مروری بر رویدادهای مهم تاریخ امروز ایران و جهان : مورخه 22 فروردین برابر با 10 آوریل در تاریخ چه گذشت| تقویم تاریخ ایران و جهان

مروری بر رویدادهای مهم تاریخ امروز ایران و جهان : مورخه 22 فروردین برابر با 10 آوریل  در تاریخ چه گذشت| تقویم تاریخ ایران و جهان

 امروز 22 فروردین برابر با 10 آوریل تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:  

35 - توطئه دولت روم برضد شاه ایران و انجام کودتا

مجسمه تیبریوس با آثار زخمها

یازدهم اپریل سال 35 میلادی سنا و شورای دولتی امپراتوری روم در یک جلسه مشترک غیر علنی و با نگرانی تمام به مسئله ارمنستان که اردوان سوم شاه وقت ایران بدون دادن اطلاع قبلی به دولت روم، پادشاه تازه ای برایش تعیین و اعزام داشته بود رسیدگی کردند. اردوان سوم پسر خود «ارشک = اشک» را به پادشاهی ارمنستان که چند برابر امروز وسعت داشت منصوب کرده بود. در آن زمان «تیبریوس سزار اگوستوس» امپراتور روم بود که در زمان لژیونر بودنش در چند جنگ با ایران و ازجمله جنگ مارکوس شرکت کرده و از ناحیه صورت زخم برداشته بود که آثار این زخمها روی چانه و بینی او تا پایان عمر باقی مانده و «مشخصه» او بود.

   
 از صورتجلسه مذاکرات 11 اپریل سال 35 میلادی (دو سال پیش از مرگ تیبریوس) که بعدا به دست آمده و تاکنون محفوظ مانده است چنین برمی آید که در آن نشست فوق العاده، رومیان تصمیم گرفتند که با تیرداد پسر عموی اردوان سوم که پیش از انتخاب شدن اردوان به عنوان شاه، نامزد این مقام بود و بعدا هم از مخالفت با شاه منتخب دست بر نمی داشت تماس برقرار و وی را با دادن وعده هرگونه کمک تحریک به مبارزه مسلحانه و یا کودتا کنند. این تصمیم بزرگان روم با صرف هزینه بسیار به اجرا درآمد.
   
تیبریوس از آغاز حکومت، این نظر خودرا به مقامات رومی تلقین کرده بود که به جای جنگ با ایران، باید برضد این کشور وارد توطئه و انواع فریب و دسیسه شد زیرا که پیروزی، درجنگ با ایران قابل پیش بینی نیست و امکان دارد که به ازدست رفتن متصرفات روم در شرق بیانجامد.
   
 دولت روم در اجرای تصمیمات محرمانه نشست 11 اپریل، حاکم ایبریا (گرجستان کنونی) را که دست نشانده ایران بود ترغیب به حمایت از کودتای تیرداد کرد. این توطئه موقتا پیروز شد، پایتخت به دست تیرداد افتاد که خودرا «تیرداد سوم» و بدون کسب رای مجلس بزرگان کشور (مهستان) شاه تازه خواند و با هدف راضی کردن دولت روم، با برکناری ارشک از پادشاهی ارمنستان موافقت کرد که حاکم گرجستان با حفظ سمت برجای ارشک نشست.
 
 اردوان سوم پس از ترک پایتخت، به منظور جلب کمک و جمع آوری نیرو جهت سرکوب کردن تیرداد کودتاگر به منطقه هیرکانیا (گرگان) رفت. [هیرکانیا =گرگان به معنای سرزمینی است که گرگ در آن زیاد است- هیرکان = گرگ، و این استان ایران اخیرا به گلستان تغییر نام داده شده است].

    
اردوان سوم سپس با یک نیروی تازه، از گرگان به پایتخت بازگشت و تیردادرا که مورد تنفر بسیاری از بزرگان (به علت کوتاه آمدن در برابر رومیان) بود فراری داد و مقام خودرا بازگرفت. وی درصدد انتقامگیری از رومیان برنیامد و با آنان صلح و سازش کرد. اما، این سازش از سوی بزرگان ایران (مِهستان) ردّ و اردوان سوم برکنار شد که با دادن قول عدم احترام به مفاد سازشنامه با روم، باردیگر به سلطنت بازگشت و تا سال 41 میلادی که زنده بود شاهی کرد. با وجود این، تفکر کودتا و درگیری شاهزادگان باهم تا مدتی در ایران باقی ماند و پس از مرگ اردوان سوم، دو پسر او گودرز و «واردان» بر سر کسب قدرت به جان هم افتادند و تاج پادشاهی میان آندو، چند بار دست به دست گشت و از این رهگذر، ملت آسیب دید.
   
 (بعضی محاسبات تقویمی، تاریخ برگزاری جلسه مشترک سنا و شورای دولتی روم را 10 آوریل سال 35 میلادی تعیین کرده است)

491 - شکست های نظامی روم از ایران در عهد امپراتور آناستاسیوس

تصویر مجسمه Anastasius

آناستاسیوس یکم Flavius Anastasius که از سال 502 تا 505 میلادی با امپراتوری ایران جنگید و شکست خورد یازدهم اپریل سال 491 میلادی امپراتور روم شرقی شده بود. نام قبلی او «فلاویوس» بود. آناستاسیوس قصد تصرف دو منطقه استراتژیک درعا (داراس در سوریه) و تل عفر (در عراق شمال غربی امروز و درچهل مایلی مرز سوریه) را کرده بود تا در آنجا دو دژ بسازد و نیرو مستقر کند. به علاوه، به منطقه آمِد (دیاربکر) لشکر فرستاده بود که قباد ساسانی سه سپاه از سه جانب به سوی قلمرو روم فرستاد. یک سپاه ارتش ایران نیروهای رومی را در کردستان امروز ترکیه شکست داد و شهر «آمِد» را پس گرفت. [رومی ها این شهر را «آمیدا»، ارمنیان «آمید» و ایرانیان «آمد» تلفظ می کردند که امروز «دیاربکر» خوانده می شود و کُردنشین است.].
  
 سپاه دیگر در جهت [مسیر] تراکیه به حرکت درآمد. [تراکیه = تراس منطقه ای است اروپایی در شمال دریای مرمره و اینک در چند قطعه و هر قطعه جداگانه متعلق به ترکیه، بلغارستان و یونان.]، و سپاه سوم بعدا شهر تئودوسیوپولیس را تصرف کرد. در پی این شکستها، دولت روم حاضر به پرداخت غرامت به ایران شد و میان دو امپراتوری در سال 506 میلادی یک پیمان صلح امضاء شد که هفت سال رعایت می شد. این پیمان به قباد ساسانی فرصت داد تا اقوام ساکن شرق آسیای میانه که عزم مهاجرت به قلمرو ایران را کرده بودند به اروپای جنوب شرقی براند. این رانده شدگان به نوبه خود در شرق اروپا و بالکان اسلاوها و بلغارها را تحت فشار قراردادند و آناستاسیوس از بیم حرکت این اسلاوها و بلغارها به سوی منطقه قسطنطنیه، در سر راه آنان یک دیوار طولانی (میان مرمره و دریای سیاه) کشید که به دیوار آستاسیانوس Anastasius Wall معروف است.
  
 ساسانیان نسبت به مهاجرت مردمانی از تبار و فرهنگ دیگر به ایرانزمین حسّاسیت زیاد از خود نشان می دادند. به نظر برخی از مورخان، این تفکر هنوز در میان کُردهای ترکیه، عراق و سوریه وجود دارد. اینان تنها پس از جنگ ملازگرد در سال 1071 میلادی که به پیروزی آلپ ارسلان انجامید، اجبارا اجازه دادند که سلجوقیان در برخی از مناطقشان سکونت کنند و پس از آن زمان است که ترکمانان در مناطق کردنشین از جمله سلیمانیه و تل عفر و ... ساکن شده اند.
  
  یک اقدام آناستاسیوس یکم که باقی مانده و جهانی شده است تدوین ضابطه «قطعیت اقدام های ماموران دولت پس از صدور حکم دادگاه» است که جهانگیر شده است. طبق این ضابطه (که به تصمیم آناستاسیوس تدوین شده است)؛ هر تصمیم و اقدام ماموران دولت در صورتی که مورد اعتراض قرار گیرد، هنگامی قطعیت می یابد که دادگاه صالحه به آن رسیدگی کند و حکم بدهد. آناستاسیوس یکم تا سال 518 میلادی حکومت کرد.

1241 - شکست مجارستان از مغول

یازدهم اپریل سال 1241 مغول ها به فرماندهی باتو خان نوه چنگیز خان (پسر جوجی) در منطقه موهی ارتش مجارستان را شکست دادند. «باتو» بر متصرفات شمال غربی و اروپایی امپراتوری مغول از جمله مناطقی از روسیه امروز، اوکراین و قفقاز شمالی حکومت داشت. نیروهای باتو Batu Khan تا اروپای مرکزی پیشروی کرده بودند. قلمرو مغول در شمال غربی متصرفات این قوم و اروپا به به «گلدن هورد Golden Horde» معروف بود.

  Batu Khan

 
  Batu Khan در سال 1255 میلادی درگذشت ولی حکومت مغولان بر مناطق متصرفی او تا بیش از یک قرن دیگر ادامه یافت. روس ها مردم از نژاد آلتائیک (تُرک و مغول) را تاتار می گویند.

1633 - تصرف سرزمین سیبری توسط ارتش روسیه

منطقه سیبری به بخش وسیعی از قسمت آسیایى روسیه اطلاق می‏شود که ناحیه پهناوری را تا کرانه اقیانوس آرام در بر گرفته است. روس‏ها در اوایل قرن هفدهم به سرعت بر منطقه سیبری تسلط یافتند و ظرف مدت سه دهه مرزهای کشور خود را قریب پنج هزار کیلومتر پیش برده و تا کرانه‏های اقیانوس آرام رساندند. روس‏ها در ابتدا در آن منطقه به دنبال خَز بودند اما سایر منابع موجود، را از قبیل نمک، الوار و انواع مواد معدنی آنها را در این سرزمین ماندگار کرد. سیبری منطقه‏ای بود که بومیان آن از لحاظ بهداشتی بدون مشکل زندگی می‏کردند اما ورود روس‏ها و به همراه آنها انواع بیماری‏ها، باعث شد تا جمعیت بومی این مناطق کاهش یابد و پس از ورود مهاجران روس تا حدود 13 از جمعیت بومی و اصیل آن منطقه کاسته شود. روس‏ها هم‏چنین از راه داد و ستد و معامله با اهالی سیبری بر درآمد خود افزودند. امروزه منطقه سیبری یکی از عمده‏ترین نواحی توسعه صنعتی روسیه به شمار می‏رود و انتقال صنایع و اماکن تجاری به این منطقه بر رونق آن افزوده است. گرچه در برخی از مناطق شمالی آن بومیان به حیات خود ادامه داده و از طریق شکار حیوانات دارای پوست گرانبها، به زندگی خود تداوم می‏بخشند. برخی از مناطق سیبری در تمام طول سال یخبندان و سرما است و جز سردترین نقاط جهان محسوب می‏شود. در طول دوران حکومت‏های روسیه، ارودگاه‏های کار اجباری و تبعیدگاه‏های مجرمان و محکومان، در سیبری قرار داشته است.

1349 - تیم فوتبال استقلال (تاج) ایران فاتح جام باشگاه های آسیا شد.

1955 - اعلام شد که واکسن بیماری پولیو فلج اطفال ساخته شده، موثر و مطمئن است. کاشف این واکسن، دکتر یوناس سالک از مهاجران روس در آمریکا بود.

یوناس سالک

1979 - روزی که 11 تن دیگر از مقامات ارشد نظام پیشین تیرباران شدند

 
سپیده دم 22 فروردین 1358 (11 اپریل 1979 ) درادامه اعدام مقامات نظام پیشین ایران، 11 تن دیگر از آنان اعدام شدند. محاکمه این 11 نفر همان شب در زندان قصر انجام شده بود. برخی از خبرنگاران که از جریان محاکمه نوار ضبط صوت تهیه کرده اند گزارش کرده بودند که محاکمات کوتاه بود.

ناصر مقدم

اعدام شدگان که جرم آنان محارب و مفسد فی الارض اعلام شده بود عبارتند از:
  
 سپهبد ناصر مقدم آخرین رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک)، مهندس عبدالله ریاضی رئیس پیشین مجلس (که در جریان انقلاب در ایران نبود و بعدا ـ به اظهار خودش ـ به منظور دریافت مستمری معوقه! به تهران بازگشته و بازداشت شده بود. وی تصور می کرد که چون جرمی مرتکب نشده است، دستگیر نخواهد شد)، عباسعلی خلعتبری وزیر امور خارجه اسبق، سرلشکر حسن پاکروان رئیس پیشین ساواک و وزیر اطلاعات و جهانگردی (ارشاد) اسبق، منصور روحانی وزیر کشاورزی و آب و برق اسبق، سپهبد حجت کاشانی رئیس پیشین سازمان تربیت بدنی کشور، سپهبد محمد تقی مجیدی رئیس اسبق دادگاه نظامی، غلامرضا نیک پی شهردار اسبق تهران (برخی از شاکیان او کسانی بودند که نیک پی در اجرای ضابطه محدوده تهران خانه های آنان را که بدون پروانه ساخته بودند خراب کرده بود)، سرلشکر علی نشاط، سرتیپ حسینعلی بیات و سناتور سابق محمدعلی علامه وحیدی نیابت تولیت مدرسه سپهسالار.
  

 
حجت کاشانی - نشاط

یکی از انهامات وارده به خلعتبری این بود که عوامل اطلاعاتی را به خواست ساواک به عنوان کارکنان وزارت امور خارجه به ماموریت های خارج از کشور می فرستاد و آنان برضد ایرانیان برون مرزی (مخالفان دولت وقت) جاسوسی می کردند و گزارش مغرضانه می دادند. یکی از اتهامات سپهبد مجیدی نیز محاکمه و اعدام سران و اعضای جمعیت فدائیان اسلام بود که چند تن از جمله دو رئیس دولت را ترور کرده بودند. سرتیب بیات متهم به سرکوب کردن عشایر خوزستان شده بود که در دفاع از خود گفته بود که آنها می خواستند کشور را تجزیه کنند. به علامه وحیدی هم این اتهام وارد شده بود که بدون داشتن صلاحیت روحانیت، نیابت تولیّت یک مرکز مذهبی را قبول کرده بود. یکی از اتهامات وارده به پاکروان، دستگیری آیت الله خمینی در دهه 1340 بود.
 

 
علامه وحیدی - بیات

1361 - کشف کودتای عناصر ضد انقلاب برای براندازی جمهوری اسلامی

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رهبری حضرت امام خمینی، عناصر خود فروخته ضد انقلاب داخلی با هدایت و پشتیبانی دشمنان نظام اسلامی، درصدد توطئه برای سرنگونی این حکومت مقدس برآمدند. در این میان نیروهای جان برکف جمهوری اسلامی جریان توطئه‏ای که قصد براندازی جمهوری اسلامی را داشت کشف نمود و با تهیه مدارک کافی از جمله نوار مکالمات سران توطئه و شناسایی کامل شبکه کودتا، در فرصت مناسب، اعضای اصلی و مؤثر این عملیات را دستگیر کردند. طراحان این کودتا در نظر داشتند ابتدا مسؤولان طراز اول نظام را از میان برداشته و سپس ریاکارانه به عنوان خونخواهی آنان، با کمک نیروهای بیگانه، سایر ارگان‏ها و نهادهای انقلابی را مورد تصفیه خونین قرار داده و حکومت جمهوری اسلامی را تصاحب کنند.

زادروزها

    1214 -  تولد راجر بیکُن فیلسوف و نظریه‏ پرداز انگلیسی
    ۱۹۳۰ - آنتوان لاوی مؤسس و کاهن اعظم کلیسای شیطان.

راجر بیکُن

    ۱۲۹۶ - برابر است با ۱۹۱۷میلادی رابرت بونزو وزوارد شیمیدان مشهور آمریکایی متولد گردید
    ۱۳۱۶ - محمود عنبرانی، شاعر٬ نویسنده و پژوهشگر ایرانی

محمود عنبرانی

    ۱۳۳۵ - ناصر هاشمی، بازیگر، دوبلر، فیلم‌نامه‌نویس و کارگردان ایرانی

مرگ‌ها

    1711 - مرگ نیکولا بوالو شاعر و منتقد معروف فرانسوی
    ۱۰۳۴ - رومانوس سوم، امپراتور بیزانس

نیکولا بوالو

    ۱۳۸۷ - عباس کاتوزیان، نقاش ایرانی
    1985 - درگذشت انور خوجه رئیس جمهور سابق آلبانی

عباس کاتوزیان