۲۹ دی: تولد لئونید کانتوروویچ ریاضیدان و اقتصاددان برجسته‌ی روس

۱۰۳ سال پیش در چنین روزی لئونید کانتوروویچ ریاضیدان و اقتصاددان برجسته‌ی روسیه متولد شد. شهرت این دانشمند بزرگ بخاطر دستاوردهای علمی وی در خصوص برنامه‌ریزی خطی است و از او به عنوان پدر علم برنامه‌ریزی خطی یاد می‌شود.

  

 ۱۹ ژآنویه سال ۱۹۱۲ لئونید کانتوروویچ در یک خانواده یهودی در روسیه متولد شد. پدرش پزشک تجربی بود و در شهر سن پترزبورگ اقامت داشتند. لئونید از همان کودکی استعداد خود را بروز داد و در ۱۴ سالگی وارد دانشگاه لنینگراد شد. وی سال ۱۹۳۰ توانست  مدرک کارشناسی در رشته ریاضیات دریافت کند سپس به تحصیلات خود تا مقطع دکترا ادامه داد و سال ۱۹۳۴ در حالی که فقط ۲۲ سال بیشتر نداشت به درجه استاد تمام ریاضیات دانشگاه رسید. لئونید بعد از مدتی به استخدام دولت شوروی درآمد و پروژه بهینه‌سازی تولید تخته چندلایه به او واگذار شد. لئونید تحقیقات زیادی روی این موضوع انجام داد و سرانجام در سال ۱۹۳۹ روش ریاضی برای رسیدن به بهینه‌ترین راه تولید را ارائه کرد که امروزه با عنوان برنامه‌ریزی خطی شناخته می‌شود.

برنامه ریزی خطی، روشی در ریاضیات است که به پیدا کردن مقدار کمینه یا بیشینه از یک تابع خطی روی یک چندضلعی محدب می‌پردازد و در مدیریت، اقتصاد و علوم مهندسی کاربردهای فراوانی دارد. لئونید کانتوروویچ سال ۱۹۴۹ بخاطر همین دستاورد علمی و بهبودهایی که در این حوزه انجام داده بود جایزه علمی استالین را دریافت کرد.

لئونید کانتوروویچ در دوران جنگ جهانی دوم به ارتش پیوست و در جریان محاصره شهر استالینگراد و بحرانی که در این شهر به وجود آمد٬ به طراحی عملیات برای انتقال مواد غذایی و تجهیزات از روی یخ رودخانه پرداخت و مسیر بهینه و امن را برای اینکار به کمک ریاضیات و بر اساس دمای هوا و قطر یخ محاسبه و مسیری را مشخص کرد تا کامیون‌های حامل تجهیزات در زمان و دمایی مشخص بتوانند از روی یخ دریاچه عبور کنند و به یاری مردم استالینگراد برسند. این طراحی یکی از دقیق‌ترین و خارق‌العاده‌ترین عملیات‌های نظامی تدارکاتی جنگ جهانی دوم بود که به عملیات جاده زندگی شهرت دارد.

بعدها در سال ۱۹۷۰ این ریاضیدان بزرگ بخاطر دستاوردهای علمی خود در خصوص برنامه‌ریزی خطی جایزه نوبل ریاضیات را دریافت کرد. وی یکی از قویترین ریاضیدانان قرن ۲۰ میلادی بود که توانست از ریاضیات به کاربردی‌ترین شکل برای کمک به زندگی انسان‌ها استفاده کند و دستاوردهای بسیار مهمی در نظریه‌های ریاضی نظیر نظریه تقریب، نظریه تحلیل تابع و نظریه آپراتور از خود برجای گذاشت.

لئونید کانتوروویچ سرانجام در تاریخ ۷ آوریل سال ۱۹۸۶ در شهر مسکو دیده از جهان فروبست.