۲۷ آذر: زادروز سر جوزف جان جی جی تامسون فیزیکدان انگلیسی

158 سال پیش در چنین روزی یعنی 18 دسامبر سال 1856 سر جان تامسون فیزیکدان بزرگ انگلیسی و برنده جایزه نوبل فیزیک سال 1906 متولد شد. شهرت این فیزیکدان بخاطر  سهم وی در کشف الکترون و در نگاه کلی‌تر کشف اولین ذره زیراتمی است. دیگر دستاورد مهم تامسون، کشف اولین ایزوتوپ‌های پایدار غیر رادیواکتیو است.

  

جوزف جان جی جی تامسون در یک خانواده متوسط متولد شد، مادرش از خانواده‌ای در صنعت پارچه بود و پدرش یک کتابفروشی قدیمی داشت که از پدربزرگش به ارث رسیده بود.

جوزف تحصیلات ابتدایی را در یک مدرسه خصوص سپری کرد و درانجا نبوغ سرشار خود را نشان داد. در سال 1870 در حالی که تنها 14 سال سن داشت توانست بخاطر استعداد خارق العادش وارد کالج اوون شود. پدر و مادر جوزف تصمیم داشتند تا وی را به عنوان کارآموز مهندسی در یکی از شرکت‌های راه آهن مشغول کنند، اما در سال 1873 پدر جوزف فوت کرد. بعد از آن جوزف به کالج ترینیتی و سپس کمبریج رفت و در سال‌های 1876 تا 1880 به تحصیل در رشته ریاضیات پرداخت. وی حتی در آنجا نیز نبوغ خود را نشان داد.

جوزف در سال 1883 موفق شد از دانشگاه کمبریج کارشناسی ارشد بگیرد و در سال 1884 به عنوان استاد فیزیک دانشگاه کمبریج مشغول به تدریس شد. جوزف جان تامسون در این دوران دانشمندان بزرگی همچون ارنست رادرفورد را پرورش داد که خود ارنست رادرفورد جانشینش در دانشگاه کمبریج شد. بدون شک جوزف جان تامسون یکی از بزرگترین معلمان و تاثیرگذارترین اساتید فیزیک تاریخ بوده است که 7 تن از شاگردان و دستیارانش از جمله پسرش جورج پاگت تامسون مفتخر به دریافت جایزه نوبل فیزیک شدند. به عبارت دیگر جوزف تامسون درکنار این موضوع که خود یک دانشمند برجسته بوده است، استاد توانایی به شمار می‌رفت و نسلی طلایی را در علم فیزیک پرورش داد. از شاگردان سرشناس وی می‌توان به چارلز گلاور بارکلا که جایزه نوبل فیزیک در سال 1917 بخاطر دستاوردش در خصوص پرتو ایکس کسب کرد، چارل توماس ریس ویلسون که جایزه نوبل فیزیک سال 1927 را بخاطر اتاقک ابر کسب کرد، ارنست رادرفرود فیزیکدان سرشناس، پدر علم فیزیک هسته‌ای و برنده جایزه نوبل سال 1908 ، فرانسیس ویلیام آستون فیزیکدان و شیمیدان سرشناس و برنده جایزه نوبل سال 1922 و بسیاری دیگر اشاره کرد.

در سال 1897 جوزف تامسون اولین کسی بود که در خصوص ذرات زیراتمی این موضوع را مطرح کرد که این ذرات بیشتر از 1000 برابر از اتم ها کوچکتر هستند و در آن زمان وجود ذراتی را مطرح کرد که امروزه به نام الکترون شناخته می‌شوند.

از مهمترین دستاوردهای علمی جوزف تامسون می‌توان به خواص الکتریکی گازها اشاره کرد که به همین خاطر نیز در سال 1906 جایزه نوبل فیزیک را به خود اختصاص داد. پسر جوزف تامسون یعنی جورج پاجت تامسون نیز 24 سال بعد یعنی در سال 1930 موفق شد در ادامه راه پدر بخاطر کشف خواص موجی الکترون‌ها جایزه نوبل فیزیک را به خود اختصاص دهد.

سر جوزف جان تامسون در تاریخ 30 آگست سال 1940 و در 83 سالگی فوت کرد. جان تامسون و کسانی که زیر نظر وی پرورش یافتند سهم بزرگی را در تاریخ علم و تحولات قرن 20 میلادی به خود اختصاص دادند.