مروری بر رویداد های مهم تاریخ امروز ایران و جهان : در مورخه 20 تیر ماه برابر با 11 جولای در تاریخ چه گذشت

مروری بر رویداد های مهم تاریخ امروز ایران و جهان : در مورخه 20 تیر ماه برابر با 11 جولای در تاریخ چه گذشت

امروز 20 تیر برابر با 11 جولای تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:
  
68 - خودکشی نرون

نهم جولای سال 68 میلادی «نرون» امپراتور وقت روم پس از 14 سال حکومت، با زدن رگ های گردنش خودکشی کرد تا محکوم به مرگ با ضربات چوب در ملاء عام نشود.
    
سنای روم همان روز وی را از ریاست امپراتوری خلع و مقرر داشته بود که در جلسه بعدی سنا، به اتهامات مختلف او از جمله توطئه آتش زدن شهر رم با هدف احیاء آن و گذاردن نام خویش بر شهر (نرو پولیس)، تعیین مقامات دولتی در جلسات خوشگذرانی و از میان بستگان و دوستان شخصی خود، رنجاندن سران سرزمین های تابعه به گونه ای که حمل گندم به روم را ممنوع کرده بودند و بالاخره حرکات شرم آور از جمله نواختن ساز، خواندن آواز و رقصیدن در حال مستی در انظار، محاکمه شود.

خودکشی نرون

   
نرون با کمک منشی مخصوص کاخ امپراتوری خودکشی کرد، زیرا که جرات زدن نخستین ضربه کارد را به رگ گردنش نداشت!.

1244 - فتح شهر بیت ‏المقدس توسط مسلمانان در جریان جنگ ‏های صلیبی

جنگ ‏های صلیبی که از اواخر قرن یازدهم میلادی از جانب اروپاییان بر مسلمانان تحمیل شد دارای چندین مرحله بود و اشغال سرزمین‏های شرق و به ویژه تسلط بر منطقه بیت‏المقدس و آزادی عمل مسیحیان در آن منطقه را دنبال می‏کرد. ششمین مرحله از جنگ‏های صلیبی را نمی‏توان از دیدگاه نظامی، جنگ نامید چرا که پس از هجوم امپراتور آلمان برای تصرف بیت‏المقدس، حاکم مصر و فلسطین دریافت که توانایى مقاومت در برابر وی را ندارد. از سوی دیگر، امپراتور آلمان برای استردادِ بدون خون‏ریزی بیت‏المقدس حرکت کرده بود.

صلیبیون در اورشلیم

در نهایت، در پی مذاکرات صلح نمایندگان دو طرف قرار شد شهرهای بیت‏المقدس و بیت اللحم و مناطق دیگر به قلمرو صلیبیان بپیوندند ولی مسجدالاقصی و قبَّة الصَّخْره در اختیار مسلمانان باقی بماند. در این زمان، فروپاشی خوارزمشاهیان در ایران و هرج و مرج‏های داخل سرزمین‏های اسلامی و نیز عدم وجود دولت قدرت‏مند اسلامی باعث شد تا فرصت‏طلبان صلیبی به تسخیر کامل بیت‏المقدس فکر کنند. در این میان، درگیری‏های پراکنده مسلمانان و مسیحیان در شهرهای مختلف فلسطین، بیشتر با پیروزی مسلمانان همراه بود. هم‏چنین بروز ضعف مسیحیان و ظهور توانمندی مسلمانان باعث شد تا حاکم مصر با سپاهی گران به جانب بیت‏المقدس حرکت نموده و در یازده ژوئیه 1244م به فتح آنجا دست یابد و بیت‏المقدس را برای همیشه از چنگ متجاوزان صلیبی به درآورد.

1405 - سفرهای دریایی «ژنگ هه»

11 جولای سال 1405 «ژنگ هه» از درباریان چین با چند کشتی برای رسیدن به مناطق دور دست غرب چین، خاک این کشور را ترک کرد. وی در این تلاش از راه دریا به مالاکا، جاوه، سوماترا، هند، ایران و مناطق اطرف خلیج فارس و شبه جزیره عربستان در آسیا، و مصر، و سواحل شرقی و موزامبیک در آفریقا رسید.

ژنگ هه

    
ژنگ هه مسلمان و در اصل از مردم آسیای میانه بود. پدر وی به دربار امپراتور چین راه یافته و نام پسرش را که محمود بود و به کسوت خواجگان دربار درآمده بود به «ژنگ هه» تغییر داد. خاطرات ژنگ هه از سفرهای دریایی اش جالب و خواندنی است.
    
وی در یک سفر، صدها زن و مرد چینی را به مالاکا ( مالزیای امروز) منتقل کرد که پس از شش قرن فرزند زادگان آنان خود را چینی می خوانند و زبان و رسوم کشور نیاکان را حفظ کرده اند.

1804 - دوئل تاریخی معاون رئیس جمهور آمریکا و وزیر خزانه داری این کشور

ماندنی ترین «دوئل» در طول تاریخ، 11 جولای سال 1804 میان "آرن بر Aaron Burr" معاون رئیس جمهور وقت آمریکا و الکساندر هامیلتون وزیر خزانه داری وقت این کشور در «ویهاکن weehawken» ایالت نیوجرزی ــ نه چندان دور از شهر نیویورک ــ روی داد که به کشته شدن هامیلتون انجامید. هردو 49 ساله و از رزمندگان انقلاب استقلال آمریکا بودند و هامیلتون از پدران موسس این کشور بشمار می رود. دوئل (تیراندازی به یکدیگر از فاصله نزدیک با حضور شاهد به منظور دفاع از حیثیت) مدت ها در غرب مرسوم بود. این دو سیاستمدار درعین حال دولتمرد ـ عقاید سیاسی مختلف داشتند و هامیلتون فدرالیست (هوادار وجود یک دولت مرکزی در آمریکا با اختیارات زیاد و محدود بودن اختیارات ایالت ها) و «بر» هوادار توزیع اختیارات حکومتی میان ایالات و وجود یک دولت مرکزی با اختیارات محدود (کنفدراسیون) بود.

الکساندر هامیلتون

   
در جریان مبارزات انتخاباتی نیویورک، هامیلتون برضد «بر» سخن گفته بود و به رای دهندگان اخطار کرده بود که اگر بار دیگر آراء خود را به سود «بر» به صندوقها بیاندازند و او فرصت تازه به دست آورد اتحادیه ما (ایالت متحده) را فرو خواهد پاشاند و این مطلب در روزنامه ها به چاپ رسید و «بر» از هامیلتون خواست که در ملاء عام حرف خود را پس بگیرد و عذرخواهی کند و چون پاسخ هامیلتون اورا قانع نساخت، دوئل کردند و هامیلتون که در جوانی افسر و درجریان جنگ های انقلاب، آجودان جورج واشنگتن بود و به تیراندازی خود با سلاح کمری اطمینان داشت گلوله خورد و روز بعد درگذشت. وی نخستین وزیر خزانه داری دولت ایالات متحده آمریکا بود.

Aaron Burr

1841 - عملیات نظامی ناموفق آقاخان محلاتی در ایران با حمایت دولت لندن

آقاخان محلاتی (فرقه اسماعیلیه) که در زمان محمدشاه قاجار دست به چند اقدام مسلحانه ناموفق زده بود یازدهم جولای 1841 (20 تیرماه 173 سال پیش) پس از عبور از کویر لوت، از طریق خراسان بزرگتر (قائن و سرزمینی که دولت لندن نامش را افغانستان تلقین کرده است) عازم هندوستان (هندوستان انگلیس) شد.
   
 آقاخان، نخست در کرمان بپاخاسته بود که شکست خورد و فیروزمیرزا حاکم وقت کرمان وی را دستگیر و به تهران فرستاد، ولی محمدشاه اورا بخشید. آقاخان پس از ترک تهران، با کسان خود در منطقه «شهربابک» به ایستادگی مسلحانه دست زد، اما این بار هم از نیروهای دولتی شکست خورد و به فارس رفت و از آنجا دوباره به منطقه کرمان بازگشت و به ایستادگی دست زد که بازهم شکست خورد و چون خانعلی خان فرمانده نیروهای دولتی از او دست بردار نبود، در راور ِ کرمان تصمیم به خارج شدن از ایران گرفت.

میرزا آقاسی

    
پاره ای از مورخان نوشته اند که آقاخان در حمله سال 1840 به کرمان (حمله دوم)، از حمایت انگلیسی ها برخوردار بود. انگلیسی ها در آن زمان می کوشیدند تا با فراهم ساختن مشکلات، درگیری های داخلی و ...، دولت ایران را که هنوز قدرتی داشت از تلاش مسلحانه برای حفظ «هرات» و مناطق اطراف آن که از بدو تاسیس دولت مرکزی ایران به دست کوروش بزرگ در 25 قرن پیش، قطعه ای از خاک این کشور بودند و «آریا» و «آریانا» خوانده می شدند، منصرف کند و احتمالا حمایت از آقاخان در همین راستا صورت گرفته بود. بسیاری از سرداران بزرگ ایران ازجمله اسپهبد سورنا (در ارمنستان؛ سور ِن) از ساتراپی آریا برخاسته بودند. هرات چند بار هم پایتخت ایران شده بود و مرکز مقاومت استقلال طلبان ایران بر ضد سلطه عرب و نیز کانون احیاء زبان و ادبیات فارسی.
    
آقاخان پس از ورود به هندوستان ِ انگلیس، از طریق مکاتبه و تماس تلاش کرد که باجلب نظر دربار تهران به ایران بازگردد و هدایایی هم برای ناصرالدین شاه که تازه شاه شده بود فرستاد که امیر کبیر برای آقاخان پیام فرستاد که اگر پای به مرز ایران بگذارد دستگیر و مجازات خواهد شد. دولت انگلستان که حامی آقاخان بود و از او سود سیاسی می بُرد اجازه داد که در هندوستان باقی بماند و آقاخان در آغاز کار بمبئی (مومبای) را برای سکونت برگزید و سپس به منطقه سِند (پاکستان امروز) رفت. پس از آقاخان پسر و نوه هایش جانشینش شدند. پیروان فرقه اسماعیلیه (یک فرقه شیعه) را 20 میلیون تن برآوُرد کرده اند.
  
 در زمینه تضعیف بنیه نظامی ایران و تداوم این ضعف اقدام های متعدد دیگر از سوی دولتهای استعمارگر وقت صورت می گرفت که پاره ای از این اقدامات از طریق تبلیغات منفی بود. برای مثال: به استهزا ء گرفتن اقدام میرزا آقاسی ایروانی رئیس الوزراء محمد شاه که قسمت قابل ملاحظه ای از پول خزانه کشوررا صرف ریختن «توپ» کرده بود. این استهزاء نیز با همین هدف و با نقشه خارجی صورت می گرفت، که مقام دیگری در صدد تقویت بنیه دفاعی ایران بر نیاید.

امیر کبیر

«تاریخ» نشان داد که عمل میرزا آقاسی و نیز امیر کبیر در تقویت ارتش، کار بجایی بود. کار به تمسخر گرفتن عمل میرزا آقاسی (ساختن توپ)، در سالهای دهه 1320 که نیمی از این سال ها، ایران در اشغال نظامی متفقین بود با همان هدف از سر گرفته شد و این بار به کتاب های درسی تاریخ دبیرستانها هم راه یافت تا در ذهن نوجوانان ایران اثر منفی بگذارد و شستشوی مغزی شوند که دولت دکتر مصدق تالیف کتاب های درسی دبیرستانی را از انحصار دولت خارج ساخت ولی پس از او، دوباره به دست دولت افتاد.

1921 - سالروز انقلاب مغولستان و مسابقه های سالانه نادام Naadam

یازدهم جولای سالروز انقلاب استقلال مغولستان و در عین حال زمان برگزاری مسابقه های سالانه سه گانه این سرزمین معروف به نادام Naadam است مرکب از اسب دوانی، تیراندازی با کمان و کُشتی.

  
 مغولستان شمالی معروف به Outer Mongolia از 1691 تا 1911 در قلمرو دودمان منچوها (پادشاهان وقت چین) قرار داشت که در این سال با کمک روسیه درصدد جدا شدن از مغولستان جنوبی Inner mongolia برآمد و انقلاب داخلی چین (انقلاب سون یات سن) هم به این جدایی کمک کرد. این جدایی و استقلال تا جولای 1921 تکمیل نشد و چون با روسیه رابطه دوستانه و اتحاد داشت بر نام خود عبارت جمهوری خلق را افزود. در جریان جنگ جهانی دوم، جمهوری مغولستان مورد تعرض ژاپنی ها قرار گرفت که با دفاع روس ها خنثی شد. این جمهوری یک میلیون و 564 هزار کیلومتری (تقریبا برابر وسعت ایران) تا فروپاشی شوروی عملا از اقمار مسکو بشمار می رفت.
   
 نظام حکومتی مغولستان تا دهه 1990 (سال 1992) کمونیستی بود. این کشور کم جمعیت است و نفوس آن در سال 2013 نزدیک به دو میلیون و پانصد هزار تن بود.
   

مسابقه های سالانه نادام

مغول ها بودند که از زمان چنگیزخان بر چین حکومت می کردند و چند قرن بعد، چینیان بر دو بخش مغولستان که بخش شمالی یک قرن است که جدا شده است.

1288 - حمله تاریخی آزادی‏ خواهان و مشروطه ‏طلبان برای تصرف تهران

با مرگ مظفرالدین شاه و روی کار آمدن فرزندش، محمدعلی شاه، وی علی رغم امضای فرمان مشروطه، از همان ابتدای امر با آن مخالفت می‏ورزید و به بهانه ‏های مختلف درصدد از بین بردن آن بود. سرانجام وی به بهانه ترور ناموفق خود، مجلس شورای ملی را در دوم تیرماه 1287 ش به توپ بست و مجاهدان و مشروطه خواهان را سرکوب نمود. این عمل شورش ‏های متعددی را در شهرهای گوناگون کشور برانگیخت و سرانجام مجاهدان تصمیم به فتح تهران و خلع محمد علی شاه از قدرت گرفتند.

محمد ولی خان تنکابنی

 نخستین جنبشی که برای فتح تهران و برکناری محمدعلی شاه قاجار به عمل آمد از ناحیه محمد ولی خان تنکابنی سپهدار اعظم و یاران او بود. سردار اسعد بختیاری و معروف به صمصام السلطنه نیز پس از چندی به او ملحق شده و پس از مقداری درگیری با قوای دولتی، وارد تهران شدند. در تهران نیز مقداری زد و خورد روی داد و محمدعلی شاه که خود را در برابر آزادی خواهان و مشروطه‏ طلبان ناتوان می‏دید به سفارت روس پناهنده شد. در همان روز با حضور فاتحان و نمایندگان مجلس جلسه‏ای فوق العاده در بهارستان منعقد شد و پس از خلع محمدعلی شاه از سلطنت، احمد میرزای ولیعهد را در 12 سالگی به شاهی برگزیدند.

محمدعلی شاه قاجار

زادروزها

    ۱۲۷۴ - زادروز رابرت یکم پادشاه اسکاتلند از ۱۳۰۶ تا هنگام مرگش در ۱۳۲۹
    ۱۶۵۷ - زادروز فریدریش یکم امیر براندنبورگ ، دوک پروس و همچنین فرمانروای سرزمین متحد براندنبورگ-پروس

رابرت یکم

    ۱۷۶۷ - زادروز جان کوئینسی آدامز، ششمین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا
    ۱۹۱۶ - زادروز الکساندر میخایلوویچ پروخورف فیزیک‌دان روسی ، برنده جایزه نوبل فیزیک

جان کوئینسی آدامز

    ۱۹۲۰ - زادروز یول برینر بازیگر روسی تئاتر و سینما ، عکاس ، برندۀ جایزه اسکار
    ۱۹۲۷ - زادروز تئودور میمن فیزیک‌دان آمریکایی و سازندهٔ اولین لیزر در جهان

یول برینر

    ۱۹۵۶ - زادروز سوزان وگا، آهنگ‌ساز و خواننده آمریکایی
    ۱۹۹۰ - زادروز کارولین وزنیاکی تنیسور حرفه‌ای از دانمارک با اصلیتی لهستانی

تئودور میمن

    ۱۳۵۲ - محسن ترکی، داور فوتبال ایرانی
    ۱۳۵۵ - آناهیتا نعمتی، بازیگر ایرانی تئاتر، سینما و تلویزیون

آناهیتا نعمتی

درگذشت‌ها

    ۴۷۲ - درگذشت آنتمیوس امپراتور روم غربی از ۴۶۷ تا ۴۷۲
    ۱۵۹۳ - درگذشت جوزپه آرچیمبولدو نقاش ایتالیایی

جوزپه آرچیمبولدو

    ۱۹۳۷ - درگذشت جرج گرشوین آهنگ‌سازآمریکایی
    ۱۹۷۴ - درگذشت پار لاگرکویست شاعر، نمایش نامه نویس، مقاله نویس ، داستان کوتاه نویس و رمان نویس سوئدی ، برندۀ جایزه نوبل ادبیات

پار لاگرکویست

    ۱۹۸۹ - درگذشت لارنس الیویه هنرپیشه تئاتر ، برندۀ جایزه اسکار
    ۲۰۰۷ - درگذشت لیدی برد جانسون همسر رئیس‌جمهور لیندون بینز جانسون

لارنس الیویه