کنترل چشمی دستگاه‌های مبتنی بر iOS و مک با پتنت جدید اپل ممکن می‌شود

اپل به تازگی موفق به ثبت یک پتنت برای رابط گرافیکی پیشرفته مبتنی بر ردیابی نگاه شده که می‌تواند روزی در مک‌ها، آیفون‌ها، آیپدها و حتی نسخه‌های آینده‌ی اپل تی‌وی به کار گرفته شود. این سیستم پدیده‌ی محو Troxler را نیز در نظر گرفته و راهکارهایی برای مقابله با آن اندیشیده است.

  

 پتنت جدید اپل که نزد اداره‌ی نشان‌های تجاری و پتنت‌های ایالات متحده با عنوان «سیستم‌ها و شیوه‌هایی برای خنثی کردن محو ادراکی نشانگر در حال حرکت» ثبت شده، به پاسخگویی به مشکلی موسوم به «محو Troxler» می‌پردازد که مختص رابط‌های کاربری مبتنی بر نگاه است. با توجه به آنچه اپل در این خصوص بیان کرده، «محو Troxler» که با عنوان اثر Troxler نیز شناخته می‌شود به پدیده‌ای اطلاق می‌شود که ادراک بصری حاصل از یک جسم متحرک یا پایدار را در نگاه جنبی شخص تحت تاثیر قرار می‌دهد. همانگونه که توضیح داده شد،‌ یکی از اثرات این پدیده محو ادراکی شیء بصری هنگامی است که جایگاه آن در شبکیه‌ی چشم تثبیت شده و به یک تصویر ثابت شبکیه‌ای بدل می‌شود.

تصور می‌شود مغز به منظور مقابله با نقاط کور شبکیه از این مکانیسم بهره می‌برد، اما در سیستم‌های مبتنی بر نگاه خیره، اثر Troxler می‌تواند برای تجربه‌ی کاربری مضر باشد. برای نمونه هرگاه کاربر نگاه خود را روی نقطه‌ی مشخصی نظیر نشانگر موس ثابت می‌کند، اگر این شیء همراه با نقطه‌ی توجه کاربر حرکت کند، به سرعت محو خواهد شد و کاربر برای یافتن مجدد آن ملزم به برداشتن نگاه خود خواهد بود.

سیستم‌های کنترل مبتنی بر نگاه هرچقدر هم که دقیق و موثر باشند، بدون چاره جویی در خصوص این پدیده باعث تزلزل تجربه‌ی کاربری و محو مداوم آیتم‌های متحرک درک شده توسط کاربر خواهند شد. باید در نظر داشت که به منظور پدید آوردن یک تصویر شبکیه‌ای تثبیت شده، لازم است اینگونه سیستم‌ها به اندازه‌ای دقیق باشند که بتوانند جهش‌های بسیار کوچک در نقطه‌ی خیره شدن کاربر را تشخیص دهند و بی‌وقفه بازخورد آن را روی نمایشگر به نمایش بگذارند. شاید شما نیز تا کنون با تصویر معروف زیر مواجه شده باشید اما توصیف علمی و پدیده‌ی مرتبط با آن توجه شما را جلب نکرده باشد.

خیره شدن به نقطه‌ی مرکزی تصویر بالا که به «تعقیب یاس بنفش» معروف است یکی از اثرهای محو Troxler را نمایان می‌کند.

با تصور اینکه اپل موفق به ساخت یک رابط کاربری دقیق مبتنی بر نگاه شده باشد، پتنت ثبت شده‌ی جدید این شرکت اشاره به راه‌حلی ترکیبی از نرم‌افزارها و سخت‌افزارهایی دارد که اثر Troxler و هرگونه درک ناشی از آن را محاسبه می‌کند. برای درک صحیح‌تر، باید گفت که این اختراع با بهره‌گیری از یک سخت‌افزار ردیاب چشمی به منظور یافتن نقطه‌ی خیره شدن کاربر و انعکاس آن روی صفحه به اجرای وظیفه‌ی خود می‌پردازد. یک نشانگر متحرک به نگاه خیره‌ی کاربر اختصاص یافته که دریافت ورودی از نگاه شخص را تسهیل می‌کند.

برای خنثی‌سازی محو شدن نشانگر،‌ اپل سیستمی پیشنهاد کرده که ادراک احتمالی از محو شدگی را بر اساس سنجش زمان سپری شده میان حرکات چشم، پلک زدن، یا ترکیبی از هردو  محاسبه می‌کند. با اندازه‌گیری زمان میان حرکات چشم، در ازای هر تعداد آستانه‌ی از پیش تعریف شده، این سیستم قادر خواهد بود محو شدگی را پیش از وقوع آن خنثی کند.

شیوه‌ی دیگر برای مقابله با این اثر، با بهره‌گیری از سنسورهای مادون قرمز به منظور تشخیص پلک زدن و حرکت نشانگر توسط کاربر در همان بازه زمانی اندک صورت می‌پذیرد. سیستم ممکن است با مقایسه‌ی دنباله‌ای از تصاویر که از چهره‌ی کاربر ثبت شده یا یافتن مردمک چشم شخص، به شناسایی پلک زدن بپردازد.

در نهایت این پتنت به توصیف شیوه‌ای می‌پردازد که بر اساس آن فاصله و زاویه‌ی دید کاربر از دستگاه مورد اندازه‌گیری و تشخیص قرار می‌گیرد. در هر سه شیوه‌ی ذکر شده در پتنت، اگر سیستم تشخیص دهد که کاربر بخاطر عدم حرکت چشم، سر یا بدن خود در خطر مواجهه با درک محو شدگی قرار دارد، به تغییر مکان نشانگر روی صفحه خواهد پرداخت. به منظور مقابله‌ی پیشگیرانه با اثر محو شدگی، ممکن است سیستم به تغییر مکان نشانگر، ایجاد افکت‌های پویا روی آن،‌ یا اعمال اصلاحات بصری بر روی آن پرداخته و از تجربه‌ی کاربری اشتباه و مخل تمرکز جلوگیری کند.

اپل در پتنت خود به تعدادی موقعیت برای کاربرد این شیوه نیز اشاره کرده است که یکی از آن‌ها، لپ‌تاپ‌های استاندارد مک و دستگاه‌های مولتی تاچ مبتنی بر iOS هستند؛ اما چنین سیستم ردیابی نگاهی، می‌تواند قابلیتی ایده‌آل برای نسخه‌ی جدید اپل تی‌وی که مدت‌هاست انتظارش را می‌کشیم به شمار رود. اگر اپل بتواند این سیستم را در کنار کنترل صوتی در اپل تی‌وی قرار دهد، شاهد ورود این کمپانی به حوزه‌ی جدیدی از تعامل بدون لمس خواهیم بود. کاربر در چنین حالتی قادر است با نگاه خود سطح صفحه را پیموده و با دستورات صوتی به انتخاب آیتم‌های مورد نظر خود بپردازد.

آپریل 2014، شایعات منتشر شد مبنی بر اینکه کنترل حرکتی نقشی کلیدی در نسل بعدی سخت‌افزار اپل تی‌وی بازی خواهد کرد. تصور می‌شود فناوری مورد نیاز برای اعمال این شیوه‌ی تعامل، از طریق خرید کمپانی PrimeSense بدست آمده که در زمینه‌ی اسکن سه‌بعدی مشغول فعالیت بوده است. در حالی که جدیدترین پتنت‌های اپل بر کنترل‌های فیزیکی مبتنی بر لمس استوار بوده‌اند، پتنت‌هایی نظیر آنچه در این مطلب تشریح شد نمایانگر این مساله هستند که این غول فناوری همچنان به آزمایشات خود در زمینه‌ی شیوه‌های دریافت ورودی و تعامل ادامه می‌دهد. پتنت مرتبط با رابط کاربری مبتنی بر نگاه اپل با قابلیت حذف اثر محوشدگی، اولین بار آپریل سال 2012 برای ثبت به اداره‌ی ثبت پتنت ایالات متحده ارائه شده است.

دیدگاه شما در خصوص این شیوه‌ی تعامل با دستگاه‌ها و سطح کاربردی بودن آن‌ها چیست؟ تصور می‌کنید اینگونه معادل‌ها برای لمس و کنترل قادر به جایگزینی شیوه‌های قدیمی‌تر خواهند بود؟ آنچه مسلم است، اغلب شرکت‌های فعال در زمینه‌ی فناوری به لزوم ابتکار عمل در این حوزه پی برده و در تلاش برای ایجاد شیوه‌های جدید تعامل با دستگاه‌های هوشمند هستند. شاید در آینده‌ی نزدیک، ساختن فیلم‌های علمی-تخیلی با شیوه‌های پیشرفته‌ی تعامل کامپیوتری حتی نیازی به صحنه‌های ساختگی نداشته باشد.