مروری بر رویدادهای مهم تاریخ امروز ایران و جهان : مورخه 28 فروردین برابر با 16 آوریل در تاریخ چه گذشت| تقویم تاریخ ایران و جهان

مروری بر رویدادهای مهم تاریخ امروز ایران و جهان : مورخه 28 فروردین برابر با 16 آوریل  در تاریخ چه گذشت| تقویم تاریخ ایران و جهان

امروز 28 فروردین برابر با 17 آوریل تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها: 

 

693 - روزی که آشوریان شهر شوش را ویران کردند

اپریل سال 693 پیش از میلاد (در بیشتر کتابهای تاریخ عهد باستان؛ 17 اپریل)، و پیش از تاسیس یک دولت واحد در ایران، ارتش آشور بانیپال (حکمران مناطقی در شرق مدیترانه به پایتختی نینوا ـ موصل ـ در شمال عراق امروز) شهر شوش را متصرف شد و ویران ساخت. دولت همدان [دولت طایفه ایرانی ماد ساکن مناطقی از محور ری در جهت غرب ایرانزمین] چند دهه بعد با کمک دولت بابل (به مرکزیت جنوب عراق امروز)، دولت ستمگر آشور را که به صورت یک امپراتوری درآمده بود برانداختند و از صفحه روزگار پاک کردند.
   
دولت همدان سپس چند گروه ایرانی [از طایفه ماد]را به سرزمین آشور منتقل کرد و در آنجا سکنی داد تا مانع احیاء آن دولت ستمگر شوند و کردهای عراق، ترکیه و سوریه فرزندان همان مادها هستند که فرهنگ ایرانی خودرا همچنان حفظ کرده اند.

کاخ آپادانا

    
شوش در دوران هخامنشیان بازسازی و پایتخت اداری و زمستانی ایران شد و کاخ آپادانا در آن بنا گردید. داریوش بزرگ پس از ساختن آپادانا در شوش، بر یک لوح سنگی این جمله را نوشت که به یادگار مانده است: «به نام اهورامزدا، من این کاخ را در شوش ساختم». کار ساختن کاخ در سال 521 پیش از میلاد پایان یافت. شهر شوش در 110 کیلومتری شمال اهواز و 280 کیلومتری جنوب خرم آباد قراردارد.
   
در زیر نیز تصویر سنگنبشته حاوی دعای جاودانی داریوش برای میهن آمده است که در تخت جمشید بر جای مانده است:

1865 - نخستین بانویی که در آمریکا اعدام شد

 در پی قتل آبراهام لینکن (لینکلن) رئیس جمهور وقت آمریکا در یک تماشاخانه در شهر واشنگتن، هفدهم اپریل 1865 یک زن 42 ساله به اتهام مشارکت در طرح نقشه قتل او و تشویق یک بازیگر تئاتر به این عمل، در خانه اش در شهر واترلو واقع در جنوب ایالت مریلند دستگیر شد. لینکن را هواداران کنفدراسیون آمریکا که در جنگ داخلی شکست خورده بودند ترور کرده بودند. کنفدراسیونی ها خواهان کاهش نفوذ و اختیارات دولت مرکزی در ایالتها بودند و در واقع، مایل بودند که ایالات متحده شکل یک جامعه مشترک المنافع را داشته باشد. بانوی دستگیر شده «مری الیزابت سورات» نام داشت و پس از محاکمه، هفتم ژوئیه 1865 (16 تیر) به دارآویخته شد. وی نخستین زن در تاریخ ایالات متحده است که به حکم دادگاه اعدام شده است.

Mary Elizabeth Jenkins Surratt

1878 - اجتماع قدرت های اروپایی در برلین بر ضد عثمانی

17 اپریل 1878 از سران دولتهای توانمند اروپا دعوت شد که برای کوتاه کردن دست دولت عثمانی از متصرفاتش در اروپا که قدمت آن به قرن پانزدهم می رسید در برلین اجتماع کنند. انگیزه این کار این بود که نباید اجازه داده شود که دولتی از مشرق زمین بر قسمتی از اروپا استیلا داشته باشد. اجتماع برلین کار براندازی عثمانی را که از قبل به صورت پراکنده آغازشده بود تشدید کرد که ظرف 40 سال به اضمحلال این امپراتوری انجامید. مسائل امروز جهان عرب زاییده فروپاشی همین امپراتوری است که در این قسمت انگلستان و فرانسه برجایش نشستند.

1922 - اعتصاب پلیس تهران! در سال 1301

اعتصاب افراد پلیس تهران (اداره نظمیه) به سبب عقب افتادن مواجب ماهانه، از 28 فروردین 1301 (17 اپریل 1922) آغاز شد و تا دریافت قسمتی از آن ادامه یافت. در طول اعتصاب، سربازان مستقر در باغ شاه (امروز: پادگان حرّ) مامور حفظ نظم شهر شده بودند ولی حق رسیدگی به شکایات عادی و روزمره را نداشتند، یعنی وظیفه ضابط قوه قضایی بودن پلیس به آنان واگذار نشده بود. در آن زمان دریافتی ایران از شرکت نفت انگلستان ناچیز بود، دریافت مالیات از اربابان املاک که در عین حال از مقامات و رجال کشور بودند امکان پذیر نبود و دولت از بازاریان ترس داشت که مالیات بگیرد و گمرکات کشور یا در رهن خارجی بود و یا آلوده به فساد اداری و در نتیجه، خزانه کشور خالی از پول.

1923 -  نخستین فیلم ناطق جهان به نمایش در آمد . این فیلم نگهبان گیج نام داشت که در شهر نیویورک ایالات متحده آمریکا به نمایش عمومی گذاشته شد.

1926 - اختراع تلویزیون توسط جان بیرد مخترع اسکاتلندی

تلویزیون عبارت است از دستگاهی که صحنه‏های ثابت یا متحرک را به وسیله برق انتقال می‏دهد. از نخستین پیش‏گامان موفق در ساخت این دستگاه، "جیووانی کازلی" دانشمند ایتالیایى است که در سال 1862م موفق به ساخت دستگاهی شد که با استفاده از سیستم دستگاه تلگراف قادر به مخابره نقوش و تصاویر ساده بود. سال‏ها طول کشید تا این دستگاه برای انتقال عکس آماده شود. اما اولین کسی که عملاً یک تلویزیون ابتدایى ساخت "جان بیرْدْ" پژوهشگر اسکاتلندی بود. وی با کمک ابزار و آلات اولیه در سال 1922م دستگاهی ساخت که برای اولین بار انتقال تصویر را امکان‏ پذیر نمود، گرچه در مراحل اولیه فقط قادر به انتقال یک تصویر از یک اتاق به اتاق دیگر در همان خانه بود. تلاش‏های جان بیرد ادامه یافت و سرانجام در 17 آوریل 1926م اولین تصویر تلویزیونی برای انجمن سلطنتی انگلستان به نمایش گذاشته شد. تکنیک اصلی تلویزیون عبارت است از تصویربرداری از صحنه‏ های مورد نظر و تجزیه این تصاویر به صورت نقاط و خطوط و سپس پخش آن از فرستنده پس از تبدیل به امواج الکترومغناطیسی.

 پس از تکمیل این دستگاه، سرانجام اولین برنامه‏های تلویزیونی در سال 1936م در ایستگاه‏های فرستنده تلویزیونی تهیه و ارسال گردید. در طی سال‏های بعد تحولاتی در تلویزیون پیدا شد که دستیابی به تکنیک تلویزیون رنگی، استفاده از ماهواره برای پخش جهانی و کاربردهای علمی و آموزشی از آن جمله است. تلویزیون در مسیر خود همچنان راه پیشرفت را طی می‏نماید و در هر مدت پدیده‏ای جدید در این عرصه ارائه می‏گردد.

1952 - مشاجره دکتر مصدق و انگلستان بر سر بحرین

دولت دکتر مصدق 28 فروردین سال 1331 (17 اپریل 1952) نسبت به دیدار مشاور امورخارجی دولت انگلستان از بحرین شدیدا اعتراض کرد و این عمل را مداخله در امور ایران اعلام داشت. دولت انگلستان در پاسخ اعتراض دکتر مصدق گفت که بحرین یک منطقه تحت الحمایه آن دولت است، و از آن پس اختلاف دو دولت در این زمینه هم گسترش یافت.
   
مطبوعات ناسیونالیستهای ایرانی (غیر چپ و غیر متمایل به غرب) در مقاله هایی نوشته بودند که ادامه تحریک انگلستان از این دست، سبب خواهد شد که اگر روزگاری هم بخواهد از خلیج فارس خارج شود به شیوخ منطقه تعهد دفاع نظامی خواهد سپرد و ترتیباتی خواهد داد که قدرت های دیگر جای فیزیکی انگلستان را در خلیج فارس بگیرند و بازهم ایرانیان نتوانند به حق تاریخی خود برسند.
   

مرور زمان درستی این پیش بینی ناسیونالیستهای ایرانی را ثابت کرد. به این ترتیب که نه تنها تعهدات دفاعی انگلستان و در نتیجه نفوذ این دولت در منطقه خلیج فارس به جای خود باقی مانده که یک نمونه اش در اوایل دهه 1960 و در دفاع از کویت در برابر تهدید عراق (ژنرال قاسم) مشاهده شد بلکه خلیج فارس (به مرکزیت بحرین) پایگاه ناوگان پنجم آمریکا شده و فرانسه هم اواخر دهه یکم قرن 21 ابراز تمایل کرد که می خواهد در ابوظبی (امارات) پایگاه نظامی دایر کند. تصمیم فرانسه به استقرار نظامی در خلیج فارس که از طریق بررسی های کمپانی نفتی خود ـ توتال نقشه های ذخایر نفت و گاز آف شور ایران را به دست آورده تامل برانگیز تلقی شده بود. تعجب در این است که این دولت پنج قرن پس از ورود اروپاییان به آبهای مشرق زمین قصد استقرار در خلیج فارس و به فاصله کوتاهی از آبهای ساحلی ایران را کرده بود.

1964 - شورش مسلحانه ایل قشقایی در فارس

28 فروردین 1343 (17 آوریل 1964) در تهران اعلام شد که ایل قشقایی بر دامنه مخالفت خود با اصلاحات ارضی افزوده و افراد مسلح این ایل همزمان به چند پاسگاه انتظامی در فیروزآباد فارس حمله برده و در جریان این تعرض، تلفاتی وارد آمده است. اعلامیه دولت وقت (دولت حسنعلی منصور) حکایت داشت که برای تنبیه این افراد، از تهران نیروی کمکی و ازجمله هنگ چهارم ژاندارم (مستقر در پادگان ژاندارمری واقع در خیابان مولوی تهران ـ اینک در اختیار نیروی انتظامی) با 12 زره پوش به محل اعزام شده است. قبلا و در زمان نخست وزىرى علم، چند واحد ژاندارم و سرباز به فیروزآباد فرستاده شده بودند.
  
 مخالفت ایل قشقایی از زمان نخست وزیری امیراسدالله علم آغاز شده بود که 17 اسفندماه 1342 پس از 19 ماه و 19 روز نخست وزیری کناره گیری کرده و حسنعلی منصور بر جایش نشسته بود. علم اصلاحات ششگانه ازجمله اصلاحات ارضی و ملی شدن جنگلهارا پس از تصویب این اصول در رفراندم ششم بهمن 1341 اجرایی کرده بود و مخالفان اصلاحات ارضی را هواداران فئودالیسم و ضد انقلاب (انقلاب سفید) و ضد اصلاحات می خواند.

  
 اجرای برنامه اصلاحات ارضی در فیروزآباد فارس (منطقه ایل قشقایی) با مخالفت رو به رو شده بود و این مخالفت به تدریج و با قتل ملک عابدی رئیس سازمان اصلاحات ارضی محل، رنگ مسلحانه به خود گرفته بود .... علم که در بلوچستان نفوذ داشت تصمیم به استخدام چریک بلوچ برای سرکوب قشقایی ها گرفته بود و حتی چند نفر را برای انجام این برنامه به بلوچستان فرستاده بود که ژاندارمری مخالفت کرد و لذا، چند دسته ژاندارم از تهران و یکانهایی از لشکرهای فارس، خوزستان و اصفهان به فیروزآباد اعزام شدند. (اعزام هنگ 4 ژاندارم در زمان نخست وزیری منصور صورت گرفت.).
   
طولی نکشید که شورش قشقایی ها سرکوب شد و مسببان این یاغیگری دستگیر و به دادگاه نظامی تحویل و محاکمه آنان از تیرماه همان سال (سآل 1343) آغاز شد.
   
1357 - روزی که دولت ایران دست به مبارزه همه جانبه با دودکردن سیگار زد

28 فروردین 1357 هجری شمسی دولت وقت تصمیم به مبارزه با دود کردن سیگار در اماکن عمومی و نیز کاهش مصرف دخانیات و بیزارساختن جوانان از اعتیاد به این ماده زیان آور برای بهداشت و سلامتی گرفت و این تصمیم و برنامه های اجرای آن در روزنامه های آن روز درج و خبر اول رادیو ـ تلویزیون قرارگرفت. سردبیر وقت روزنامه اطلاعات این تصمیم را تیتر نخست صفحه اول این روزنامه کرد.
   
در اجرای این تصمیم قرار شده بود که دود کردن سیگار در ادارات و اماکن عمومی دیگر ازجمله سینماها و رستوران ها ممنوع شود، رادیو ـ تلویزیون برنامه هایی تنظیم و پخش کند که ایرانیان به زیان های ناشی از دودکردن سیگار پی ببرند و از آن بیزار شوند، در گوشه و کنار کشور بیلبورد ضد سیگار نصب و بر بدنه اتوبوس های شهری شعار ضد دود نوشته شود، در مدارس در ذم سیگار جلسات سخنرانی برای دانش آموزان برگزار شود و دبیران دبیرستانها مضار دود را سوژه انشاء دانش آموزان کنند.
   
در همین روز دولت آمار مصرف سیگار کشور را برپایه میزان واردات آن و نیز ساخت داخله منتشر ساخت و ورود سیگار خارجی ممنوع شد. طبق اعلامیه دولت، ایرانیان در سال 1356 (سال 2536 آن زمان) 12 میلیاردنخ ـ سیگار دود کرده بودند.
  
 این برنامه که اجرای آن آغاز خوبی داشت چند ماه بعد در میان موج اعتصابات و انقلاب ناپدید شد.

روزنامه اطلاعات به این صورت خبر مبارزه با دود کردن سیگار را در شماره 15586 مورخ 28 فروردین 1357 (در آن زمان 28 فروردین 2537) خود تیتر نخست صفحه اول کرده بود.

1930 - «آبخاز = آبخازیا = آبخیزستان» در چارچوب جمهوری سوسیالیستی گرجستان، یک منطقه خود مختار اعلام شد. این منطقه، قرنها و تا اوایل قرن نوزدهم گوشه ای از امپراتوری ایران بود.

1961 - شکست حمله به کوبا موسوم به نبرد خلیج خوک ها

جان اف کندی رئیس جمهوری وقت آمریکا 17 اپریل سال 1961، کمتر از سه ماه از آغاز زمامداری اش با شکست یک تعرض نظامی به کوبا رو به رو شد. نقشه این تعرض در دوران حکومت آیزنهاور که 20 ژانویه آن سال پایان یافته بود طرح شده و در نیمه اپریل با حمایت سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) به اجرا در آمده بود.
    
طبق این طرح، صدها تن از فراریان کوبایی که توسط آمریکا مسلح شده بودند و شماری دیگر، در منطقه خلیج خوک ها به خاک کوبا حمله بُردند که این تعرض شکست خورد و 743 تن از حمله کنندگان اسیر شدند که بعدا فیدل کاسترو هرکدام از آنان را با یک تراکتور معاوضه و آزاد کرد.

فیدل کاسترو از داخل تانک صحنه نبرد را می نگرد

    
دشمنی دولت آیزنهاور با دولت کاسترو در کوبا از زمانی آغاز شد که کاسترو اعلام کرد یک سوسیالیست است و نظام کوبا سوسیالیستی خواهد بود و سپس دست به ملّی کردن شرکتها و کسب و کار آمریکائیان در کوبا زد. قدمت فعالیت بازرگانی بعضی از موسسات آمریکائی در کوبا به اوایل قرن 20 و اندکی پس از پیروزی آمریکا در جنگ با اسپانیا در سال 1898 می رسید.
  
حزب سوسیالیست کوبا (پیرو مارکسیسم ــ لنینیسم) در سال 1925 تاسیس شده بود. این حزب پس از پیروزی انقلاب کاسترو در 1959 به تدریج زمام امور این کشور را به دست گرفته بود. فیدل کاسترو که مبارزه اساسی خود را از 1953 آغاز کرده بود پس از یک شکست، در سال 1959 از تبعید به کوبا بازگشت و با 9 هزار انقلابی مسلح به دیکتاتوری باتیستا پایان داد. دولت واشنگتن در آغاز کار گمان نمی کرد که کاسترو کمونیست باشد، و چپگرایی را خصلت هر انقلابی می دانست.
  
 24 اپریل 1961 کندی مسئولیت شکست حمله به خلیج خوکها را که طرح آن در زمان او به اجرا در آمده بود پذیرفت و از آن زمان بود که روابط آمریکا با کوبا تیره تر و دولت کوبا هم به کشورهای سوسیالیستی نزدیکتر شد.
   
 کریستف کلمب در نخستین سفر دریایی خود به سوی غرب، در 1492 به کوبا رسید و این جزیره را از مستملکات اسپانیا اعلام داشت که این سلطه تا پایان قرن 19 ادامه داشت و پدر کاسترو از مهاجران اسپانیایی بود.

1986- شرکت رایانه‌ای آی بی ام نخستین چیپ با ظرفیت مگابایت را به جهان رایانه عرضه کرد.

زادروزها

    525 - سنایی غزنوی، شاعر و عارف بزرگ
    ۱۹۱۶ - زادروز سیریماو بندارانایکه سیاست‌مدار سری لانکایی ، نخستین زن نخست‌وزیر دنیا

سنایی غزنوی

    ۱۹۱۸ - زادروز ویلیام هولدن بازیگر آمریکایی ، برنده جایزه اسکار.
    ۱۹۵۹ - زادروز شون بین بازیگر انگلیسی.

ویلیام هولدن

    ۱۹۷۲ - زادروز جنیفر گارنر بازیگر آمریکایی

شون بین

    ۱۹۷۴ - زادروز ویکتوریا بکهام خواننده، ترانه سرا، نویسنده، مدل، بازیگر، طراح مد و بازرگان انگلیسی

ویکتوریا بکهام

    ۱۳۳۸ - مجید مجیدی، کارگردان، فیلم‌نامه‌نویس و بازیگر ایرانی
    ۱۳۵۶ - لیلا صادقی، نویسندهٔ ایرانی

مجید مجیدی

درگذشت‌ها

    ۱۷۱۱ - درگذشت یوزف یکم، امپراتور مقدس روم پادشاه مجارستان، بوهم و آلمان
    ۱۷۹۰ - درگذشت بنجامین فرانکلین، دانشمند ، نویسنده، ناشر، روزنامه نگار، سیاستمدار و دیپلمات دوران انقلاب استقلال آمریکا

بنجامین فرانکلین

    ۱۹۴۲ - درگذشت ژان باتیست پرن فیزیک‌دان برنده جایزه نوبل فرانسوی
    ۱۹۷۶ - درگذشت هنریک کارل پیتر دام زیست‌شناس و شیمیدان برنده جایزه نوبل پزشکی۱۹۴۳ از دانمارک

هنریک کارل پیتر دام

    ۱۹۹۳ - درگذشت تورگوت اوزال هشتمین رئیس جمهور ترکیه
    ۲۰۰۸ - درگذشت امه سزر شاعر سیاه پوست فرانسوی‌زبان و فعال سیاسی فرانسوی

امه سزر

    ۱۳۵۶ - محمدباقر پرورش از استادان معاصر هنر زرگری و نقره سازی در اصفهان
    ۱۳۸۱ - اعدام سعید حنایی قاتل ۱۶ زن در مشهد.
    ۱۳۹۳ - گابریل گارسیا مارکز، نویسنده مشهور کلمبیایی

گابریل گارسیا مارکز