مروری بر رویداد های مهم تاریخ امروز ایران و جهان : مورخه 3 مرداد برابر با 25 جولای در تاریخ چه گذشت (تولد،درگذشت،رویداد،اتفاق)

مروری بر رویداد های مهم تاریخ امروز ایران و جهان : مورخه 3 مرداد  برابر با 25 جولای در تاریخ چه گذشت (تولد،درگذشت،رویداد،اتفاق)

آرشیو رزوهای قبلی

 امروز 3 مرداد برابر با 25 جولای تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.
رویداد ها:
 645 - سرآغاز قیام ایرانیان بر ضد حکومت عرب

25 جولای 645 میلادی، و چند ماه پس از آغاز خلافت عثمان، مردم «شهر ری» که به تصرف عرب درآمده بود بر ضد حاکم عرب شهر قیام کردند که این بپاخیزی آنان بعدا به دست سربازان اعزامی «سعد بن ابی وقّاص» سرکوب شد. در آن زمان هنوز یزدگرد سوم آخرین شاه ساسانی ایران زنده بود و در شمال خاوری کشور (خراسان بزرگتر) مقاومت می کرد.
    
در همین سال مردم شمال غربی ایران (آذربایجان) نیز بر ضد حکومت عرب قیام کردند که آنان نیز به دست نیروهای «ولید عقبه» سرکوب شدند.
    
چندی بعد استخر (شیراز) نیز که اعراب را موقتا اخراج کرده بود دوباره به دست نیروهای عرب به فرماندهی «عثمان ابن عاص» افتاد. شهر باستانی استخر بارها بر ضد عرب قیام کرده بود.
    
در این سال نیروهای عرب باز هم موفق به تصرف مازندران نشدند. سه سال بعد مازندرانی ها که بعداً بسیاری از آنان به هند مهاجرت کردند و پارسیان (زرتشتیان) هند اعقاب شان هستند حمله دیگر اعراب را درهم شکستند. مردم شمال ایران سالها بعد خودشان داوطلبانه و به تدریج به اسلام گرویدند و پیرو مذهب شیعه شدند تا بازهم زیر بار حکومت مرکزی عرب (سُنّی ها) نروند. در زمان ساسانیان بیشتر افسران ارتش ایران از میان مردان مازندرانی انتخاب می شدند و از میان آنان، خانواده اسپهبدان مازندران بیشترین افسران را تسلیم ارتش می کرد.
  
 بسیاری از قهرمانان استقلال ایران از جمله مرداویز و دیلمیان از شمال ایران برخاستند و موفق شدند. استقلال طلبان دیگر، عمدتا خراسانی (خراسان بزرگتر) و سیستانی (سیستان بزرگتر) بودند.

1941 - دستور سرّی چرچیل به ژنرال «ویول» درباره حمله نظامی به ایران

25 جولای 1941( 1320) چرچیل نخست وزیر وقت انگلستان با ارسال یک تلگرام سرّی به ژنرال «آرچیبالد ویولArchibald Wavell» فرمانده نیروهای انگلیسی در هند به وی اطلاع داد که حمله نظامی به ایران قطعی است و واحدهای لشکر 9 هندوستان باید تا ده روز دیگر به بصره برسند. به کشتی های حامل آنان دستور دهید که با آخرین سرعت حرکت کنند. ما باید برای خنثی ساختن ناوگان ایران روشی در پیش گیریم که برایمان گران تمام نشود؛ نگرانی من از کشتی های توپدار ایران از همان زمانی است که برخلاف سیاست ما، موسولینی به ایجاد این ناوگان برای ایران کمک کرد. (انگلیسی های مقیم آبادان ـ کارکنان کمپانی بی پی ـ افسران کشتی های جنگی ایران را با طرح نیرنگ به یک مهمانی به باشگاه خود دعوت کردند و سپس در جریان میهمانی کشتی های بدون افسر و فرمانده را غرق و یا تصرف کردند).

Archibald Wavell

1894 - بازرگانان ایرانی عصر ساسانیان نام «کره Korea» را بر این شبه جزیره بکار بردند

25 جولای 1894 امپراتوری ژاپن از راه دریا و زمین چین را مورد حمله قرارداد تا شبه جزیره 223 هزار کیلومتری «کره Korea» را از چنگ امپراتور آن خارج سازد که قرنها و عمدتا اسما در وابسته به آن سلاطین بود. در این جنگ چین که از نیمه قرن نوزدهم هدف تهاجم قدرت های وقت قرار گرفته شکست خورد و پس از افتادن بندر «وی های وی» به دست ژاپنی ها پیشنهاد صلح داد و از دعاوی امپراتور نسبت به شبه جزیره کره صرف نظر کرد و ژاپن تا 1945 این شبه جزیره را به دست داشت.

  
 مورخان ژاپنی در دفاع از عمل دولت متبوع نوشته اند که اگر توکیو اقدام نکرده بود قدرت های اروپایی و آمریکا بر کره مستولی می شدند و امنیت ژاپن به مخاطره می افتاد.
   
 شبه جزیره کره پس از جنگ جهانی دوم، به تصمیم واشنگتن و مسکو در مدار 38 درجه موقتا به دو بخش تقسیم شده که فیدل کاسترو در مصاحبه تلویزیونی سال 2006 خود گفته بود که اگر جنگ دیگری در شبه جزیره کره روی دهد اتمی خواهد بود.
  
 «کره Korea» نامی است که بازرگانان ایرانی در قرن پنجم میلادی (عهد ساسانیان) این شبه جزیره را خطاب می کردند. این بازرگانان طرف معامله با خاور دور در دیدار از کره آن را به نام حکمران وقت «گوریئو» خطاب کردند که به تدریج این واژه تبدیل به کوریو و کوریا (کره Korea) جهانی شده است. کره ای های شمال و جنوب برای هربخش نام دیگری بکار می برند.

1251 - واگذاری امتیاز بهره‏ برداری از معادن ایران به رویتر انگلیسی

یکی از مشهورترین امتیازاتی که در زمان ناصرالدین شاه قاجار و با اصرار میرزا حسین خان سپهسالار، صدر اعظم وقت به بیگانگان داده شد، امتیاز رویتر بود. این امتیاز بین دولت ایران و یک فرد انگلیسی به نام بارون جولیوس رویتر که یک یهودی بود در 24 ماده به امضا رسید. به موجب این قرارداد، امتیاز انحصاری ایجاد راه آهن و استخراج معادن ایران از قبیل ذغال سنگ، آهن، مس، سرب، نفت و به طور کلی هر معدن دیگری را که قابل بهره برداری برای کمپانی باشد به مدت هفتاد سال به رویتر انگلیسی واگذار شد.

جولیوس رویتر

در این قرارداد خفت بار، رویتر حق داشت به هر اسم و با هر شرایطی که لازم بداند، یک یا چند شرکت جهت انجام امور امتیاز نامه تشکیل دهد؛ اراضی مورد نیاز خود را به طور رایگان دریافت دارد؛ مصالح مورد استفاده‏اش را به طور مجانی تحویل گیرد و از پرداخت تمام حقوق و عوارض گمرکی معاف باشد. این قرارداد به علت تخلف در اجرای مفاد آن در زمان تعیین شده و همچنین دخالت روسیه، هرگز به مرحله اجرا نرسید ولی بدنامی آن برای میرزا حسین‏خان مشیرالدوله، معروف به سپهسالار، صدر اعظم ناصرالدین شاه ماند. البته دولت ایران بعدها، قرارداد دیگری به عنوان غرامت، با پسر رویتر منعقد کرد و از قِبَلِ آن، بانک شاهنشاهی و بانک صنایع و معادن ایران توسط وی تاسیس شد.

1943 - هامبورگ آلمان: 17 روز بمباران، ویرانی کامل با 30 هزار کشته و بیش از صدهزار مجروح

24 جولای 1943 هواپیماهای نظامی آمریکا، انگلستان و کانادا بمباران هامبورک آلمان را که 17 روز طول کشید آغاز کردند که ضمن آن 30 هزار تن کشته و 480 هزار ساختمان ویران شد و شمار مجروحین ناشی از این حملات از یکصد هزار تن متجاوز بود.

گوشه ای از ویرانی هامبورگ در بمباران جولای 1943

1946 - آمریکا به یک آزمایش اتمی زیر دریایی در نزدیکی جزایر« بیکینی» دست زد که پنجمین انفجار اتمی به شمار می آید.

1343 - تصویب قانون کاپیتولاسیون

در تاریخ ایران، حق قضاوت کنسولی یا کاپیتولاسیون چند بار به بیگانگان اعطا شده است. شاه سلطان حسین صفوی و فتحعلی‌شاه (پس از شکست در جنگ ترکمانچای)، از این امتیاز برای حفظ تاج و تخت خود استفاده نمودند تا از اشغال پایتخت توسط بیگانگان جلوگیری کنند. با این حال این عمل به‌قدری در نظر مردم قبیح جلوه می‌کرد که این پادشاهان به‌عنوان خائنین به ایران در تاریخ ثبت شده‌اند. اما باید گفت مفتضحانه‌ترین تصویب لایحه کاپیتولاسیون در زمان محمدرضاشاه رخ داد که در مجلس و آن‌هم در زمانی اعطا می‌گردید که اکثر مردم بیدار شده‌ بودند.

سردمداران مملکت در ازای دریافت دویست ‌میلیون ‌دلار وام مرتکب چنین خیانتی ‌شدند. درواقع شاه در مقام شخص اول کشور در حالی این ننگ را احیا می‌کرد که چندی قبل لغو شده بود. با سفر شاه به امریکا در تیرماه ۱۳۴۳ش و مذاکراتی که صورت گرفت، امریکا اعطای کمک‌های نظامی را به وضع مقرراتی در زمینه مسائل قضایی منوط کرد و شاه نیز برای دریافت دویست ‌میلیون دلار کمک نظامی، به امریکا قول مساعد داد.

پس از بازگشت شاه از امریکا، لایحه کاپیتولاسیون در مجلس سنا طرح گردید. در سوم مردادماه ۱۳۴۳ش مجلس سنا جلسه فوق‌العاده‌ای تشکیل داد تا به بررسی لایحه‌ای چندفوریتی بپردازد. این جلسه از صبح تا نیمه‌شب ادامه داشت و سرانجام در نیمه‌شب، لایحه کاپیتولاسیون مطرح گردید. حسنعلی منصور نخست‌وزیر وقت، برای طرح لایحه تقاضای فوریت کرد. مجلس سنا وارد شور گردید و جلسه سرانجام ساعت دوازده شب خاتمه یافت. در این جلسه، عده‌ای از سناتورها ناراضی بودند ولی نمی‌توانستند نارضایتی خود را ابراز نمایند.

پس از این، لایحه در تاریخ بیست‌ و یکم مهرماه ۱۳۴۳ش در مجلس شورای ملی نیز مطرح شد و در غیاب رئیس مجلس و ۲۵ تن از نمایندگان، به تصویب رسید. لایحه مزبور با هفتاد و چهار رأی موافق و شصت ‌و یک رأی مخالف تصویب گردید. لایحه کاپیتولاسیون سرانجام سه‌ ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با تصویب شورای انقلاب و دولت موقت، لغو گردید.

1978 - لوئیز جوی براون، نخستین جنین انسان آزمایشگاهی و حاصل تلقیح مصنوعی، به دنیا آمد.

زادروزها

    ۱۱۰۹ - زادروز آلفونسو اول پرتغال نخستین شاه پرتغال
    ۱۸۴۸ - زادروز آرتور بالفور سیاستمدار بریتانیایی ، نخست‌وزیر پادشاهی متحد بین سال‌های ۱۹۰۲ تا ۱۹۰۵

آرتور بالفور

    ۱۸۹۴ - زادروز گاوریلو پرنسیپ عامل ترور آرشیدوک فرانتس فردیناند و همسرش، دوشس هوهنبرگ
    ۱۹۰۵ - زادروز الیاس کانتی رمان‌نویس سوئیسی ، برنده جایزه نوبل ادبیات ۱۹۸۱

الیاس کانتی

    ۱۹۲۰ - زادروز روزالیند فرانکلین شیمی‌دان بریتانیایی و یکی از عوامل کشف ساختار مارپیچی مولکول دی‌ان‌ای
    ۱۹۶۷ - زادروز مت له بلانک بازیگر آمریکایی

روزالیند فرانکلین

درگذشت‌ها

    ۳۰۶ - درگذشت کنستانتیوس کلوروس امپراتور روم
    ۱۵۶۴ - درگذشت فردیناند یکم، امپراتور مقدس روم ، پادشاه اروپای مرکزی ، پادشاه بوهم و مجارستان و همچنین پادشاه کرواسی، دالماتیا، اسلاونی

آندره شنیه

    ۱۷۹۴ - درگذشت آندره شنیه شاعر اهل فرانسه
    ۱۸۳۴ - درگذشت ساموئل تیلور کالریج شاعر ، منتقد ادبی سبک رومانتیک و فیلسوف انگلیسی

ساموئل تیلور کالریج

    ۱۹۸۰ - درگذشت ولادیمیر ویسوتسکی خواننده، بازیگر، ترانه‌سرا و شاعر روس
    ۲۰۰۸ - درگذشت رندی پاش استاد آمریکایی علوم کامپیوتر و اثر متقابل انسان-رایانه ، طراحی ، نویسنده

ولادیمیر ویسوتسکی