مروری بر رویداد های مهم تاریخ امروز ایران و جهان ( 10 خرداد ماه برابر با 31 می )

مروری بر رویداد های مهم تاریخ امروز ایران و جهان ( 10 خرداد ماه برابر با 31 می )

 امروز 10 خرداد برابر با 31 مِی تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

  
198 پیش از میلاد - امپراتور چین ایران را به اتحاد دعوت کرد، ولی...

«لیو بانگ» که به نام «گائو زو» امپراتور چین شده بود در ماه می سال 198 پیش از میلاد ایران را به اتحاد با چین دعوت کرد. «گائو زو» در نامه خود که به اردوان سوم ـ چهارمین شاه ایران از دودمان اشکانی تسلیم شد پیش بینی کرده بود که اگر هم دولت آنتیوکوس سوم در انتاکیه (از جانشینان اسکندر) از میان برود جایش را دولت دیگری از غرب (رومیان) خواهند گرفت و شرق را آسوده نخواهند گذارد [مگر این که در برابر خطر مشترک متحد شود.].
    
اردوان که سخت درگیر جنگ با آنتوکوس سوم بود به واقعیتی که گائو زو در نامه اش نوشته بود توجه نکرد و مناسبات ایران و چین در همان سطح سابق باقی ماند.
    

اردوان سوم

در آن زمان آنتیوکوس سوم که مردی جاه طلب بود دست به جهانگشایی و توسعه قلمرو زده بود به گونه ای که دو دولت محلی واقع در آناتولی از رومیان استمداد کرده بودند که خود در صدد تصرف یونان و مقدونیه [و همسایه شدن بی واسطه با ایران] برآمده بودند و این استمداد بهانه خوبی به دست رومیان تازه به قدرت رسیده داد که متوجه شرق شوند.
   
 گائو زو موسس دودمان «هان» در چین که بر جای دودمان شین (چین) نشسته بود از سال 202 تا سال 195 پیش از میلاد امپراتور چین بود و یکم جون این سال (2 هزار و 201 سال پیش) درگذشت. «تاریخ» او را مردی با تدبیر و دوراندیش مورد قضاوت قرارداده است. اگر اردوان سوم به نامه گائو زو توجه کرده بود شاید درگیری 800 ساله ایران و روم صورت نمی گرفت.

455 - پترونیوس ماکزیموس (‍petronius maxisimus) امپراتور روم غربی (ایتالیا و سرزمین های اطراف آن) به دست مردم شهر رم اعدام شد. وی به جای ایستادگی در برابر حمله وندالها به شهر، قصد فرار داشت که به دست مردم افتاد. ماکزیموس که با دادن رشوه به سمت امپراتور تعیین شده بود تنها 11 هفته حکومت کرده بود.

پترونیوس ماکزیموس

529 - رسمیت یافتن دین مسیح (ع) در روم به فرمان امپراتوری روم

در غرب، دو طرف نزاع، اگوستین (354-430م.) و پلاگیوس(360-420م.) بودند. بحث آنان در خصوص مسئله طبیعت انسان و راه نجات او بود؛ آیا انسان فقط از طریق قدرت الهی نجات می یابد، یا در فرایند نجات جایی برای اراده انسانی نیز وجود دارد؟

سخن پلاگیوس این بود که همه انسانها آزاد خلق شده اند و می توانند خوب یا بد را برگزینند.

اگوستین

اما به نظر اگوستین اعتقادات پلاگیوس با بسیاری از آموزه های اساسی مسیحی ناسازگار بود. او می گفت این اعتقادات با آموزه های فیض ازلی، گناه نخستین و منجی بودن مسیح، در تعارض است. اگوستین می گفت انسان وارث گناه آدم است و خودش هرگز نمی تواند برای نجات خود اقدام کند، اما مسیح با صلیب خود، این نجات را ممکن ساخت و هر کس فیض الهی شامل حال او شود، نجات می یابد.

پلاگیوس

درباره منشأ اندیشه های اگوستین باید گفت او در واقع سخن پولس را در این باره بیان کرده و سخن تازه ای نگفته است.

سرانجام عقاید پلاگیوس در سال 431 م. در شورای اَفَسُس محکوم شد، اما نزاع ادامه یافت. پس از آن، راهبی به نام یوحنای کاسیان (360-435م.) تلاش کرد تا دو نظر را با هم بیامیزد. بر این اساس، برای مدتی اندیشه ای نیمه پلاگیوسی حاکم شد، اما سرانجام در شورای اورانژ در سال 529م. تعالیم پلاگیوس و یوحنای کاسیان محکوم، و تعالیم اگوستین با اندکی تعدیل پذیرفته شد.

مسیح (ع)

بنابراین در پایان قرن پنجم، نظام الهیاتی مسیحی به شکل نهایی خود رسید و در باب مسیح شناسی، اندیشه های پولس به طور کامل پذیرفته شد، اما در باب انسان و نجات، اندیشه های او با اندکی تعدیل مورد قبول قرار گرفت.

738 - آغاز قیام مردمی سربداران خراسان علیه نیروهای خونخوار مغول

پس از یکصد و بیست سال استیلای قوم تاتار و مغول بر ایران و بسیاری از مناطق آسیا، قیامی مردمی در باشتین و سبزوارِ خراسان علیه ظلم و تعدّی حاکمان مغول و عاملان مزدور آنان به وقوع پیوست. این نهضت که به قیام "سربداران" شهرت یافته است، از لحاظ وسعت، بزرگ‏ترین، از نظر تاریخی مهم‏ترین جنبش آزادی‏بخش خاورمیانه در قرن هشتم هجری بود. تلاش پیگیر رهبران آزاده و متدیّن این قیام، منجر به تشکیل حکومت مستقل ملی و شیعه مذهب ایرانی در خراسان شد. مهم‏ترین ویژگی‏های این حکومت عبارت بود از: تنفّر و انزجار از عنصر مغولی و تثبیت ایدئولوژی تشیّع امامی. نخستین حاکم سلسله‏ی سربداران، "عبدالرزاق باشتینی" بود که به مدت دو سال و چهار ماه حکومت کرد.

 پس از وی، "برادرش وجیه الدین امیر مسعود" به حکومت رسید. امیر مسعود با این که در مردم داری و مبارزه با حاکمان مغول و تثبیت حکومت سربداران، دارای موفقیت‏های بالایى بود، لیکن به خاطر اختلاف با شیخ حسن جوری (رهبر روحانی نهضت سربداران) و توطئه در قتل او، پایگاه مردمی‏خویش را از دست داد و حکومتش به تدریج رو به ضعف نهاد. به همین جهت سپاهش در نبرد با امرای مازندران متحمل شکست گردید و خود وی کشته شد. پس از مرگ امیر مسعود، 10 تن دیگر از این سلسله به حکومت رسیدند که معروف‏ترین آن‏ها عبارتند از: شمس الدین علی، خواجه یحیى کرابی و خواجه علی مؤیّد. فقیه نامور شیعه شهید اول، معاصر با خواجه علی مؤیّد بود که در پی دعوت خواجه از وی، کتاب شریف "اَللُّمْعَةُ الدَّمِشقیّه" را در فقه امامی تدوین و به همراه نماینده‏ای به سوی خواجه علی مؤیّد در سبزوار فرستاد. سرانجام در پی هجوم "امیر ولی" به سبزوار و محاصره‏ی چهار ماهه‏ی این شهر در سال 783 قمری، خواجه علی مؤیّد، دست نیاز به سوی "تیمور لنگ گورکانی" دراز کرد، و از او یاری خواست. با تسلیم شدن خواجه علی مؤیّد به تیمور لنگ، پرونده‏ی حکومت سربداران نیز برای همیشه بسته شد و منطقه‏ی خراسان پس از 46 سال رهایی از یوغ استعمارِ مغولان، مجدداً مقهور و مغلوب آنان گردید.

1886 - کشته شدن ۲۲۰۰ نفر در حادثهٔ شکسته شدن سد در آمریکا.

1881 - کشف عامل بیماری سیاه‌‏زخم توسط "لویی پاستور"

باکتری باسیلوس آنتراسیس عامل بیماری سیاه زخم است. نام های دیگر این بیماری در زبان انگلیسی آنتراکس (Anthrax) و به فرانسوی شاربن است.

نام آنتراکس از کلمه یونانی (anthrakis) به معنی ذغال گرفته شده که بدلیل زخم سیاه رنگی هست که در این بیماری بوجود می‌ آید. از بیماریهای مشترک انسان و تعداد زیادی از حیوانات است که البته در حیوانات شایعتر و در انسان کمتر هست.

لویی پاستور

1358 - تخریب گور رضاشاه به تصمیم شیخ صادق خلخالی

دهم ماه می 1358 (88 روز پس از انقلاب) تخریب آرامگاه رضاشاه پهلوی در شهر ری که ایران را از یک سرزمین ملوک الطوایفی و پر هرج و مرج به صورت کشوری پیشرفته با قدرت مرکزی در آورده بود، خوزستان نفتدار را به قلمرو تهران بازگردانیده بود، دانشگاه و مدارس بسیار ساخته بود به اراده شیخ صادق خلخالی قاضی شرع دادگاه انقلاب آغاز شد. خلخالی خود نخستین کلنگ تخریب را بر ساختمان فرود آورده بود. به گزارش روزنامه های تهران که می توان آنهارا در آرشیو کتابخانه ها مشاهده کرد و کاپی گرفت، تخریب گور پهلوی یکم همراه با اشک ریختن دهها ایرانی بود که در محل حاضر شده و از خلخالی خواسته بودند که از تخریب آن گور دست بردارد که موفق به تغییر تصمیم او نشدند. از آنجاکه که ساختمان مستحکم بود، خلخالی برای تخریب آن، چند بولدوزر و جرثقیل به محل آورد. مهندس بازرگان نخست وزیر وقت تخریب آرامگاه رضاشاه را یک عمل خودسرانه و خلاف منطق اعلام کرد. رضاشاه در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی و در تبعید و حصر دولت لندن درگذشته بود و جسد او پس از مومیایی شدن در مصر به تهران منتقل و مدفون شده بود.

شیخ صادق خلخالی در حال تخریب گور رضا شاه

1919 - استقلال دوباره افغانستان

افغانستان در 1747 برای اولین بار توسط احمدشاه ابدالی مستقل اعلام شد. اما از حدود یک قرن بعد، انگلیس برای حفظ مستعمره بزرگ خود یعنی هند، شروع به مداخله در افغانستان کرد که منجر به اولین جنگ این کشور با انگلستان شد. در این جنگ، انگلیسی‏ها با تحمل تلفات زیاد، مجبور به عقب‏نشینی شدند. با این حال، انگلیس به اعمال نفوذ در افغانستان ادامه داد تا آن که جنگ دیگری میان دو طرف درگرفت که در سال 1905 با انعقاد یک پیمان استعماری پایان یافت. در 1919 امان‏اللَّه خان به فرمان‏روایی افغانستان رسید و قراردادهای منعقد شده با انگلیس را لغو و استقلال کشورش را اعلام کرد. اما اقدامات وی خشم انگلیس را برانگیخت و بدین ترتیب، جنگ سوم انگلیس با افغانستان شروع شد و منجر به برکناری امان‏اللَّه خان گردید.

1921 - خونین ترین رویداد نژادی آمریکا را باعث شد

امروز (31 ماه می) سالگشت خونین ترین رویداد ناشی از اختلاف نژادی در آمریکاست که در سال 1921 اتفاق افتاد و ضمن آن بیش از 300 تن از ساکنان شهر تالساTulsa (دومین شهر بزرگ ایالت اکلاهما) کشته شدند و یکهزار و 256 خانه و ساختمان دیگر ویران شد. در تاریخ، از رویداد به عنوان The Tulsa Race Riot of 1921 یاد می شود.

«تالسا» این چنین در آتش می سوخت

   
 ماجرا از این قرار بود: «دیک رولند» یک واکسی سیاهپوست به یک بانوی سفید پوست به نام «سارا پیج» پرخاش و با او مشاجره لفظی کرده بود و بر اثر شکایت سارا به دادگاه تسلیم و چون نتوانسته بود کفیل معرفی کند زندانی شده بود. تالسا تریبیون، روزنامه محل، به اشتباه و یا از روی تعمد در خبر مربوط به توقیف «دیک رولند» نوشته بود که وی قصد تجاوز به سارا را داشته بود. این خبر سفید پوستان شهر را برانگیخت و بامداد 31 می در برابر ساختمان زندان گرد آمدند و خواستند که «دیک رولند» به آنان تسلیم شود تا او را به دار بکشند!. این خبر که به گوش سیاهپوستان شهر رسید برای ممانعت از این کار به مقابل زندان آمدند. در این هنگام یک مرد سفید پوست وارد گروه سیاهان شد تا تفنگ یک سیاه را از او بگیرد که در این کشمکش گلوله ای از تفنگ خارج شد و صدای این شلیک، دو گروه را به جان هم انداخت و کشتار و تخریب به راه افتاد. سرانجام، شهردار تالسا از گارد ملی استمداد کرد و افراد گارد سیاهپوستان شهر را در محوطه استادیوم محصور کردند و آرامش برقرار شد ولی پس از این واقعه، سیاهپوستان تالسا (تولسا) را ترک و به نقاط دیگر آمریکا مهاجرت کردند. در آن زمان شهر تالسا به جای هوستون امروز، مرکز کمپانی های نفتی آمریکا بود. این شهر 90 سال پیش از آن واقعه توسط بومیان (سرخپوستان) تبعیدی از مناطق شرقی آمریکا (محل استقرار و سکونت مهاجران اولیه انگلیسی) ساخته شده بود که مهاجران سفید پوست تازه (اروپایی ها) از سال 1892 به بعد که درهای اکلاهما به روی آنان باز شد در تالسا جای بیشتر سرخپوستان را گرفتند و بخش بزرگی از اراضی آنان در اکلاهما را صاحب شدند.

مناسبت ها:

روز جهانی مبارزه با دخانیات

بومیان قاره ی آمریکا در دوران باستان ، به خواص گیاه تنباکو را پی بردند . در سال 1492 میلادی کریستف کلمب و همراهانش به جزیره ای در میان آمریکای شمالی و جنوبی رسیدند ، آنها دیدند بومی ها برگ های گیاهی عجیب را به روی آتش ریخته و دود آن را داخل ریه های خود می کنند. کریستف کلمب ، تصور کرد چیزی جادویی کشف کرده است و هنگام مراجعت ، مقداری از برگ ها و دانه های آن گیاه را با خود به اسپانیا برد و به این ترتیب ، توتون به اروپا راه یافت . مردم اروپا ، این گیاه را " توباکو" و در ایران" تنباکو" نامیدند. استعمال توتون را فاتحین اسپانیائی آمریکا ، از بومیان آن سرزمین آموختند و لفظ سیگار مأخوذ از اسپانیا و اصولاً از نام توتون به زبان بومی ، احتمالاً زبان " مالیایی " گرفته شده است . توتون که درسال 1605 م. کم و بیش درعثمانی ، مصر وهند شناخته شده بود ، توسط پرتغالی ها وارد ایران شد . تاریخ ورودش را بعضی 1590 م. مطابق با 999 هجری نوشته اند ، اما آنچه مسلم است ، " دود " در زمان شاه عباس در ایران رواج یافت . این تحفه ی استعماری ، با همان نگرش خرافی درمان کردن دردها، تقریباً امروزه تمام جوامع روی زمین را مبتلا ساخته و معتادان، آن را برای خود از نان شب ضروری تر می دانند!
مبارزه با دخانیات

کشورهای استعماری ، علی رغم اینکه در کشورهای خود سعی در کاهش مصرف این مواد دارند بیشتر تولیدات سیگار خود را به کشورهای جهان سوم صادر می کنند و با ترفندهای مختلف ِ تبلیغاتی ، سعی در افزایش مصرف سیگار در این کشورها دارند .

طبق گزارشها ، در آمریکا طی ده سال اخیر، رقم معتادان به سیگار از 90 میلیون نفر به 45 میلیون تقلیل یافته است و برای این کار از تمهیدات مختلفی چون دادن جوایز به اطباء جهت معالجه معتادان و توصیه به ترک سیگار ، استفاده شده است و در انگلیس ، یازده میلیون نفر از رقم معتادان به سیگار کم شده است . درایران ، جهت مبارزه با مصرف دخانیات ، هیأت وزیران در 30 مرداد 1373 و در اجرای مصوبه مورخه سوم مرداد 1371 مجمع تشخیص مصلحت نظام و با استناد به اصل 138 قانون اساسی، طرح چگونگی کاهش استعمال دخانیات را در 4 ماده به تصویب رساند.

ماده1- برای حفظ حقوق و تأمین سلامت افراد جامعه در برابر بیماریهای ناشی از استعمال دخانیات و کاهش هزینه های درمانی کشور، کلیه دستگاههای اجرایی موظفند این تصویب نامه را اجرا کنند.

ماده2- وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان صدا و سیما ، و سایر دستگاه های فرهنگی و شهرداری ها مؤظفند به منظور جلوگیری از اعتیاد جوانان و تبیین مضرات مالی، بهداشتی و اجتماعی ناشی از مصرف دخانیات، برنامه های منظم و منسجم فرهنگی و تبلیغی مناسب را به گونه ای تدوین و اجرا کنند که:

الف: قبیح و مضر بودن مصرف دخانیات همواره مورد توجه همگان باشد.

ب: جلوگیری ازاعتیاد کسانی که تا کنون معتاد نشده اند و خصوصاً جوانان، اولویت یابد.

ج: ازهراقدام وتبلیغی که تشویق یا تحریک افراد به استعمال یا مصرف بیشتر دخانیات را به دنبال داشته باشد، خودداری شود.

ماده3- کلیه دستگاهها ، موظفند پیام های هشدار دهنده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در زمینه مضرات دخانیات را درمعرض دید همگانی قرار دهند و به مفاد آن عمل کنند.

ماده 4- هر اقدام و تبلیغی که تشویق یا تحریک افراد به استعمال دخانیات را در پی داشته باشد، در کلیه وزارتخانه ها، سازمان ها، مؤسسات و شرکت های دولتی و نهادهای انقلاب اسلامی، شهرداری ها و دستگاه هایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است و همچنین درساختمانهای اداری وابسته به آنها ممنوع است.

زادروزها

    ۱۸۱۹ - زادروز والت ویتمن روزنامه‌نگار و شاعر آمریکایی
    ۱۸۵۷ - زادروز پیوس یازدهم از پاپ‌های کلیسای کاتولیک رم

والت ویتمن

    ۱۸۸۷ - زادروز سن-ژان پرس دیپلمات و شاعر فرانسوی
    ۱۹۳۰ - زادروز کلینت ایستوود بازیگر ، کارگردان و تهیه‌کننده آمریکایی، برنده جایزه اسکار

کلینت ایستوود

    ۱۹۴۵ - زادروز لوران باگبو رئیس جمهور ساحل عاج از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۱
    ۱۹۷۶ - زادروز کالین فارل هنرپیشه ایرلندی

احمد مهرانفر

    ۱۳۵۴ - زادروز احمد مهرانفر، بازیگر ایرانی

درگذشت‌ها

    ۱۵۹۴ - درگذشت تینتورتو نقاش ونیزی دوره رنسانس
    ۱۸۰۹ - درگذشت یوزف هایدن موسیقی‌دان و آهنگ‌ساز اتریشی

تینتورتو

    ۱۸۳۲ - درگذشت اواریست گالوا ریاضی‌دان فرانسوی ، واضع نظریه گروه در علم جبر
    ۱۱۶۲ - درگذشت گزای دوم، پادشاه مجارستان.

یوزف هایدن

    ۱۸۴۹ - درگذشت آن برونته، نویسندهٔ مشهور انگلیسی.
    ۱۸۸۷ - درگذشت گوستاو کیرشوف، فیزیک‌دان و ریاضی‌دان آلمانی.

گوستاو کیرشوف

    ۱۹۸۶ - درگذشت لئو جیمز رینواتر فیزیک‌دان آمریکایی ، برنده جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۷۵
    ۲۰۰۶ - درگذشت ریموند دیویس جونیور شیمیدان و فیزیکدان آمریکایی ، برنده جایزه نوبل فیزیک سال ۲۰۰۱

ریموند دیویس جونیور