مروری بر رویدادهای مهم تاریخ امروز ایران و جهان : مورخه 20 فروردین برابر با 8 آوریل در تاریخ چه گذشت| تقویم تاریخ ایران و جهان

مروری بر رویدادهای مهم تاریخ امروز ایران و جهان : مورخه 20 فروردین برابر با 8 آوریل  در تاریخ چه گذشت| تقویم تاریخ ایران و جهان

امروز 20 فروردین برابر با 8  آوریل تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:  

744 - بپاخیزی «به آفرید» در خراسان

مولفان تواریخ قیام ایرانیان استقلال طلب، نهم اپریل سال 744 میلادی را روزی نوشته اند که «به آفرید» در «زوزن» خراسان پرچم خود را بلند کرد. وی که در اجتماع مردم با پیراهن سبز ظاهر می شد و کلامی نافذ داشت از سوی مخالفانش متهم به جادو گری شده بود. قیام ایرانیان در گوشه و کنار وطن اندک زمانی پس از اشغال ایران توسط عرب آغاز شده بود. تاریخ بپاخیزی ایرانیان استقلال طلب از درخشانترین فصول تاریخ عمومی (جهان) و آکنده از قهرمانی و جانبازی است.

داستان به‌آفرید از آثارالباقیه ابوریحان بیرونی

1336 - زادروز تیمور لنگ

به نوشته برخی از مورخین، امیرتیمور گورکان که سه بار به ایران حمله نظامی آورد و سرزمین ما را تصرف کرد نهم اپریل 1336 میلادی در شهر سبز (واقع در فرارود) به دنیا آمده بود. وی در سال 1405 در قزاقستان امروز درگذشت. مورخان، حملات امیرتیمور به ایران را «یورش» نام گذارده اند. او در یکی از این یورش هایش، اصفهان را قتل عام کرد و از کلّه قربانیانش، مناره ها ساخت. تیمور همچنین بغداد را قتل عام کرد و دمشق را به باد غارت داد. وی ضمن فتوحات خود دهلی را هم تصرف کرده بود.

1359 ش - اخراج همزمان ایرانی تبار ها از عراق و ایرانیان از آمریکا!

در این روز در سال 1359 (14 ماه پس از انقلاب) دولت عراق اخراج ایرانیان، ایرانی تبارها و گروهی از شیعیان را به صورت دسته های چند هزار نفری از آن کشور آغاز و همزمان، درخطوط مرزی با ایران دست به تمرکز نیرو و تحریک زده بود که روزنامه های تهران نوشته بودند به اشاره آمریکا دست به چنین کاری زده است. به گزارش این روزنامه ها، دولت عراق همزمان، آیة الله محمد باقر صدر را نیز بازداشت کرده بود. این تحریکات و تمرکز نیرو در مرزها، پنج ماه بعد منجر به آغاز جنگ هشت ساله شد.

 طبق برخی نوشته ها، بعضی از ایرانی تبارهای اخراجی از عراق که نشریات ایران عنوان «معاودین» بر آنان گذارده بودند بعدا در جمهوری اسلامی ایران صاحب مقام و منزلت شدند. سران دو قوه قضایی و مقننه ایران متولد عراق هستند.
  
 دولت آمریکا که مناسبات خود را از اپریل 1980 با ایران قطع کرده است در همین زمان، به اخراج برخی ایرانیان از آن کشور دست زده و حتی دستور داده بود که دارندگان کارت سبز آمریکا (مقیمان مجاز آن کشور) را که به خارج از آمریکا سفر کرده بودند اجازه ورود ندهند و به این ترتیب صدها ایرانی که بسیاری از آنان زن و فرزند در آمریکا داشتند در فرودگاههای بین راه سرگردان شدند. دولت وقت آمریکا (دولت جیمی کارتر از حزب دمکرات) از هفتم اپریل 1980 صدور ویزا به دارندگان گذرنامه های جمهوری اسلامی ایران را متوقف ساخته بود و این حالت تا اندکی بیش از یک سال ادامه داشت.

1865 - و به این گونه جنگ داخلی آمریکا پایان یافت

ژنرال لی نامه تسلیم نیروهای خود را می نویسد تا به ژنرال گرانت که مقابل او نشسته است بدهد

ژنرال«رابرت لی» فرمانده نیروهای کنفدراسیون آمریکا 9 اپریل 1865 تسلیم شد و جنگ پُرتلفات داخلی آمریکا یایان یافت.

«لی» پس از سقوط شهر ریچموند پایتخت کنفدراسیون (حاکم نشین کنونی ایالت مشترک المنافع ویرجینیا) و از دست دادن خط دفاعی رودخانه اپاماتکسAppomattox تصمیم گرفت که با 27 هزار نظامی باقیمانده، خود را به ایستگاه راه آهن لینچبرگ برساند و به کارولینای شمالی برود و با کمک نیروهای این ایالت عضو کنفدراسیون به جنگ ادامه دهد که راه را برخود بسته دید و لذا تصمیم گرفت که تسلیم شود.

وی پیش از ظهر 9 اپریل طی یادداشتی تصمیم خودرا به اطلاع ژنرال گرانت فرمانده نیروهای فدراسیون (ایالتهای وفادار به دولت واشنگتن) رساند و سه ساعت بعد با آجودان خود در ساختمان دادگاه شهرک اپاماتکس حاضر شد. ژنرال گرانت هم با افسرانش آمدند. «لی» سپس نامه تسلیم خود را نوشت، امضاء کرد و به گرانت داد و جنگ داخلی 4 ساله آمریکا که ضمن آن 618 هزار نظامی (258 هزار جنوبی و 360 هزار شمالی) کشته شدند و ویرانی وسیع و تلفات غیر نظامی بی شمار به بارآورد پایان یافت.

ژنرال گرانت (که بعدا رئیس جمهور آمریکا شد) پس از دریافت تسلیم نامه «لی» اجازه داد که او ، افسران و افرادش با اسبان و سلاح های سبک خود به هرجا که بخواهد بروند و تاکید کرد که هیچکدام از آنان به خاطر کارهایی که تا آن روز انجام داده بودند مجازات نخواهد شد، ولی از این پس هرگونه خطا مجازات خواهد داشت و دو ژنرال سپس دست یگدیکر را فشردند و از هم جدا شدند. همین «گذشت» باعث شد که خصومت دنباله نداشته باشد. «لی» بعدا رئیس دانشگاه شد و در بسیاری از شهرها نام او بر تالارها و خیابان ها و نیز یک بزرگراه گذارده شده است.

نمونه این سیاست 130 سال بعد در آفریقای جنوبی در پیش گرفته شد و به ابتکار نلسون ماندلا پس از افتادن حکومت به دست اکثریت سیاهپوست، هیچ سفید پوستی به خاطر آزار و حق کشی سیاهپوستان در دوران گذشته، مجازات نشد و بنابراین نظامات و اوضاع کشور برهم نخورد و پیشرفت بر همان پایه ادامه یافت.

باوجود پایدار نماندن کنفدراسیون آمریکا (استقلال هر ایالت به صورت یک کشور، طی شرایطی داشتن حق جداشدن از اتحادیه ـ وجود یک دولت مرکزی با اختیارات محدود و معیّن)، لنین امپراتوری روسیه را و تیتو کشور واحد یوگوسلاوی را به صورت دو کنفدراسیون درآوردند که در آخرین دهه قرن بیستم فروپاشی شدند. اتحادیه اروپا با اینکه کنفدراسیون نیست مشکلات فراوان دارد بگونه ای که در صحنه سیاسی جهان به صورت یک وزنه و همتراز آمریکا به حساب نمی آید.

لی و گرانت پس از امضای نامه تسلیم بافشردن دست به طور دوستانه از هم جدا می شوند

1973 - نخستین قرارداد بازرگانی میان تهران و پکن امضاء شد. در آن زمان هنوز مائو در قید حیات بود و چین نظام سوسیالیستی داشت و بر ضد کاپیتالیسم و هر نوع جدایی، نابرابری و تفاوت انسان ها بود.

1359 - قطع رابطه سیاسی ایران با آمریکا

سلطه بلامنازع آمریکا در ایران از کودتای 28 مرداد 32 به مدت بیش از 25 سال در ایران ادامه داشت و تصویب کاپیتولاسیون و مصونیت برای اتباع آن کشور، دست آنان را در انواع دخالت‏ها باز گذاشته بود. سرانجام پس از اشغال لانه جاسوسی و استعفای دولت موقت، دولت آمریکا دست به اقداماتی علیه ایران زد و در این روز، رابطه دو کشور با حمایت قاطع حضرت امام قطع شد.از آن زمان تاکنون، آمریکا، علاوه بر قطع روابط سیاسی، توطئه ‏های متعددی در عرصه‏های سیاسی، اقتصادی، نظامی و فرهنگی علیه جمهوری اسلامی ایران طراحی و اجرا کرده و این روند هم‏اکنون نیز ادامه دارد. اما این اقدامات با شکست مواجه شده و بر عزم مردم ایران برای ایستادگی در برابر آمریکا و بر تلاش این ملت برای خودکفایی، افزوده است.

1992 - آغاز رسمی جنگ در بوسنی و هرزگوین

با آغاز دهه 1990م و وقوع تحولات وسیع در بلوک شرق، زمزمه‏های استقلال‏طلبی در کشورهای شرقی اروپا آغاز شد که در این میان، مجلس ملی بوسنی و هرزگوین در 15 اکتبر 1991م، استقلال این کشور را اعلام کرد و طی همه‏پرسی در تاریخ اول مارس 1992م مسلمانان بوسنی با بیش از 99 درصد آراء، رأی به استقلال میهن خود دادند. اما مجلس برای رأی‏گیری در مورد اصلاحیه قانون اساسی، با مخالفت صرب‏های حاضر در جلسه مواجه شد و مجلس، در نهایت، بدون حضور صرب‏های مخالف، استقلال این جمهوری را رسمیت بخشید. صرب‏ها نیز که در اقلیت بودند، چهار منطقه صرب‏نشین را خودمختار اعلام کردند. این اقدام با مخالفت رهبران مسلمان و کُروات مواجه شد ولی صرب‏ها با آغاز اعمال تروریستی، بمب‏گذاری و حمله به مراکز مسلمانان و کُروات‏ها، تهدید کردند که مناطق دیگری را به مناطق خود می‏افزایند. با گسترش حملات صرب‏ها، ارتش صربستان در نهم آوریل 1992م وارد یک جنگ تمام عیار علیه مسلمانان و کروات‏ها شد و به دنبال آن، تصفیه قومی و کشتار و خون‏ریزی حتی به روستاهای کوچک نیز سرایت کرد.

قتل‏ عام وسیع مردم بوسنی، مصادره اموال آنان، تخریب خانه‏ها، بمباران‏های هوایى و آتش توپخانه صرب‏ها علیه بوسنی باعث شد تا مردم مسلمان این منطقه، تحت شدیدترین حملات وحشیانه صرب‏ها قرار گیرند. با این حال، این امر واکنش عَمَلی مجامع جهانی و سردمداران حمایت از حقوق بشر را در پی نداشت. عمده‏ترین دلیل برای عدم دخالت و جلوگیری از ادامه کشتار و جنایات در این منطقه، مسئله حضور اسلام و مسلمانان بود، چرا که جامعه جهانی در مورد اختلاف صربستان و کرواسی، عملاً وارد میدان شده و صربستان را به خاتمه جنگ وا داشته بود. در این مسئله تعلل و تسامح نهادهای بین‏المللی جهان باعث شد تا صرب‏ها به صورتی وحشیانه کشتار مسلمانان بوسنی را ادامه دهند بدون این که از عواقب آن ترسی به خود راه دهند. سرانجام پس از گفتگوها و تبادل نظرهای بسیار، قرارداد صلح دِیتون در سال 1996م به امضا رسید و قرار شد که مقام ریاست جمهوری به طور دوره‏ای بین صرب‏ها، کروات‏ها و مسلمانان گردش کند.

2003 - سقوط صدام حسین دیکتاتور عراق در پی سقوط بغداد

صدام حسین دیکتاتور عراق، پس از متارکه پدر و مادرش از یک‏دیگر در 28 آوریل 1937م در روستایى در حومه تکریت به دنیا آمد. وی در بیست سالگی دایى خود را به قتل رساند و روانه زندان شد. اما پس از شش ماه آزاد گردید. او در 22 سالگی به عضویت حزب بعث عراق درآمد و در عملیات ترور ناموفق عبدالکریم قاسم، رئیس جمهور وقت شرکت کرد. صدام سپس به سوریه و لبنان گریخت و با به قدرت رسیدن احمد حسن البکر به عراق بازگشت. در این هنگام، با حذف عناصر غیربعثی از کادر رهبری عراق، صدام در سن 32 سالگی توسط حسن البکر به معاونت شورای فرماندهی حزب بعث برگزیده شد و به این ترتیب مرد شماره دو عراق گردید. با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، حسن البکر ایران را به رسمیت شناخت و قصد داشت رابطه نزدیکی با جمهوری اسلامی ایران برقرار کند، اما تحت فشار معاونش صدام، مجبور به استعفا و کناره‏گیری از قدرت گردید. از این زمان یعنی ژوئیه 1979، صدام حسین قدرت اول عراق شد و به تصفیه‏های خونین و بی‏سروصدایى دست زد و مخالفان خود را از سر راه برداشت. وی پس از استحکام موقعیت خویش و تسلیح ارتش عراق، در سپتامبر 1980م جنگ خونینی را که در حدود هشت سال ادامه یافت با کشور همسایه‏اش ایران، آغاز کرد. صدام در این جنگ، از حمایت بی ‏دریغ همه قدرت‏های شرق و غرب عالم برخوردار بود. با این حال بدون دستیابی به اهداف رؤیایى خود در این جنگ و پس از ارتکاب فجیع‏ ترین جنایات جنگی و بی‏حرمتی به تمامی قوانین شناخته شده بین‏المللی مربوط به زمان جنگ، در سال 1988م از مرزهای ایران عقب‏نشینی کرد. صدام یک سال بعد با خیال مشابهی به همسایه دیگرش، کویت حمله کرد و پس از شش ماه اشغال، با یورش سنگین امریکا و نیروهای متحد، با ذلت عقب‏نشینی کرد.

در این زمان شورش‏های داخلی به انتفاضه‏ای مردمی تبدیل شد که علیه صدام خروشید، اما صدام با قساوتی بی‏نظیر، صدها هزار نفر را به خاک و خون کشید و با بی‏رحمی هر چه تمام‏تر، تمامی حرکت‏های اعتراض را سرکوب کرد. او هم‏چنین در طول سالیان حکومت خود، هزاران هزار نفر مرد و زن و جوان و سالخورده را به اتهامات واهی روانه زندان‏های مخوف خود نمود که کمتر کسی از میان آنان، زنده بیرون آمد. پس از حملات یازدهم سپتامبر 2001م و تصمیم امریکا برای حمله به عراق، سیل تبلیغات امریکا و انگلیس علیه عراق به اتهام تولید و تکثیر سلاح‏های کشتار جمعی باعث شد تا نیروهای این دو کشور در بیستم مارس 2003م به عراق حمله برند. پس از سه هفته از آغاز جنگ، ارتش و مقامات عالی رتبه عراق، یکباره دست از مقاومت کشیدند و با حرکتی از پیش تعیین شده، کشور را به اشغال‏گران سپردند. با سقوط بغداد در نهم آوریل 2003م، دوران حکومت سیاه و ننگین دیکتاتوری از نسل چنگیز خان و تیمور لنگ و هیتلر پایان یافت و زمانه عربده‏کشی‏های مستانه از قدرت و ایجاد جو رعب و وحشت خاتمه پذیرفت. با این حال مدتی بعد در حرکتی نمایشی، صدام توسط اشغال‏گران گرفتار آمد و دور تازه‏ای از فریب افکار عمومی جهان آغاز شد.

زادروزها

    ۱۳۰۸ - آیت الله جعفر سبحانی تبریزی، فقیه، اصولی، مفسر، مجتهد شیعی ایرانی و از مراجع و اساتید حوزه‌ی علمیه‌ی قم
    ۱۳۱۸ - دکتر فریدون جنیدی، نویسنده و اسطوره‌شناس ایرانی

فریدون جنیدی

مرگ‌ها

۱۳۷۲ - شهادت سید مرتضی آوینی، نویسنده، منتقد و مستند‌ساز در منطقه فکه خوزستان
1962 - درگذشت هارولد لِمب خاورشناس و مورخ معروف امریکایی

سید مرتضی آوینی

1626 - درگذشت فرانسیس بیکن، فیلسوف شهیر انگلیسی
1392 - درگذشت سیدجلال یحیی زاده نماینده مردم تفت و میبد

فرانسیس بیکن