۱۷ آذر: تولد الی ویتنی مخترع ماشین پنبه

 249 سال پیش در چنین روزی یعنی 8 دسامبر سال 1765، «الی ویتنی» مخترع سرشناس آمریکایی در شهر وستبورو ایالت ماساچوست متولد شد. شهرت الی ویتنی بخاطر اختراع ماشین پنبه پاک کن است که با وجود اینکه به نظر کوچک می‌آید ولی سهم بسیار بزرگی را در انقلاب صنعتی و جنگ داخلی آمریکا بازی کرده است.

 

الی ویتنی در یک خانواده کشاورز به‌دنیا آمد. پدرش از جمله موفق‌ترین کشاورزان ایالت ماساچوست بود. الی زمانی که تنها 11 سال سن داشت مادرش را از دست داد. در خلال جنگ انقلاب آمریکا در حالی که تنها 14 سال سن داشت مدیریت تولید میخ را در کارگاه پدرش به عهده گرفت و با موفقیت توانست از عهده کار مدیریت تولید بر آید.

الی روابط خوبی با مادرخوانده خود نداشت چراکه وی مخالف رفتن الی به کالج بود و با نفوذی که بر پدر الی داشت وی را مجبور کرده بود تا همانند کارگران در مزرعه کار کند. الی با کار در مزرعه همچنین تدریس در مدرسه در مقطع ابتدایی تلاش کرد تا برای خود پولی پس انداز کند. سرانجام با تلاش بسیار زیاد توانست مخارج تحصیل خود را تامین کند و در سال 1789 وارد کالج ییل شد. او در سال 1792 از این کالج فارغ التحصیل شد.

الی ویتنی علاقه زیادی داشت تا تحصیل خود را برای وکالت ادامه دهد اما بدلیل مخارج بالای این رشته نتوانست وارد این رشته شود به همین دلیل تصمیم گرفت تا به عنوان معلم خصوصی به کارولینای جنوبی برود. در خلال سفر به کارولینای جنوبی بصورت اتفاقی از ویرجینیا دیدن کرد. در اواخر قرن 18 میلادی ویرجینیا مورد توجه مهاجران انگلیسی قرار داشت و به سرعت در حال رشد بود.

الی زمانی که در حال سفر به کارولینای جنوبی بود بصورت اتفاقی با خانم گرین آشنا شد که همسر قهرمان فقید جنگ انقلاب آمریکا ناتالایی گرین بود. خانم گرین مدریت مزرعه ای را در ویرجینیا به عهده داشت و از وی دعوت کرد تا از این مزرعه دیدن کند. الی ویتنی جوان این پیشنهاد را پذیرفت و تصمیم گرفت با کمی تاخیر به کارولینای جنوبی برود که البته این توقف مسیر زندگی وی را تغییر داد و از ادامه سفر منصرف شد. زمانی که وی مزرعه‌های پنبه را در ویرجینیا دید به فکر ساخت ماشینی افتاد تا بتواند به سرعت و آسانی، الیاف پنبه را از دانه‌های پنبه جدا کند. در گذشته و قبل از اختراع الی ویتنی این کار بسیار دشوار بود و نیاز به نیروی کار بسیاری داشت.

الی ویتنی در سال ۱۷۹۳ ماشین پنبه پاک کنی را اختراع و آن‌را در سال ۱۷۹۴ به ثبت رساند. ماشین وی قادر بود به راحتی در روز حدود 25 کیلوگرم الیاف پنبه را از دانه‌های آن جدا کند. این اختراع نقش کلیدی در انقلاب صنعتی و اوج‌گیری اقتصاد ایالت‌های جنوبی پیش از جنگ داخلی آمریکا داشت. از طرفی دیگر این اختراع، بجای اینکه باعث کاهش برده داری شود بیشتر سبب افزایش گسترده برده‌داری در ایالت‌های جنوبی آمریکا شد که در ادامه به دو دستگی گسترده میان موافقان و مخالفان برده‌داری و سرانجام، به ایجاد جنگ داخلی آمریکا منتهی شد.

الی ویتنی در تاریخ 8 ژانویه سال 1825 و در 59 سالگی بدلیل سرطان پروستات دیده از جهان فروبست