مروری بر رویداد های مهم تاریخ امروز ایران و جهان ( 31 اردیبهشت ماه برابر با 21 می )

مروری بر رویداد های مهم تاریخ امروز ایران و جهان ( 31 اردیبهشت ماه برابر با 21 می )

  امروز 31 اردیبهشت برابر با 21 مِی تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:  

427 پ م - زادروز افلاطون ،عالم بزرگ یونان باستان

افلاطون، اندیشمند بزرگ یونان باستان در چنین روزی از ‌سال ۴۲۷ پیش از میلاد متولد شد.

اندیشه ‏های افلاطون به‏ویژه در زمینه‏ دمکراسی، بیش از هر فیلسوف عهد باستان در شکل گرفتن افکار اندیشمندان قرون جدید و معاصر نفوذ داشته است. گرچه نتیجه‏ انتخابات چند دهه‏ اخیر در کشورهای مختلف، اندیشمندان معاصر را بر آن داشته است که بگویند مشارکت و شناخت، اراده و آزادی عمل رأی‏دهندگان در تمرین دمکراسی اصیل (حکومت مردم) و درنتیجه تحقق آن به‏معنای واقعی کلمه، حتی در کشورهای بسیار پیشرفته هم آن‏طور که باید عملی نشده است.

افلاطون، شاگرد سقراط و معلم ارسطو و بنیادگذار آکادمی - مدرسه‏ علوم، فلسفه و ادبیات - بود. آثار او به‏صورت گفت و شنود (مناظره) می‏باشند که از میان معروف‏ترینشان به‏ترتیب می‏توان به «جمهوری»، «پوزش» و هم‏چنین «ذات عدالت» اشاره کرد.

افلاطون

افلاطون در سال ۳۹۹ق.م شاهد خودکشی آموزگارش سقراط به حکم دادگاه آتن - محکمه‏ خلق - بود و در این باره نوشته است: «سقراط پیشنهاد فرار از آتن را رد کرد و به حکم دادگاه که می‌‏دانست درست نبوده، تسلیم شد و جام زهر را نوشید تا احترام به قوه‏ قضایی که حفظ حقوق مردم و امنیت و آرامش آنان بر عهده‏ آن است، محفوظ بماند.»

این نظر افلاطون که سران دولت‏‌ها باید فیلسوف باشند و یا فلسفه بدانند و نیز نخبگان باید دارای یکی از این سه خصلت؛ هوشمندی (آگاه)، دلیری (شجاع) و زور بازو (نیروی جسمانی، هدف: آگاه از فنون رزمی) باشند تاکنون در هیچ تفسیری رد نشده‏ است. وی برجستگان یک ملت را دو گروه کرده است: مردان (افراد) عمل و مردان فکر، که جامعه باید از هر فرد در جای خود استفاده کند و اگر هر دو شرط در یک و یا چندین فرد یک جامعه جمع باشد، که خوشا به حال آن جامعه.

افلاطون روی مدیریت شایسته و استفاده‏ بهینه‏ یک جامعه از دانش، استعداد، لیاقت و مهارت اعضای خود تأکید و سفارش بسیار کرده است. مرگ افلاطون، سرانجام در سال ۳۴۷ پیش از میلاد، در سن هفتاد و چهار سالگی به وقوع پیوست.

216 پ م - پیروزی بزرگ هانیبال بر رومیان

21ماه می سال ۲۱۶ پیش از میلاد نیروهای کارتاژ Carthage (بخشی از شمال آفریقا به مرکزیت تونس) به فرماندهی هانیبالHannibal که وارد شمال ایتالیا شده بود، در این منطقه ارتش روم را شکست دادند. در این جنگ که در آن هانیبال فیل جنگی هم بکار برده بود و این فیلها را از کوههای آلپ عبور داده بود بیش از 45 هزار نظامی رومی کشته شدند. هانیبال قبلا اسپانیا و قسمتی از فرانسه را گرفته بود. لشکرکشی هانیبال به انتقام تعرض رومیان به کاتاژ و نیز پیشگیری از ابرقدرت شدن آنان بود. کارتاژی ها مخلوطی از نژاد فنیقی (لبنانی ـ سوری) و بِربِر Beber بودند و پونیک Punic خوانده می شدند. لشکرکشی هانیبال به ایتالیا که 15 سال طول کشید و شامل چند نبرد بود مورد خرسندی دولت سلوکیان ایران و نیز یونانیان بود زیراکه بمانند کارتاژی ها نمی خواستند رومیان ابرقدرت شوند. در آن زمان، روم هنوز یک قدرت بزرگ نشده بود. پیش از هانیبال، پدر او «هامیلکار بارکا» با رومیان جنگ کرده بود و لشکرکشی هانیبال، دومین جنگ پونیک ها با رومیان بود و سومین جنگ را برادر هانیبال فرماندهی کرد.

هانیبال

   
جنگهای هانیبال کشور اورا دچار مشکلات مالی کرد و وی برای حل این مسائل دست به اصلاح ضوابط مالیاتی زد که باعث ناخرسندی ارباب ملک و بازرگانان شد و کناره گیری کرد، به دربار سلوکیان آمد و مشاور نظامی آنان شد. سپس به ارمنستان رفت و آنگاه خودکشی کرد.


630 - سالروز شاه شدن «پوراندخت»، به روایت رویدادنگاران کلیسای قسطنطنیه

رویدادنگاران کلیسایی قسطنطنیه 21 ماه می سال 630 میلادی را روزی نوشته اند که درجریان زوال حکومت ساسانیان، پوراندخت دختر خسروپرویز، شاه ایران شد. حال آنکه سایر مورخان نوشته اند که پوراندخت در سال 630 و چند هفته پس از قتل سپهبد شهربراز بر تخت شاهی ایران تکیه زده بود. شهربراز نهم ژوئن سال 630 میلادی در تیسفون به قتل رسیده بود. دوران سلطنت پوراندخت بیش از 16 ماه طول نکشید.
   
پس از برکناری خسروپرویز و سپس قتل او، ظرف چند سال ده پادشاه بر ایران حکومت کردند. با قتل یزدگرد سوم دهمین شاه این دوران بحرانی، حکومت دودمان ساسانی و همچنین عمر امپراتوری ایران باستان که در معرض حملات نظامی اعراب مسلمان قرار گرفته بود به پایان رسید. بحرانی که به پایان امپراتوری ایران در سده هفتم میلادی انجامید، نتیجه نابخردی های خسروپرویز بود که ژنرالها، سیاستمداران و مردان فکر ایران را کشت، فراری داد و یا رنجانید و خانه نشین ساخت و دست به یک رشته جنگها و کشورگشایی های غیر ضروری و بی حاصل زد، و با این کار ارتش را فرسوده و خزانه را تهی کرد و با اشتباهات داخلی باعث زورگویی هرچه بیشتر ارباب به کشاورز شد و فاصله طبقاتی افزایش یافت و بر نارضایی های مردم افزود.

پوراندخت

   
پوراندخت که بانویی لایق و با تدبیر بود، با اینکه دیگر خیلی دیر شده بود سیاست خارجی و داخلی تازه ای در پیش گرفته بود تا امپراتوری ایران را نجات دهد. وی در دسامبر سال 631 میلادی با دولت روم شرقی قرارداد صلح امضاء کرد تا فرصت یابد دست به اصلاحات داخلی بزند. پوراندخت می دانست که ایرانیان از جامعه طبقاتی که به آنان تحمیل شده بود شدیدا ناراضی هستند، قضات از عدالت و انصاف دور شده اند و سران ایالات برای خود اختیارات تازه ای خلق کرده و حتی سکه ضرب کرده اند. برای حل این مسائل بود که پوراندخت با روم (بیزانس) قرارداد صلح امضاء کرد و دستور رعایت عدالت، بخشودن مالیات عقب افتاده، لغو برتری های طبقاتی و اختیارات اضافی فرمانداران را داده و سکه ملی واحد ضرب کرده بود. پوراندخت حمله اعراب مسلمان از عربستان را به قلمرو ایران پیش بینی کرده و به فرماندهان ارتش اندرز داده بود که اختلافات خود و جنگ قدرت را کنار بگذارند و آماده مقابله باشند. مسلمانان تا آن زمان بر سراسر جزیرة العرب مسلط شده بودند. با وجود تصمیمات اصلاحی متعدد، حکومت پوراندخت هم، مانند سایر جانشینان خسرو پرویز دولتی مستعجل بود و اختلافات داخلی و نزاع بر سر قدرت در تیسفون ادامه یافت و .... پس از پوراندخت، خواهر آذرمیدخت (آزرمی دخت ـ آزرمین دخت) دختر دیگر خسروپرویز شاه شده بود که عمر پادشاهی او نیز کوتاه بود.

1952 - پیشنهاد تقسیم ایران از سوی داماد چرچیل

21 ماه می 1952 (اردیبهشت 1331و 14 ماه پس از ملی شدن نفت ایران) Duncan Sandys دانکن سندز (ساندز) سیاستمدار، دولتمرد انگلیسی و داماد وینستون چرچیل نخست وزیر وقت پیشنهاد کرد که آسانترین راه حل مسئله ای به نام «ایران» که به وجود آمده است این است که ایران باردیگر میان دولتهای لندن و مسکو قسمت شود!. وی که در پارلمان انگلستان سخن می گفت، اضافه کرده بود: "محاصره اقتصادی ایران موثر واقع نخواهد شد. مروری بر تاریخ ایران نشان می دهد که چگونه ایرانیان یاد گرفته اند که در جریان سختی ها خودرا با هر وضعیت روز تطبیق و بدون خم آوردن به ابرو به زندگانی عادی ادامه دهند. آنان بدون صادرات و واردات هم می توانند دوام یابند؛ به همان گونه که در یک سال اخیر (سال 1951) زندگانی عادی خودرا ادامه دادند و به گزارش روزنامه نگارانی که از ایران دیدار کرده اند سرزنده و مبارزطلب هم شده اند. بنابراین، به زانو در آمدن دولت ایران از راه محاصره اقتصادی و انزوای سیاسی، تصورّی بیهوده است. تبلیغ رسانه ای بر ضد دولت ایران (دولت مصدق)، با هدف تغییر تفکر مردم نسبت به آن نیز سودی ندارد، زیرا که اولا این تبلیغات به گوش عوام الناس ایران که شیفته سخنان دکتر مصدق شده است نمی رسد و ثانیا، طبقه متوسط ایران که تبلیغات ما را می شنود و یا می خواند ذاتا متمایل به ناسیونالیسم ایرانی است و سخنی جز به سود وطن به گوشش فرو نمی رود.".

D. E. Duncan Sandys

سندز افزوده بود: "مشاهده درهم شکسته شدن ناسیونالیسم ایرانی؛ آرزوی مشترک ما (لندن) و مسکو (شوروی) است و آسانترین راه وصول به آن، مذاکره با کرملین برای تقسیم مجدد ایران، میان ما دو دولت به دو منطقه نفوذ است، تقریبا با همان فرمول 1907(قرارداد سن پترز بورگ) و یا هر شکلی دیگر و ....".

وی تاکید کرده بود که اگر به ناسیونالیسم ایرانی فرصت ادامه حیات داده شود، فردا از یک سوی در صدد احیاء ایرانزمین بر خواهد آمد و به استناد اطلس جغرافیای تاریخی ادعای ارضی نسبت به چندین کشور خواهد کرد و از سوی دیگر به حمایت شیعیان در کشورهای عربی برخواهد خاست که برای ما و شوروی، هردو، درد سری بزرگ و پایان ناپذیر خواهد بود. همین حالا ایرانیان دم از ایجاد یک کنفدراسیون بزرگ در محدوده امپراتوری ایران باستان می زنند.

دانکن سندز گفته بود که باید از فرصت جنگ کره (گرفتاری آمریکا - آمریکا در آن زمان رقابت با انگلستان بر سر نفوذ در خاور میانه را آغاز کرده بود) برای رسیدن به آن هدف استفاده کنیم و ....

دانکن سندز (سندیز - ساندز) شوهر دیانا دختر چرچیل سالها نماینده پارلمان و وزیر وزارتخانه هایی از جمله دفاع، مستعمرات، ساپلای (تدارکات) و خانه سازی بود. وی بود که اعلام کرد عصر هواپیماهای شکاری و بمب افکن به پایان رسیده و باید روی موشک سازی تمرکز کرد و چون «قدرت» از این پس ناشی از تسلیحات اتمی است، باید پا به پای آمریکا و شوروی بمب اتمی ساخت که دست کم سلاحی بازدارنده است و هر دو اندیشه خودرا به اجراء گذارد.

 دانکن در عین حال از حامیان اصلی تشکیل اتحادیه ای از اروپاییان غیر اسلاو (روسیه، لهستان، یوگوسلاوی و ...) بود تا قدرتی در برابر مسکو و واشنگتن باشد و به علاوه ممالک اروپایی وارد جنگ دیگری با خود نشوند.

برخی مطبوعات وقت تهران بعدا به این پیشنهاد داماد چرچیل اعتراض و از آن انتقاد کردند و نوشتند که محافظه کاران انگلستان هنوز در رؤیاهای قرون 18 و 19 هستند و تحولات تازه جهان را درک نکرده اند. روزنامه های آمریکا نیز تفسیرهای انتقاد آمیز بر پیشنهاد «سندز» منتشر ساختند که همین سر و صدا، توجه مورخان را جلب و متن اظهارات داماد چرچیل را در تاریخ ضبط کرده اند. این مورخان اظهار نظر کرده اند که این پیشنهاد که به صورت «یک نظر و راه حل داده شده بود» مآلا فشار دیگری به دولت واشنگتن بود تا تسلیم خواست لندن مبنی بر براندازی دولت دکتر مصدق شود.

1954 - آزمایش اولین بمب هیدروژنی امریکا در جزیره بی‏کینی

پس از دست‏یابی ایالات متحده امریکا به بمب هسته‏ای و به کارگیری آن در شهرهای هیروشیما و ناکازاکیِ ژاپن در جریان جنگ جهانی دوم و قتل عام صدها هزار نفر توسط آن، این بار در اوایل دهه 1950م دانشمندان امریکایى برای ساختن بمب هیدروژنی تلاش می‏کردند. قدرت انهدامی این بمب، به درجاتْ بیشتر از بمب هسته‏ای بود. آزمایش‏های اولیه این بمب در سال 1952م صورت گرفت. اما در 21 مه 1956، اولین بمب هیدروژنی امریکا در جزیره بی‏کینی واقع در اقیانوس اطلس آزمایش شد. قدرت این بمب برابر با ده میلیون تن ماده منفجره تی.ان.تی بود و انفجار آن، انهدام وسیع و غیرقابل باوری ایجاد کرد. با افشای خبر آزمایش این بمب هیدروژنی، مردم در سراسر عالم به اعتراض علیه آن برخاستند و خواهان جلوگیری از ادامه این آزمایش‏ها گردیدند. در این میان حتی دانشمندانی نظیر آلبرت انیشتین نیز جهانیان را علیه خطرات مرگبار سلاح‏های هسته‏ای آگاه کرد. هرچند در سالهای بعد مبارزه برای خلع سلاح هسته‏ای در جهان آغاز شد و قراردادهایی نیز در این زمینه منعقد گردید، با این حال، تولید این سلاح‏ها متوقف نشد و قدرت‏های بزرگ، بدون توجه به تهدیدات این سلاح‏ها برای جامعه بشری، به ساخت آن ادامه دادند.

1966 - سوهارتوی خونخوار با کودتا روی کار آمد

ژنرال سوهارتو 21 ماه می 1966 با کودتا در اندونزی قدرت را به دست گرفت. وی ظرف سه ماه بیش از یکصد هزار کمونیست را در آن کشور نابود کرد.
    
سورهارتو 32 سال بعد در همین روز بر اثر فشار مخالفان که اورا متهم به فسادمالی و دیکتاتوری کرده بودند و نیز تظاهرات پی گیر مردم مجبور به کناره گیری شد و بعدا نیز تحت تعقیب قضایی قرار گرفت.

سورهارتو

    
در پی این رویداد به تدریج گروهی از همان دسته ای که توسط سوهارتو و همدستانش بر کنار شده بودند به قدرت باز گشتند و دختر سوکارنو برای یک دوره بر جای پدرش که سوهارتو او را بر کنار کرده بود نشست. دکتر احمد سوکارنو بنیاد گذار جمهوری اندونزی بود که سوهارتو قدرت حکومتی را از او گرفت. سوهارتو و همدستانش به خواست و حمایت غرب سوکارنو را از کار برکنار کردند تا نه تنها به نفوذ چین و شوروی در اندونزی پایان داده شود، بلکه جنبش عدم تعهد که سوکارنو یکی از بنیادگذاران آن بود تضعیف و بی دندان شود و هر دو هدف با برکناری سوکارنو تامین شد.

1368 - بستری شدن حضرت امام (ره) در بیمارستان

با آشکار شدن علائم خونریزی در دستگاه گوارش امام خمینی(ره) در بیست و هشتم اردیبهشت 1368، بیماری ایشان که به تازگی عود کرده بود، حادتر شد. در این زمان فعالیت‏های شبانه‏ روزی تیم پزشکی ویژه آغاز گردید و معظم له در 31 اردیبهشت، جهت انجام عمل جراحی، به بیمارستان انتقال یافتند. پس از انجام عمل جراحی بر روی دستگاه گوارش ایشان مجالس نیایش در مساجد سراسر کشور برای شفای ایشان برگزار شد و مردم برای سلامتی ایشان، دعا کردند. در نهایت، در حالی که پزشکان، تمام تلاش خود را برای بهبود وضعیت جسمانی حضرت امام به کار بسته بودند، روح بلند و ملکوتی ایشان در شامگاه 13 خرداد 68 به ملکوت اعلی پیوست و عاشقانش را به سوگ نشاند.

1991 - راجیو گاندی کشته شد

21 ماه می سال 1991 راجیو گاندی 47 ساله نخست وزیر پیشین هند که از جانب پدرش فیروز، یک پارسی بود درجریان تبلیغات انتخاباتی در منطقه تامیل نادو (نزدیک مدرس) توسط یک زن در یک انفجار انتحاری کشته شد. این زن که بمب را بر شکم بسته بود از هواداران ببرهای تامیل (جدایی طلبان سریلانکا) بود. راجیو در زمان نخست وزیری خود، واحد نظامی به سریلانکا فرستاده بود تا به برقراری صلح کمک کنند که تامیلی ها این عمل را اقدامی برضد خود که خواهان استقلال بوده اند تلقی کرده بودند. راجیو درجریان تیلیغ برای یک نامزد محلی از حزب کنگره به «تامیل نادو» رفته بود تا در اجتماع مردم سخنرانی کند.
  

راجیو

 راجیو پسر ایندیرا که قبلا خلبان هواپیمای مسافربر در خطوط «ایرایندیا» بود پس از مرگ برادرش «سنجای» وارد سیاست شد و بعد از قتل مادرش، نخست وزیری هند را پذیرفت ولی هنوز دوره اش به پایان نرسیده بود که کناره گیری کرد. سونیا همسر ایتالیایی تبار راجیو، اینک بالا ترین مقام حزب کنگره را که نهرو پدر بزرگ راجیو از موسسان آن بود برعهده دارد.

2003 - در الجزایر در یک زمین لرزه شدید بیش از 2 هزار تن کشته شدند.

زادروزها

    ۱۴۷۱ - زادروز آلبرشت دورر نقاش معروف دوران اصلاحات پروتستانی در آلمان
    ۱۵۲۷ - زادروز فیلیپ دوم (اسپانیا) پادشاه اسپانیا

آلبرشت دورر

    ۱۶۸۸ - زادروز الکساندر پوپ شاعر و منتقد انگلیسی
    ۱۸۴۴ - زادروز هانری روسو نقاش پسادریافتگر خودآموختهٔ فرانسوی

هارولد رابینز

    ۱۹۱۶ - زادروز هارولد رابینز نویسنده آمریکایی
    ۱۹۲۱ - زادروز آندره ساخاروف فیزیکدان هسته‌ای شوروی، برنده جایزه صلح نوبل

آندره ساخاروف

    ۱۹۷۵ - زادروز همایون شجریان خواننده موسیقی سنتی ایرانی و نوازنده تنبک و کمانچه
    ۱۹۶۷ - زادروز کریس بنوا، کشتی کج کار کانادایی

همایون شجریان

درگذشت‌ها

    ۱۴۷۱ - درگذشت هنری ششم پادشاه انگلستان بین سال‌های ۱۴۲۲ تا ۱۴۶۱ و مجدداً از ۱۴۷۰ تا ۱۴۷۱ و پادشاه فرانسه از ۱۴۲۲ تا ۱۴۵۳
    ۱۷۸۶ - درگذشت کارل ویلهلم شیله داروساز آلمانی-سوئدی ، کاشف چند عنصر

کارل ویلهلم شیله

    ۱۹۴۹ - درگذشت کلاوس مان نویسنده آلمانی و پسر توماس مان
    ۱۹۶۴ - درگذشت جیمز فرانک فیزیکدان آلمانی ، برنده جایزه فیزیک نوبل سال ۱۹۲۵

جیمز فرانک

    ۲۰۰۰ - درگذشت جان گیلگد بازیگر، خواننده و کارگردان انگلیسی، برنده جایزه اسکار
    ۲۰۱۴ - درگذشت علی‌رضا سلیمانی کشتی‌گیر آزادکار ایرانی در دسته سنگین‌وزن و دارنده مدال طلای جهانی کشتی

جان گیلگد

، ، ، ، ، ، ، ، ،