های مجدد دولت بغداد.

مندرجات کتاب خاطرات هنری کیسینجر مقام وقت دولت آمریکا که دو دهه بعد انتشار یافت نشان داد که اعتراض فوریه 1970 و اعتراض های بعدی دولت عراق بی مورد نبود. طبق خاطرات کیسینجر، دولت ایران کمکهای آمریکارا به کردهای عراقی که با دولت این کشور در حال جنگ بودند منتقل می کرد، رابط دو طرف بود و بعدا به مصطفی بارزانی اجازه داده بود که در ایران سکونت و از اینجا مبارزه و ضدیّت با حکومت بغداد را رهبری کند.

این رویداد شباهت معکوسی به مبادله اعتراضیه های شوروی و ایران نسبت به یکدیگر در سال 1326 (سوم فوریه 1948) داشت. دولت مسکو اعتراض کرده بود که چرا ایران بر خلاف قراداد 1921 رفتار کرده و با مساعی آمریکا بر ضد شوروی همکاری می کند و دولت ایران در پاسخ 14 بهمن ماه سال 1326 خود به اعتراض دولت مسکو متقابلا به این دولت اعتراض کرده بود که چرا مصطفی بارزانی را که همدست تجزیه طلبان ایران [قاضی محمد] بوده پناه داده است.

1862 - روزی که نخستین ناو زره دار جهان وارد نبرد شد

هشتم فوریه سال 1862 و در جریان جنگهای داخلی آمریکا، نخستین ناو توپدار ـ زره دار جهان متعلق به کنفدراسیون آمریکا (ایالات جنوبی) اولین ماموریت جنگی خودرا آغاز کرد و در دهانه خلیج «چساپیک»، در محلی که اینک بزرگترین پایگاه دریایی آمریکا قرار گرفته است ـ نورفک ویرجینیا ـ کشتی های جنگی فدراسیون آمریکا (ایالات شمالی) را گلوله باران کرد و به آتش کشید، بدون این که آسیب ببیند. ملوانان فدراسیون در این روز برای نخستین بار با ناوی رو به رو شده بودند که شبیه لاک پشت بود و گلوله توپ بر آن کارگر نمی افتاد.

این کشتی که «مریماک» نام داشت و بعدا به «ویرجینیا» تغییر نام داد مدتها یکه تاز میدان بود تا این که شمالی ها با کمک یک مهندس سوئدی زره داری مشابه آن به نام «مانیتور» ساختند و این دو «زره دار» آن قدر یکدیگر را کوبیدند که هر دو آسیب دیدند و از میان رفتند. مریماک که در سال 1861 (153 سال پیش) ساخته شده بود ظاهری شبیه زیردریایی های امروز داشت که در سطح آب عمل می کرد. شرح عملیات مریماک و نبرد آن با مانیتور فصلی از تاریخ نظامی جهان را تشکیل می دهد.

 ساخت مانیتور این اصل را به دست داده است که «جنگ و یا حالت آمادگی دفاعی یک ملّت» باعث تکمیل جنگ افزارها و پیدایش سلاحهای تازه و تاکتیک های نوین می شود. در پی موفق بودن مریماک و مانیتور سایر کشور ها دست به ساختن ناو رزهدار زدند.

1904 - جنگ روسیه و ژاپن به علت اختلافات مرزی آغاز شد.

1919 - زادروز خطوط هواپیمایی مسافری در جهان

هشتم فوریه زادروز خطوط هواپیمایی مسافری در جهان است. در این روز در سال 1919 نخستین هواپیمای شرکت ای .ا. سی. تی. «برلن ــ پاریس ــ لندن» به نام «گلیاتGoliath » از لندن به پاریس به صورت بازرگانی (فروش بلیت) مسافر حمل کرد و فاصله دو شهر را در 3 ساعت و 30 دقیقه با سرعت 155 کیلومتر در ساعت طی کرد و روز بعد با همین تعداد مسافر به لندن بازگشت و این پرواز رفت و برگشت، دیگر قطع نشده است.

خلبان هواپیما به روزنامه نگاران گفت که در طول سفر، باد شمال چند بار هواپیما را دچار تلاطم ساخت و مسافران، بدون وقفه سیگار دود می کردند و به بازی «بریج» پرداخته بودند تا سرگرم شوند و ترس را فراموش کنند.

وی گفت که قرار است به زودی ترتیب دادن قهوه، ساندویچ و نیز روزنامه به مسافران داده شود. فعلا استفاده از گرامافون هندلی و پخش موسیقی در هواپیما دشوار است، زیرا که با هرتکان هواپیما سوزن گرامافون از روی صفحه خارج می شود.

1953 - (1331) مجلس شورای ملی میگساری را در ایران محدود و عربده کشی مستانه و رانندگی در حال مستی را جرم اعلام کرد.

1965 - لیندن جانسون رئیس جمهوری آمریکا دستور داد که از 11 فوریه این سال بمباران ویتنام شمالی آغاز شود که هشت سال طول کشید.

لیندن جانسون

1971 - در جریان نخستین جنگ چریکی در تاریخ ایران بین چریک‌های فدایی خلق و حکومت پهلوی، چندین سرباز شاهنشاهی و سی چریک فدایی کشته شدند. این رویداد به قیام سیاهکل شهرت یافت.

1357 ش - راهپیمایی عظیم مردم در تایید دولت موقت به فرمان امام خمینی

به دنبال آغاز به کار دولت موقت، امام خمینی از مردم خواست از طریق تظاهرات آرام، نظر خود را درباره دولت موقت اعلام نمایند. پس از این درخواست، جامعه روحانیت مبارز تهران، مردم را به یک راهپیمایی بزرگ و همگانی در روز 19 بهمن ماه دعوت نمود. در اعلامیه‏ای که به همین منظور صادر شد خاطر نشان گردید "پس از 75 سال، این نخستین بار است که ملت ایران، تشکیل دولتی را به راستی جشن می‏گیرند." در این حال و در شرایطی که آمریکا همچنان از بختیار پشتیبانی می‏کرد و زمینه‏های کودتا را در ایران فراهم می‏نمود و مردم توسط بازمانده‏های رژیم به آتش‏سوزی و قتل تهدید می‏شدند، این راهپیمایی خط بطلانی بر تمامی پندارهای سلطنت‏طلبان کشید و خواب‏های پریشان آنان را بی‏تعبیر گذاشت. در این زمان امام خمینی ادامه نهضت را به عنوان یک تکلیف الهی اعلام نمود و راهپیمایی میلیونی مردم به عنوان پشتیبانی از دولتِ موقتِ منصوب شده از طرف رهبر انقلاب اسلامی ایران، تهران و شهرستان‏ها را غرق در تظاهرات نمود. در پایان این راهپیمایی عظیم، قطعنامه هفت ماده‏ای قرائت شد و نخست وزیری بازرگان مورد تایید قرار گرفت.

1357 ش - علی امینی و جعفر شریف امامی به فاصله یک روز در این هفته تهران را ترک و بسوی اروپا پرواز کردند. گفته شد با وجودی که جعفر شریف امامی ممنوع الخروج و تحت تعقیب بود به دست بختیار و با وساطت منوچهر آریانا از ایران فرار کرده است.

جعفر شریف امامی

1357 ش - مذاکرات مهم بین بازرگان، بختیار و ارتش

اطرافیان بازرگان اظهار عقیده کردند فرماندهان نیرو به ویژه رئیس ستاد، اینک به این نتیجه رسیده است که مصلحت مملکت و مصالح ارتش که جزئی از مصالح مملکت است ایجاب می کند که ارتش در مبارزه قدرت میان دولتهای بازرگان و بختیار نقشی بیطرف در پیش گیرد.

1357 ش - گروه کثیری از همافران نیروی هوائی به منزل امام خمینی آمدند

و همبستگی خود را با انقلاب ملت ایران، به رهبری امام خمینی، اعلام کردند. امام در این دیدار گفتند همانطور که گفتید تا حالا در اطاعت طاغوت بودید، حالا به قرآن پیوستید. قرآن حافظ شماست امیدوارم با کم شما بتوانیم در اینجا حکومت عدل اسلامی برقرار کنیم.

1993 - در سانحه برخورد یک فروند توپولف تی یو-۱۵۴ متعلق به هواپیمایی ایران ایرتورز با یک جنگنده نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۴ نفر از جمله شهید ستاری به شهادت شدند.

مناسبت ها:

روز نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی

در روز نوزدهم بهمن 1357، نظامیان متعهد نیروی هوایی با حضور در اقامتگاه رهبر بزرگ انقلاب اسلامی در مدرسه رفاه و بیعت با آن حضرت، سندی از افتخار، حماسه، رشادت و ایمان را در برگ‏های زرین تاریخ انقلاب اسلامی به ثبت رسانیدند. نقش ارزنده همبستگی باشکوه ارتش و خصوصاً نیروی هوایی در اضمحلال و شکست رژیم، نشان دهنده شعور ایمانی و انقلابی این عزیزان فداکار و عشق ورزیدن به آرمان‏های مقدس و آزادی‏خواهانه ملت در این سرزمین بود که موجب شد تا علی‏رغم فشارها و اختناق شدید آن روز، این عزیزان، گام در میدان مبارزه با ظلم و جور نظام پهلوی برداشته و یک صدا با ملت دلاور در 19 بهمن 1357، حماسه پرشکوه این بیعت را در صفحات تاریخ انقلاب اسلامی ثبت نمایند. عظمت رویداد باشکوه 19 بهمن نه تنها در خاطره نسل انقلاب، بلکه در اذهان نسل‏های آتی این کشور نیز، همیشه به عنوان یک حماسه جاویدان، متجلّی و منور خواهد ماند. همچنین نیروی هوایی، پس از پیروزی انقلاب و در طول دوران جنگ، با همان روحیه والا ظاهر شد و به عنوان نیرویی پیشتاز در تمامی صحنه‏ها، از دستاوردهای انقلاب اسلامی پاسداری نموده است.

زادروزها

    ۱۷۰۰ - زادروز دانیل برنولی، ریاضی‌دان هلندی‌تبار سوئیسی.
    ۱۸۲۸ - زادروز ژول ورن، نویسنده علمی–تخیلی، شاعر و نمایش‌نامه‌نویس فرانسوی.

ژول ورن

    ۱۸۳۴ - زادروز دمیتری مندلیف، شیمی‌دان روس؛ پایه‌گذار جدول تناوبی عناصر شیمیائی .
    ۱۹۳۱ - زادروز جیمز دین، بازیگر آمریکایی هالیوود.

افشین قطبی

    ۱۳۴۳ - افشین قطبی، مربی فوتبال
    ۱۳۶۷ - حدیث میرامینی، بازیگر اهل ایران

جیمز دین

درگذشت‌ها

    ۱۷۲۵ - درگذشت پتر اول، تزار روسیه.
    ۱۸۰۴ - درگذشت جوزف پریستلی، شیمیدان و فیلسوف انگلیسی؛ کاشف اکسیژن .

جوزف پریستلی

    ۱۹۵۷ - درگذشت جان فون نویمان، ریاضیدان و دانشمند آمریکایی مجاری الاصل.
    ۱۹۹۸ - درگذشت هالدور لاکسنس، نویسنده ایسلندی؛ برنده جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۵۵.

سیاوش کسرایی

    ۱۳۷۴ - سیاوش کسرایی، شاعر ایرانی