آخرین وضعیت مالاریا در ایران و جهان؛ ریشه کنی در ایران

جامعه > آسیب‌ها - مالاریا در بسیاری از نقاط جهان ریشه کن نشده است و شعار روز جهانی بهداشت سال قبل نیز توسط سازمان بهداشت جهانی بر همین ناقلین کوچک و مخاطرات بزرگ متمرکز شده است.اما گزارش ها حاکی از موفقیت ایران در روند ریشه کنی است.

  

هادی معیری نژاد- این بیماری به صورت عفونت حاد در بیشتر موارد وخیم و گاهی طولانی و با ویژگیهای تب متناوب و لرز، کم‌خونی و بزرگی طحال و گاه با ویژگیهای ساده یا کشنده دیگر خودنمایی می‌کند. اهمیت این بیماری به خاطر شیوع زیاد و مرگ‌ومیر قابل توجه‌است.

کلمه مالاریا یک کلمه ایتالیایی و به معنای هوای بد (Mal-Aria) است و منظور از آن تعریف بیماری با ویژگیهای تب متناوب است که ایتالیایی‌ها در گذشته وجود آن را ناشی از هوای بد و مناطق باتلاقی می‌دانستند.

بیماری مالاریا با نامهای دیگری چون پالودیسم، تب و لرز، تب نوبه و تب متناوب نامیده می‌شود. انگل مالاریا توسط یک تیره از پشه‌ها به نام آنوفل به انسان منتقل می‌شود که این تیره شامل چندین گونه است.

اما بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی ایران در آستانه ریشه کنی مالاریا قرار گرفته است. ایران در سال ۲۰۱۳ فقط ۵۱۹ مورد مالاریا را گزارش کرده که نسبت به سال ۲۰۱۲ پنجاه درصد کاهش نشان می دهد.

ایران همچنین برای تمام افرادی که به مراکز بهداشتی عمومی مراجعه کرده اند داروی ضد مالاریا فراهم کرده است.

آخرین گزارش سازمان بهداشت جهانی درباره مالاریا نشان می دهد که در شرق مدیترانه، در ایران و عربستان مالاریا فقط به صورت کانونی مشاهده می شود.

اما شش کشور از جمله افغانستان، پاکستان و یمن کشورهایی هستند که احتمال ابتلا به مالاریا در آنها زیاد است.

در حالیکه در منطقه شرق مدیترانه شایعترین نوع مالاریا نوع خطرناکتر فالسی پارم است، در ایران، افغانستان و پاکستان شایعترین نوع مالاریا، ویواکس است.

در ایران ویواکس بیش از هشتاد درصد موارد را تشکیل می دهد.

علاوه بر این ایران و افغانستان کشورهایی هستند که بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۳ بیش از هفتاد و پنج درصد کاهش در موارد ابتلا به مالاریا گزارش کرده اند.

افغانستان یکی از شش کشوری است که با بیش از یک میلیون مورد ابتلا در سال ۲۰۰۰، توانسته در سالهای بعد به کاهش بیش از هفتاد و پنج درصد برسد.

علاوه بر این افغانستان در کنار ایران جزء کشورهایی هستند که بین سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ برای بیش از شصت درصد جمعیت در خطر ابتلا، پشه‌بند آغشته به پشه‌کش فراهم کرده اند.
مالاریا در دنیا

تصویر زیر پراکندگی مالاریا در دنیا را نشان می دهد

نود درصد موارد مرگ به علت مالاریا در آفریقا اتفاق می‌افتد و بیش از هفتاد و هشت درصد آن در کودکان زیر پنج سال است.
سازمان بهداشت جهانی در گزارش سال ۲۰۱۴ خود، نصف شدن موارد مرگ ناشی از مالاریا را در دنیا "دستاوردی عظیم" توصیف کرده است.

بر اساس این گزارش مالاریا در تمام دنیا دیده می شود و ۳.۲ میلیارد نفر در خطر ابتلا به مالاریا و ۱.۲ میلیارد نفر در خطر جدی قرار دارند.

ردیف	کشور	مرگ و میر در هر صد صد هزار نفر
1	سیرالئون	132.5
2	چاد	119.3
3	آفریقای مرکزی	117.3
4	گینه بیسائو	108.7
5	بورکینافاسو	103.4
6	موزامبیک	99.7
7	کنگو	96.4
8	تیمور شرقی	94.4
9	گینه	90.3
10	نیجر	79.6

به گزارش این سازمان، بین سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۳، ۴.۳ میلیون نفر جان خود را به دلیل مالاریا از دست دادند که از این بین ۳.۹ میلیون نفر کودکان زیر پنج سال در منطقه جنوب صحرای آفریقا بودند.

اما موارد ابتلا و مرگ ناشی از مالاریا کاهش قابل توجهی نشان می دهد و در سال ۲۰۱۳ در دنیا ۱۹۸ میلیون نفر به این بیماری مبتلا شدند که به ۵۸۴ هزار مرگ منجر شده است.

مارگارت چن، دبیرکل سازمان بهداشت جهان گفت: "این دستاورد عظیم نتیجه بهبود تجهیزات، تعهد سیاسی بیشتر و شکوفایی اقدامات منطقه ای و افزایش قابل توجه بودجه های ملی و بین المللی است."

در سالهای اخیر دسترسی به داروهای ضد مالاریا و همچنین راه های پیشگیری از ابتلا از جمله پشه بند در دنیا بیشتر شده است.
ایران چهل و یک درصد بودجه اقدامات ضد مالاریا را از منابع بین‌المللی تامین می‌کند.

در سال ۲۰۰۴ در مناطق مالاریا خیز فقط سه درصد ساکنان به پشه بند دسترسی داشتند، اما اکنون این میزان به پنجاه درصد افزایش یافته است.

با این حال خانم چن هشدار داد که : "نباید سهل انگاری کنیم. بیشتر کشورهای مالاریاخیز هنوز تا رسیدن به استانداردهای جهانی برای پیشگیری از این بیماری فاصله دارند."

خانم چن همچنین به خطر مالاریای مقاوم به درمان اشاره کرد و هشدار داد که اگر به این موضوع توجه نشود موارد مرگ ناشی از مالاریا دوباره سیر صعودی خواهد گرفت.