مروری بر رویداد های مهم تاریخ امروز ایران و جهان ( 17 خرداد ماه برابر با 7 ژوئن )

مروری بر رویداد های مهم تاریخ امروز ایران و جهان ( 17 خرداد ماه برابر با 7 ژوئن )

 امروز 17 خرداد برابر با 7 ژوئن تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

  
1287 - زمانی که حفظ نظم تهران به پالکونیک، ژنرال روس سپرده شده بود

محمد علیشاه قاجار در پی استقرار در باغ شاه (پادگان حرّ) و بازداشت گروهی از سران کشور و تبعید پاره ای از آنان به خراسان و اشغال نظامی سازمانهای پست و تلگراف، از 17 خرداد 1287 هجری خورشیدی حفظ نظم تهران را به پالکونیک، ژنرال روس، و نیروی قزاق سپرد. مجاهدان مسلح مشروطیت هم در بهارستان و مجلس سنگر بندی کردند تا از نمایندگان حفاظت کنند و به این ترتیب، شهر تهران در داخل حصار و باروی خود چهره یک منطقه نظامی را به خود گرفت. این اقدام محمد علیشاه سقوط او را تسریع کرد.

پالکونیک، ژنرال روس

1494 - اسپانیا و پرتغال با امضای عهد نامه TORDESILLAS موافقت کردند که قاره آمریکا را میان خود قسمت کنند. این تصمیم برپایه اعلامیه قبلی پاپ اتخاذ شد.

1929 - روز استقلال "واتیکان" از ایتالیا

واتیکان کوچک‏ترین کشور مستقل دنیا و در عین حال یکی از با نفوذترین قدرت‏های معنوی جهان به شمار می‏آید. دولت - شهر واتیکان با انعقاد قرار داد لاتْران میان واتیکان و ایتالیا، رسماً استقلال یافت. واتیکان تا قبل از نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی، بخش کوچکی از مملکت ایتالیایى پاپ یا ممالک کلیسا محسوب می‏شد و مرکز این ناحیه رُم بود. در پی تشکیل ایتالیای واحد در سال 1870، نیروهای این کشور، سرزمین‏های کلیسا را تصرّف کردند. اما پادشاه ایتالیا از بیم خشم کاتولیک‏های جهان، تعهد کرد که قصر واتیکان را به پاپ واگذار کند تا مرکز حکومت مذهبی وی باشد. قرارداد لاتْران در هفتم ژوئن 1929م به این تعهد رسمیت بخشید و در سال 1947م، این قرارداد به صورت یکی از موارد قانون اساسی ایتالیا در آمد. حکومت پاپ علاوه بر کاخ واتیکان در رم، دارای سیزده بنا و ساختمان مختلف است که آن‏ها هم در قلمرو پاپ هستند. بدین ترتیب دولت - شهر واتیکان منحصر به مقر پاپ و کلیسای پاپی است و بعضی ادارات و دفترهای ملحق به آن و چندین کلیسای جامع نیز که در قلمرو واتیکان نیستند، جزئی از این کشور پاپی محسوب می‏شوند.

واتیکان

 قانون واتیکان برتر از هر چیز، مقر حکومت مرکزی کلیسای کاتولیک رومی است و این اصطلاح برای خود دولت واتیکان به کار می‏رود. قدمت و اهمیت دربار پاپ، به آن رنگ و خصوصیت دربارهای سلطنتی بخشیده و تشریفات درباری و انجام مراسم با لباس‏های خاص و نظایر این امور، به صورتی دقیق مراعات می‏شود. اداره امور داخلی واتیکان به عهده یک کمیسیون پنج نفره است که همه آن‏ها از سوی پاپ منصوب می‏شوند و در مقابل او پاسخگو هستند. موزه‏های واتیکان از مهم‏ترین موزه‏های جهان به شمار می‏روند و درب‏های آن در سراسر سال به روی دیدارکنندگان و گردشگران باز است. ایستگاه رادیویى پرقدرت واتیکان نیز به پخش برنامه‏های مخصوص واتیکان به 37 زبان دنیا اشتغال دارد. ضمناً بیش از 60 کشور از جمله جمهوری اسلامی ایران در این کشور سفارت دارند. رئیس فعلی حکومت واتیکان، بِنِدیکت شانزدهم است که در روز فوریه 2005م به این مقام منصوب شد و این روز به عنوان روز ملی واتیکان نیز به شمار می‏رود. واتیکان واقع در رُم پایتخت ایتالیا، در جنوب اروپا قراردارد و با کمتر از نیم کیلومترمربع مساحت کوچکترین و با هزار نفر جمعیت، کم‏جمعیت‏ترین کشور جهان است. سکنه واتیکان محدود به اسقف‏ها و کشیشان و خدمه تشکیلات اداری پاپ است. مردم واتیکان دارای زبان رسمی ایتالیایی و اکثریت آن‏ها پیرو آیین کاتولیک هستند. واحد پول این کشور کوچک، لیره ایتالیا بود که پس از رواج یافتن پول واحد اروپایی، یورو جای‏گزین آن گردید.

1942 - بانزای؛ نبرد انتحار آمیز یک واحد ژاپنی که جزیره آمریکایی «آتو» آلاسکا را تصرف کرده بود

امپراتوری ژاپن هفتم ژوئن 1942 دو جزیره «آتو Attu» و «کیسکا Kiska» را در آلاسکا تصرف کرد تا از آنجا تعرض زمینی خود به آمریکای شمالی را (که بعدا از اندیشه های استالین شد) آغاز کند. دولت واشنگتن در دهه 1870 آلاسکا را از تزار روسیه خریداری کرد و اینک یک ایالت فدراسیون آمریکاست. از سال 1812 (زمان تعرض انگلیسی ها به ایالات متحده که ضمن آن شهر واشنگتن هم به آتش کشیده شد) تا هفتم ژوئن 1942، این نخستین بار بود که نظامیانی از یک کشورخارجی گوشه ای از ایالات متحده را تصرف کرده در آنجا مستقر شده بودند. این استقرار تا 30 ماه می سال بعد (تقریبا یک سال) ادامه داشت.
   

سربازان ژاپنی در حال نبرد و پس از مردن در جزیره آتو ـ عکس سرهنگ یاماساکی

تاریخسازشدن این رویداد تنها به خاطر تصرف این دو جزیره نبوده است بلکه ایستادگی ژاپنی ها که از 11 می 1943 تا 30 می طول کشید و به بانزای Banzai (نبرد تا آخرین قطره خون ـ نبرد انتحار آمیز) معروف شده است فصلی از تاریخ نبردهای جنگ جهانی دوم شده است. دولت آمریکا برای پس گرفتن جزیره «آتو» در آلاسکا که در آن دو هزار و نهصد سرباز ژاپنی به فرماندهی سرهنگ یاسویو یاماساکی Yamasaki Yasuyo مستقر بودند 15000 نظامی به این جزیره فرستاد که با آتش توپهای چند کشتی جنگی پشتیبانی می شدند. سرهنگ یاماساکی به سربازان خود گفت که پیروزی ما در این وضعیت امکانپذیر نیست بنابراین بهتر است که برای وطن تاریخ بسازیم و تا آخرین نفر و آخرین قطره خون ایستادگی کنیم. نظامیان ژاپنی 19 روز در برابر نیروی آن برتر ایستادگی خارق العاده کردند، دو هزار و هشتصد و پنجاه تن از آنان و ازجمله سرهنگ یاماساکی کشته شدند و 29 نفر دیگر که مجروح شده و عمدتا برخاک افتاده بودند به اسارت درآمدند.

1981 - روزی که اسرائیل تاسیسات اتمی عراق را بمباران کرد

هفتم ژوئن 1981 دو دسته هواپیمای نظامی از اسرائیل خودرا به 20 کیلومتری جنوب شرقی بغداد رسانیدند و تاسیسات اتمی و تولید پلوتونیوم عراق را که در این ناحیه با کمک فرانسویان بوجود آمده بود بمباران کردند و از میان بردند. قبلا و در سی ام سپتامبر 1980 (چند روز پس از تعرض نظامی عراق به ایران)، دو فانتوم ایران (جت نظامی از نوع اف ـ 4) این تاسیسات را بمباران کرده بودند. فرانسویان بر این تاسیسات نام اوسیراک (مخفف دو کلمه اوسیریس ـ خدای مصری یونایی عهد باستان ـ و عراق = ایراک) گذارده بودند ولی دولت وقت عراق آن را تموز (نام یک ماه بابلی ها) می خواند. گفته شده است که فرانسویان نقشه تاسیسات را به اسرائیلی ها داده بودند!. این نخستین تاسیسات اتمی با رآکتور فعال در طول تاریخ بوده است که بمباران شده است. بمباران کننده ظاهرا نگرانی از تشعشعات اتمی و آسیب دیدن محیط زیست به خود راه نداده بود. تاسیسات اتمی عراق زیر زمینی و یا در دل کوه نبود که از گزند بمباران مصون باشد. عراق در آن منطقه فاقد کوه و تپه بلند است.

بقایای ساختمان محل تاسیسات اتمی اوسیراک

زادروزها

    ۱۸۴۸ - زادروز پل گوگن نقاش و تندیس‌گر فرانسوی
    ۱۸۶۲ - زادروز فیلیپ لنارت فیزیکدان آلمانی مجاری‌تبار و برنده جایزه فیزیک نوبل

فیلیپ لنارت

    ۱۹۵۲ - زادروز اورهان پاموک رمان‌نویس اهل کشور ترکیه و برنده جایزه ادبیات نوبل
    ۱۹۵۲ - زادروز لیام نیسون بازیگر ایرلندی

اورهان پاموک

    ۱۹۸۱ - زادروز آنا کورنیکوا تنیسور اهل روسیه
    ۱۲۷۵ - امره ناگی، نخست‌وزیر مجارستان

آنا کورنیکوا

    ۱۲۹۶ - دین مارتین، خواننده، بازیگر و کمدین اهل ایالات متحدهٔ آمریکا
    ۱۳۱۹ - تام جونز، خوانندهٔ اهل ولز

دین مارتین

    ۱۳۳۷ - پرینس، خواننده، ترانه‌سرا و بازیگر اهل ایالات متحدهٔ آمریکا
    ۱۳۴۴ - دیمین هرست، هنرمند اهل انگلستان

تام جونز

    ۱۳۴۹ - کافو، بازیکن فوتبال اهل برزیل
    ۱۳۵۴ - آلن آیورسن، بازیکن بسکتبال اهل ایالات متحدهٔ آمریکا

کافو

    ۱۳۵۸ - هانیه توسلی، بازیگر ایرانی
    ۱۳۵۹ - جابا مجیری، بازیکن فوتبال اهل گرجستان

هانیه توسلی

درگذشت‌ها

    ۱۳۲۹ - درگذشت رابرت یکم اسکاتلند پادشاه اسکاتلند از ۱۳۰۶ تا هنگام مرگش در ۱۳۲۹
    ۱۸۲۶ - درگذشت یوزف فون فراونهوفر فیزیکدان آلمانی

یوزف فون فراونهوفر

    ۱۸۴۳ - درگذشت فریدریش هولدرلین شاعر آلمانی
    ۱۹۵۴ - درگذشت آلن تورینگ ریاضی‌دان، منطق‌دان، و رمزنگار بریتانیایی

آلن تورینگ

    ۱۹۷۰ - درگذشت ادوارد مورگان فورستر، رمان‌نویس و منتقد ادبی و اجتماعی انگلیسی
    ۱۹۸۰ - درگذشت هنری میلر نویسنده آمریکایی

هنری میلر

    ۲۰۰۶ - درگذشت ابومصعب الزرقاوی تروریست بنیادگرای اردنی الاصل، رهبر گروه تروریستی القاعده عراق
    ۱۶۳۱- مرگ ممتاز محل همسر «شاهجهان» امپراتور تیموری (مغول) هند

ابومصعب الزرقاوی