مروری بر رویداد های مهم تاریخ امروز ایران و جهان ( 24 خرداد ماه برابر با 14 ژوئن )

مروری بر رویداد های مهم تاریخ امروز ایران و جهان ( 24 خرداد ماه برابر با 14 ژوئن )

امروز 24 خرداد برابر با 14 ژوئن تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

732م:امپراتور وقت چین از دودمان «تانگ» 14 ژوئن سال 732 میلادی طی صدور فرمانی ترویج آیین مانوی را که ایران زادگاه و گهواره آن بوده در قلمرو چین بلامانع اعلام داشت. پیروان این آیین در سال 705 چنین درخواستی را داده بودند که به سبب وقوع کودتا در چین و برکناری ملکه این کشور، کار رسیدگی آن به تعویق افتاده بود.

1302ش:مشیر الدوله رئیس الوزراء وقت 24 خرداد1302 دکتر محمد مصدق را به عنوان وزیر امورخارجه ایران به مجلس معرفی کرد. در این کابینه ژنرال رضا خان که دو سال بعد شاه شد وزیر جنگ و سردار سپه بود. دکتر مصدق بیش از چهار ماه در این سمت باقی نماند. وی ذاتا نمایندگی مردم درمجلس را بر وزارت و سمت دولتی ترجیح می داد.

1956م:نخستین دوره آموزش روزنامه نگاری در ایران 14 ژوئن 1956 (24خرداد 1335) با استفاده از استادان داخلی و خارجی در ساختمان مؤسسه مطبوعاتی اطلاعات (تهران - ابتدای خیابان خیام) آغاز به کار کرد. مدیریت وقت موسسه اطلاعات برگزاری امتحان انتخاب دانشجو برای این دوره آموزشی را به دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران سپرده بود. مواد امتحان کتبی عبارت بود از معلومات عمومی، هوش و نیز سنجش استعداد (تست آمریکایی که تا آن زمان در ایران سابقه نداشت). امتحان شفاهی (مصاحبه) برای تشخیص داشتن قیافه جذّاب و برخورد اجتماعی متناسب بود. شرایط داوطلبان باید مطابق استاندارد بین المللی دانشجویان رشته روزنامه نگاری می بود. در کشورهای صنعتی (پیشرفته) تنها رشته تحصیلی که اصطلاحا کنکور ورودی دارد «رورنامه نگاری» است؛ نه برای انتخاب شماری کم از میان انبوه داوطلب بلکه برای برگزیدن افراد مستعد این حرفه.

1936م:چهاردهم ژوئن 1936 ماکسیم گورکی (الکسی پشیکوف) نویسنده بزرگ روس که دردهای مردم و دشواری های جوامع را در قالب داستان بازتاب می داد تا برایشان راه حل پیدا شود در مسکو درگذشت. وی 28 مارس 1867 به دنیا آمده بود. تاریخ عمومی ادبیات از ماکسیم گورکی به عنوان نویسنده حامی ستمدیدگان و استثمارشدگان یادکرده است که نوشته های او در ذهن سران کرملین تاثیر گذار بود. گورکی از ایالات متحده آمریکا نیز دیدن کرده بود. وی مخالف کافه نشستن نویسنده و نوشتن بود و عقیده داشت که نویسنده باید سیر و سفرکند، با مردم آمیزش داشته و دردهای آنان را لمس کند تا بتواند بازتاب دهد.

1821م:14 ژوئن سالروز انتشار «فلسفه حق» تألیف هگل است که در سال 1821 در شهر برلن صورت گرفت. هگل (Georg Wilheln Friedrich Hegel) فیلسوف - مورخ آلمانی نیمه اول قرن نوزدهم از پایه گذاران «فلسفه تاریخ» است که مارکس را در اعتقاد به فلسفه تاریخ، یکی از پیروان او می دانند. «هگل» که تحصیلات خود را با الهیات آغاز کرده بود نخستین رساله اش را درباره «حق طبیعی»، «قانون مؤثر» و Phenomenology of Mind نوشت که کار بزرگی بود. او سپس کتاب «فلسفه حق» را تالیف کرد. هگل همچنین علم منطق را جان تازه داد.

1883م:14 ژوئن سال 1883 ادوارد فیتزجرالد مترجم و مفسر رباعیات عمر خیّام به زبان انگلیسی در 74 سالگی درگذشت. فیتزجرالد 31 مارس 1809 به دنیا آمده بود.

رباعیات خیّام نیشابوری ـ دانشمند، فیلسوف و ادیب ایرانی ـ به زبان انگلیسی با حاشیه نویسی فیتز جرالد هر سال در سراسر جهان تجدید چاپ می شود. انگلیسی زبانها از همین طریق با مضامین رباعیات خیّام آشنا شده اند و از آنها در گفتارها مثال می آورند.

1899م:14 ژوئن زادروز بانو « هاریت بیچر ستو Harriet Beecher Stowe» نویسنده قرن 19 آمریکاست که بر ضد بردگی داستان نوشت. معروفترین داستان او که یک شاهکار ادبی است «کلبه عمو تام» عنوان دارد. از وی که نخست یک آموزگار بود، ده داستان باقی مانده است. هاریت که 85 سال عمر کرد از مردم شمالشرق ایالات متحده (نیو اینگلند) بود. وی مخصوصا صحنه دلخراش جدا کردن کودکان بردگان سیاهپوست را از مادرانشان برای فروش در شهری دور دست و نامعلوم که برای همیشه امکان دیدن یکدیگر را نداشتند چنان منعکس کرده است که با خواندن آن، ایالات شمالشرقی و شمالی آمریکا از برده داری متنفر شدند.

××× «یاسوناری کاواباتا» داستان نگار ژاپنی و برنده جایزه نوبل در ادبیات نیز 14 ژوئن در سال 1899 به دنیا آمد.

1864م:پروفسور الویس آلزایمر Alois Alzheimer و پروفسور کارل لاندستاینر ــ دوپژوهشگر پزشکی معروف ــ 14 ژوئن به فاصله 4 سال از یکدیگر در دوکشور ژرمن ــ آلمان و اتریش ــ به دنیا آمدند.

دکتر آلزایمر که در 1864 در آلمان به دنیا آمد یک روانپزشک و آسیب شناس بود که ضمن بررسی روی بیماری های مغز و سلسله اعصاب به ویژه انواع بیماری های مربوط به نقصان حافظه متوجه شد که شدیدترین نوع این بیماری بر اثر از میان رفتن سلولهای مغز در بخشی که مربوط به حافظه است روی می دهد که یک بیماری مزمن در حال پیشرفت است و از آنجا که سلولهای مرده مغز نمی توانند جانشین به دست آورند تنها راه این است که مرگ آنها را کند کرد و به تاخیر انداخت. از آن زمان این بیماری (نسیان ـ فراموشی) به نام او به «آلزایمر» معروف شده است.

1868م:دکتر کارل لاندستاینر در 1868 در اطریش به دنیا آمد و پدرش روزنامه نگار بود. او در دانشگاه وین پزشکی خواند و استاد «ایمیونولوژی» شد. اولین تالیفش درباره خون بود که ثابت کرد مواد موجود در خون به تغدیه فرد مربوط است و اگر خون جاندار دیگر و حتی خون انسانی که از گروه دیگر باشد (جز گروه «O») به یک فرد تزریق شود دچار شوک و بعدا یرقان و ... خواهد شد و تنها خون همگروه (و گروه O) قابل انتقال است.

وی در زمینه آنتی ژنها و انتی بادی ها و طبیعت آنها و مکانیسم دفاع طبیعی بدن و راههای تقویت آن تحقیقات متعدد بعمل آورد و به خاطر این تلاش خود برنده جایزه نوبل در پزشکی شد.

141925م: ژوئن زادروز«پیر سالینجر» روزنامه نگار معروف آمریکایی است که به اظهار بسیاری از اصحاب این حرفه، اصول ژورنالیسم را فدای سیاست و یا امیال خود نکرد. وی که در سال 1925 به دنیا آمده بود از مدافعان روزنامه نگاری حرفه ای و بی طرف بودن و حب و بغض نداشتن روزنامه نگار بود. سالینجر که در فرانسه فوت شد مدتی نیز مشاور مطبوعاتی جان اف. کندی رئیس جمهوری آغاز دهه 1960 آمریکا بود. سالینجر بارها گفته بود که به خاطر دوستی اش با کندی و کمک به اجرای برنامه های او که جنبه نوآوری داشت موقتا این سمت را پذیرفته بود. سالینجر سالها از فرانسه مطالب خود را برای رسانه های آمریکا می فرستاد.

1359م:در پی بازداشت نورالدین نوری نویسنده قدیمی روزنامه اطلاعات که بیش از چهار دهه در این روزنامه قلم زده بود، 24 خرداد 1359 هیات پاکسازی این موسسه مطبوعاتی در اطلاعیه ای که در صفحه دوم شماره 24 خرداد 1359 روزنامه اطلاعات انتشار یافت از کارکنان نمایندگی های این موسسه در سراسر کشور خواست که اگر شکایتی از او دارند به آن هیات اعلام دارند ؛ که چنین اقدامی از سوی یک رسانه همگانی برضد یک همکار قدیمی خود که تا همان ماه در آنجا کار کرده بود کم سابقه بوده است.

1642م:مهاجر نشین انگلیسی ماساچوست 14 ژوئن 1642 مقررات آموزش وپرورش اجباری و رایگان را به اجرا گذارد که بعدا گسترش یافت و تا به امروز درسراسر آمریکا ادامه دارد. درایالات متحده آمریکا امور آموزش و پرورش برعهده شهرهاست و از محل عوارض مستغلات (سالانه یک درصد بهای زمین و ساختمان) هزینه آموزش و پرورش رایگان و اجباری و انتقال دانش آموزان از هر نقطه شهر و حومه را با اتوبوس به مدارس تامین می کنند. اگر خانه دانش آموز فاصله زیاد به مدرسه داشته باشد و مسائل دیگر، معلم برای تدریس او به خانه اش می فرستند. والدینی که فرزند خودرا از رفتن به مدرسه بازدارند مجازات می شوند و احیانا فرزند آنان به فاستر هاوس فرستاده می شود.

1967م:امروز زادروز دکتر ارنستو (چه) گوارا پزشک آرژانتینی و از انقلابگران بزرگ قرن 20 است که 14 ژوئن سال 1928 پا به عرصه وجود گذارد. وی ـ یک سوسیالیست ـ در جریان انقلاب کوبا دستیار فیدل کاسترو بود. «چه» در سال 1967 در جریان کمک به انقلاب کشاورزان بولیوی (که 38 سال بعد در سال 2005 به ثمر رسید و مورالس از پیروان خط او رئیس جمهور شده است) کشته شد. تا سال 2010 (امسال) درباره اندیشه و کارهای چه گوارا و چگونگی مرگ او سه هزار و 119 کتاب انتشار یافته است.

1940م:چهاردهم ژوئن 1940 (24 خرداد 1319) واحدهای ارتش آلمان ناسیونال سوسیالیست وارد پاریس شدند و پس از عبور از خیابانهای این شهر در آنجا استقرار یافتند. هیتلر قبلا اعلام کرده بود که اگر پاریس مقاومت نکند به آن آسیب وارد نخواهد ساخت و ژنرال هرینگ فرماندار نظامی پایتخت فرانسه این قول را پذیرفته و نظامیان را از شهر بیرون برده بود و بنابراین پاریس در جنگ جهانی دوم آسیب چندان ندید. هیتلر پس از اینکه انگلستان و فرانسه بر سر لهستان به او اعلان جنگ دادند از دهم ماه مه 1340 تعرض به غرب را آغاز و پس از تصرف بلژیک و هلند نیروهای مشترک انگلستان و فرانسه را درهم کوبید و 340 هزار تن باقیمانده آنان را در دونکرک محاصره کرد که با دادن 64 هزار کشته و اسیر با بی نظمی بی سابقه ای تخلیه شدند.

1944م:13 ژوئن 1944نیروی هوایی آلمان بمباران شهر لندن با بمب های هدایت شونده «( Vergltungswaffe -1 (V - 1» را آغاز کرد که تا 29 مارس 1945 (یک ماه پیش از تصرف برلین به دست شوروی و خودکشی هیتلر) ادامه داشت. واژه آلمانی که برای نامیدن این بمب ها از آن استفاده شد به معنای «اسلحه انتقامی» بود. ا

1972م:بانو «استفانی فون هوهنلوههStephanie von Hohenlohe» که در یک خانواده از یهودیان اتریش به دنیا آمده بود و پس از ازدواج با یک شاهزاده اتریشی، پرنسس خطاب می شد 13 ژوئن 1972 در 81 سالگی درگذشت.

1775: ارتش آمریکا (در آمریکا منظور، نیروی زمینی است ) تاسیس شد.

1834: کاغذ سمباده اختراع شد.

1846: مهاجران اروپایی انگلیسی زبان در سونومایSonoma کالیفرنیا برضد دولت مکزیک که کالیفرنیا یک ایالت آن بود بپاخاستند و برای خود اعلام جمهوری کردند. همین قیام یکی از علل تصرف نظامی کالیفرنیا و تبدیل آن به یک ایالت آمریکا شد.

1900: جمهوری هاوایی یک سرزمین وابسته به ایالات متحده اعلام گردید.

1905: افراد کشتی جنگی «پوتمکینPotemkin» وابسته به ناوگان روسیه بر ضد آتوکراسی(حکومت خودسرانه و بدون رعایت قوانین کشور و حقوق مردم) و اریستوکراسی (حکومت طبقه ممتاز از قبیل اشراف و ...) دست به شورش زدند که مقدمه بپاخیزی های دیگر و ازجمله انقلاب 1917 روسیه شد.

1940: در جریان جنگ جهانی دوم، شهر پاریس به تصرف ارتش آلمان در آمد. هیتلر قبلا دستور داده بود که پاریس بمباران هوایی نشود.

1951: برای نخستین بار کامپیوتر (سیستم UNIVACI) در کارهای عمومی ( اداره سرشماری آمریکا ) بکار گرفته شد.

1967: چین نیز دارای بمب هیدرژنی شد.

1982: جنگ 74 روزه آرژانتین و انگلستان بر سر مالکیت جزایر فالکلند پایان یافت.