آشنایی با مکانهای تفریحی و تاریخی ایران : جاذبه های توریستی و گردشگری شیراز -پاسارگاد ، تخت جمشید ، نقش پیروزی و ...

آشنایی با مکانهای تفریحی و تاریخی ایران : جاذبه های توریستی و گردشگری  شیراز

پاسارگاد پاسارگاد در 70 کیلومتری جاده شیراز به اصفهان در دشت مرغاب قرار دارد .پاسارگاد نخستین پایتخت امپراتوری هخامنشی بود .این شهر توسط کوروش کبیر ساخته شد و تا اواخر حکومت هخامنشیان تاج گذاری پادشاهان این سلسله در این شهر انجام می شد.از مهمترین آثا رپاسارگاد مقبره کوروش ، کاخ ها و زندان سلیمان است این اثر ازبناهای ثبت شده در فهرست میراث جهانی به شمار می آید.
تخت جمشید تخت جمشید پایتخت اولین امپراتوری جهانی یعنی هخامنشیان در ایران است .کار ساخت پارسه در زمان داریوش بزرگ ( 520 ق.م) آغاز شد و به وسیله دیگر شاهان هخامنشی کامل شد . از مهمترین قسمت ها ی تخت جمشید دروازه ملل ، کاخ آپادانا ، کاخ صد ستون ، کاخ تچر ، کاخ هدیش و خزانه است .تخت جمشید با تمام زیبایی هایش در سال 321 ق.م توسط اسکندر مقدونی به آتش کشیده شد و اموال آن به تاراج رفت .این اثر بی نظیر امروزه د رفهرست آثار جهانی قرار دارد .
نقش پیروزی ا ن نقش برجسته ادبود نبرد و پ روز اردش ر بن ان گذار سلسله ساسان (سده 2م) بر آخر ن پادشاه اشکان (اردوان 5) است که بر فراز صخره‌ا در سمت راست رودخانه ف روزآباد حجار شده است. ا ن اثر اول ن نقش برجسته ساسان و بزرگتر ن نقش برجسته ا ران است.
نقش برجسته بهرام(سراب بهرام) این اثر در 9کیلومتر نورآباد فارس قرار دارد. در ا ن نقش، بهرام دوم(سده 5 م لاد ) در وسط و بزرگان ساسان در اطراف او ا ستاده اند. ا ن نقش برجسته 85/3 متر طول و 8/2 متر ارتفاع دارد.
بقعه ش خ وسف سروستان ا ن بقعه در مرکز شهر سروستان واقع شده و مشتمل بر دو چهارطاق و ستون ها سنگ است. ا ن بنا دو بقعه دارد که متعلق به مقبره ش خ وسف سروستان به تار خ 680ه.ق/1262م و محمدبن حسن عل الب ضاو به تار خ 710ه.ق/1292م است.
قلعه دختر در فاصله 6ک لومتر شهر کنون ف روزآباد، آثار قلعه‌ا بزرگ از سنگ و ساروج است که بر فراز کوه ساخته شده و دارا تزئ نات گچ بر در داخل بنا م باشد. ساختمان بنا ا ن قلعه مربوط به اردش ر اول بن انگذار سلسله ساسان (سده 3م) م باشد.
کاخ سروستان کاخ سروستان در 9ک لومتر جنوب شرق شهر سروستان واقع شده است. ا ن بنا مربوط به دوره حکومت ساسان ان(سده 4م.) است. بنا شامل ک ا وان مرکز و دو ا وان کوچکتر، تالار اصل و ... است. برخ آنرا ک کاخ شکار م دانند.
کاخ ف روزآباد(کاخ اردش ر) ا ن بنا باستان در شمال غرب ف روزآباد واقع شده است. مصالح ا ن کاخ ساروج و سنگ لاش م باشد که با روکش از گچ پوش ده شده است. بنا ا ن کاخ مربوط به اردش ر اول بن انگذار سلسله ساسان (سده 3م) است. به علت قرار گرفتن ا ن کاخ در کنار چشمه «قمپ آتشکده» آن را آتشکده فیروزآباد ن ز م نامند.
نقشهرستم مجموعه نقشهرستم در 5/2ک لومتر تخت جمش د واقع شده و شامل آرامگاه‌ها پادشاه هخامنش (خشا ارشا، دار وش اول، دار وش دوم و اردش راول)(سده 5ق.م) و نقش برجسته ها دوره ساسان (سده6م) است. بنا مذهب کعبه زرتشت که احتمالاً آتشکده دوره هخامنش م باشد نیز در این محوطه وجود دارد.
عمارت نص رالملک مجموعه بناها «نص رالملک»‌ شامل مسجد، منزل، حمام، آب انبار و ... در شهر شیراز واقع شده است. ا ن بنا مربوط به «حاج م رزا حسن عل خان نص رالملک» حاکم فارس در زمان قاجار(سده 13ه.ق/ سده 19م‌) است. گچ‌کار و آ نه‌کار عمده تر ن تزئ نات بنا را تشک ل م دهند.
ارگ کریمخانی بنا ارگ در سال 1180ه.ق /1760م توسط کر مخان زند ساخته شده است. بلند د وار آجر ا ن ارگ، 12 متر و بلندا چهار برج آجر آن 15 متر است که با نقش ها ساده و ز با تزئ ن شده است. فضا داخل اتاقها ارگ با نقوش اسل م ، ترنج، گل و مرغ با رنگ ها مختلف و آب طلا نقاش شده است. ا ن بنا در شهر شیراز قرار دارد.
آتشکده پاسارگاد در فاصله 1500 متری از کاخ اختصاصی کوروش , در قسمت شرقی دشت مرغاب دو تخته سنگ بزرگ سفید در مجاورت تپه کوتاه خاکی به فاسله 9 کیلومتر از یکدیگر قرار گرفته اند .این دو تخته سنگ را آتشگاه یا قربانگاه پاسارگاد می دانند.
آرامگاه شاه شجاع  شاه شجاع یکی از بزرگترین و شجاع ترین پادشاهان آل مظفر بوده است که در قرن هفتم چشم از جهان فرومی بندد و چون بعد از وی اختلاف بین جانشینان بوجود میاید وی را در محلی ساده و بدون هیچ تشریفاتی دفن می کنند ودر زمان زندیه فردی به نام میرزا محمد خان کرمانی که از نوادگان شاه شجاع بود با اجازه کریم خان زند در سال 1191 هجری قمری سنگ بزرگی بر قبر وی نهاد و باغچه ای در اطراف آن احداث کرد و این سنگ تاکنون باقی مانده است.آرامگاه دارای 4 ستون مورب است که گنبدی در بالای آن قرار دارد . سطح بیرونی گنبد به وسیله کاشی های تک رنگ نیلوفری تزئین شده است و در سطح داخلی گنبد با کاشی های هفت رنگ تصاویر گل و بوته ایجاد کرده و در چهار قسمت داخل گنبد مطالب و اشعابه خط نستعلیق نوشته اند . آرامگاه دارای محوطه ای کوچک با تعدادی درخت نارنج می باشد .

باغ نارنجستان قوام نارنجستان قوام متعلق به خاندان قوام الملک بوده است . عمارت نارنجستان بعنوان دیوانخانه و محل مراجعات رعیت ها و دیگر مردم و همچنین محل تشکیل جلسه های عمومی و نشست های بزرگان و اشراف در زمان قاجاریه مورد استفاده قرار می گرفته است. این بنا دو متر از کف حیاط بلند تر است و آجر بعنوان مصالح اصلی بکار برده شده است.سقف بنا با نقاشیهای زیبا با رنگهای گرم و طرحهای متنوع پوشیده شده است .ابراهیم خان قوام الملک در سال 1345 خورشیدی این بنای با ارزش و زیبا را به دانشگاه شیراز اهدا کرد و امروزه به موزه نارنجستان که وابسته به دانشکده هنر معماری است تبدیل شده و برای بازدید عموم آزاد می باشد.
باغ جهان نما باغ جهان نما در شرق خیابان قرآن قرار دارد . دیوار آجری و محکم آن مربوط به دوره زندیه است با وجود کج شدن همچنان پا برجا ایستاده است . این باغ باصفا از باغهای قدیمی شیراز است که در زمان زندیه عمارتی دو طبقه به سبک کلاه فرنگی در آن ساخته شده است .در وسط باغ حوضهای سنگی زیبائی بچشم می خورد که در گذشته از آب رکن آباد پر می شده است . این باغ قابل بازدید برای عموم می باشد .
باغ دلگشا که نزدیک آرامگاه سعدی قرار دارد، در دوره تیمور از باغ های مهم و تفریحی شیراز بود. قدمت این باغ به دوره ساسانی نسبت داده شده و ساختمان موجود در آن ، متعلق به دوره قاجاریه است. این باغ در اردیبهشت – فصل چیدن بهار نارنج – بسته است.
باغ عفیف آباد با وسعتی حدود 127000 متر مربع از زیباترین باغ های تاریخی شیراز است. این باغ در دوره صفویه از باغ های مهم و گردشگاه پادشاهان بود. در میان این باغ که "گلشن" نیز نامیده می شود، عمارتی دو طبقه، آب نماها و زیرزمین وجود دارد.
باغ ارم که بنا و سردر آن از دوره قاجاریه به جای مانده، زیباترین باغ شیراز است. گل های زینتی و گونه های متنوع گیاهی موجود در این باغ ، آن را به باغ گیاه شناسی دانشگاه شیراز بدل ساخته است. باغ تخت در شمال شهر شیراز و در دامنه کوه بابا کوهی قرار دارد. در این باغ عمارتی به همت "اتابک قراچه داغ " در سال 480هـ . ق بنا شد. در زمان آقا محمدخان قاجار نیز بنای جدیدی در این باغ ساخته شد. در این باغ تاریخی، اکنون پادگان نظامی مستقر است. سایر باغ های شیراز در غرب شهر در منظقه قصر دشت قرار دارد و حدود 50 کیلومتر از سطح شهر را در برگرفته است. رودخانه اعظم ، نهرمعالی آباد و قنات های متعدد، این باغ ها را مشروب می کند.
چاه مرتاض علی بالای کوه هفت تن در سلسله جبال" چهل مقام"، در شمال شهر شیراز و در شرق گنبد عضد ( گهواره دید)، چاهی به ژرفای سه متر با دو آب انبار و ساختمانی شامل چند اتاق وجود دارد که محل ریاضت و عبادت صوفیه و عرفا بود.
قصر ابونصر (تخت ابونصر) در 6 کیلومتری شرق شیراز بر بالای یک تپه بقایای بناها و یک حصار سنگی دیوارهای آجری ساختمانهای خشتی وآستانه های سنگی فرو افتاده دیده می شود.
عمارت باغ ایلخانی باغ ایلخانی از بناهای محمد قلی خان , ایلخان قشقایی است که در محله میدان شاه واقع شده است. این باغ یکی از فضاهای سبز دوره قاجاریه است که ساختمان کهنسال وعمارت قدیمی و دیدنی دارد . در محوطه این باغ یک عمارت کلاه فرنگی وجود دارد.
عمارت باغ نشاط این بنا در ضلع شمالی پل عباسی و در میان فضایی سبز و گسترده قرار گرفته و مقر حکومت لار پس از دوران صفویه بوده است . مساحت قصر این باغ 35×135 متر است . این بنا که از ساختمانهای زیبا و بسیار دیدنی عصر صفویه است و هم اکنون از نظر حفظ و نگهداری در وضعی نامطلوب قرار دارد.
عمارت کلاه فرنگی باغ نظر این باغ با انبوه درختان سر به فلک کشیده سرو و نارنج در سال های پیش از سلطنت کریمخان زند احداث شده است. کریمخان عمارت کلاه فرنگی, ارگ, دبوانخانه و بعضی از ساختمانهای دیگر را در آن محوطه بنا کرد. در دوره قاجار نیز حسین علی میرزای فرمانفرما عمارتی در نزدیکی عمارت خورشید احداث کرد. در وسط باغ نظر که به باغ موزه نیز مش ور است عمارت هشت ضلعی بسیار زیبایی ساخته شده که به کلاه فرنگی مش ور است .
قبر مادر نادر شاه در ضلع شرقی قلعه اژدها پیکر و بر یک سطح مرتفع مشرف به شهر ,بقایایی از قلعه ای تاریخی به جا مانده که به قبر مادر نادر شاه مش ور است. دیوارهای خارجی ساختمان مربع شکل و به ابعاد 5/4×5/4 متر است .ارتفاع این ساختمان 9 متر می باشد
مدرسه خان بنای تاریخی مدرسه خان در شهر شیراز قرار گرفته است . این بنای تاریخی مدرسه ای وسیع و دلباز است که در دوران سلطنت شاه عباس کبیر به وسیله الله وردیخان والی فارس و فرزند او امامقلی خان ساخته شده است
مدرسه آقاباباخان این بنا از بناهای دوره قاجاریه است که در محله درب شاهزاده در جنب بازار وکیل و مسجد جامع قرار دارد و شالوده آن از کریمخان زند است . آغاز بنای مدرسه توسط مرحوم حاجی محمد حسین خان صدر اعظم اصفهانی صورت گرفته و مرحوم آقا باباخان حسین در حدود سال 1240 بنای مدرسه را تمام کرده است .
عمارت دیوانخانه در نزدیکی ارگ کریمخانی‌, عمارتی وجود دارد که در گذشته عمارت دیوانخانه کریمخان زند بود و هم اکنون تنها عمارت سابق آن در قسمت شمالی باقی مانده است. این عمارت شامل یک تالار وسیع با سقفی بلند است که در گذشته دو ستون مرمر در جلو آن قرار داشت, اما آغا محمد خان قاجار آن دو ستون را به تهدان برد و به جای آنها دو ستون چوبی نصب کرد.
باغ چهل تن در مساحتی کوتاه از شمال حافظیه , محوطه ای مشجر وبا صفا وجود دارد که دارای چهل سنگ مزار هم اندازه است .قدمت این باغ به عهد کریم خان زند می رسد و گورهای داخل محوطه باغ نیز به نیمه دوه قرن 13 هجری مربوط اسـت.
باغ هفت تن کمی بالاتر از باغ چهل تن, محوطه پر درخت دیگری به نام هفت تن با ایوان و بنای زیبایی وجود دارد. آرامگاه شاه شجاع شهریار آل مظفر , ممدوح و خواجه حافظ و متوفی به سال 776 هجری در این باغ قرار دارد.
باغ تخت این باغ درشمال شهر شیراز در دامنه کوه بابا کوهی قرار گرفته است. اساس اولیه بنا در سال 480 هجری به همت اتابک قراچه گذارده شد و به نام تخت قراچه موسوم است. در زمان آقا محمد خان قاجار (1260هجری) محوطه و بنای جدیدی احداث کردند که به تخت قاجار معروف است. در حال حاضر این باغ قسمتی از یک پادگان نظامی است.
قلعه اژدها پیکر این قلعه روی یک سطح مرتفع در غرب شهر شیراز قرار گرفته است و طول و عرض آن به تر تیب 700 متر و 170 متر است .قلعه از سه بخش دیوار سنگی , حاطی , قلعه بالایی و میانی تشکیل شده است و قدمت آن با توجه به یافته های موجود به دوره پیش از اسلام میرسد. قلعه تا یک قرن پیش مسکونی بوده است و در زمان سلطنت رضا شاه بمباران شد.
قلعه ککها در 6 کیلومتری شرق دشت رزم جاوید ,‌دره ای به نام تنگ سام وجود دارد که قلعه ککا یکی از آثار باستانی مهم آن است. این قلعه در 8 کیلومتری شمال روستای کوهستانی کلگه شیراز و در حصار تنگه های عنا و سه جک قرار دارد .قلعه یاد شده را از اقلاع اسماعیلیه می دانند و قدمت آن به قرن ششم هجری می رسد.
حمام باغ نشاط درضلع شمالی باغ نشاط , حمام قصر که احتمالا“ همزمان با آن بنا شده است قرار دارد.نقاشی های دیوارهای آن با ظرافتی خاص ترسیم شده اند و اینک نیازمند باز سازی و مرمت می باشند .
آتشکده صمیکان این آتشگاه در 140 کیلومتری جنوب شیراز و در مسیر جاده ای متعلق به عهد ساسانیان قرار داشته و متعلق به همان دوره است