مروری بر رویداد های مهم تاریخ امروز ایران و جهان : مورخه 3 شهریور برابر با 25 آگوست در تاریخ چه گذشت (تولد،درگذشت،رویداد،اتفاق)

مروری بر رویداد های مهم تاریخ امروز ایران و جهان : مورخه 3 شهریور برابر با 25 آگوست در تاریخ چه گذشت (تولد،درگذشت،رویداد،اتفاق)

آرشیو رزوهای قبلی

امروز 3 شهریور برابر با 25 آگوست تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:
  
643 - مجسمه شاپور یکم در تنگ چوگان و دستور سردار عرب به فروافکندن آن!

در جریان افتادن منطقه ای از ایران که اینک استان فارس است به دست اعراب، 25 آگوست سال 643 میلادی یک سردار عرب به نام نصر ابن سیّار در تنگ چوگان وارد غاری شد که یک مجسمه بزرگ سنگی از شاپور یکم در آنجا قرارداده شده بود و غار پُر از آثار تاریخی و هنری ایرانیانِ [آن دوران] بود.

نصر دستور افکندن مجسمه شاپور را از جایگاهش داد و آثار دیگر هم از آسیب در امان نماند. نصر پیشنهاد مردم محل را که در برابر دریافت مقداری زر از آنان، اجازه دهد که مجسمه را به حالت اول بازگردانند ردّ کرد. وزن این مجسمه شاپور یکم 25 تُن گزارش شده است. مورخان اروپایی آثار باقیمانده در تنگ چوگان را محرّک غرور ملی ایرانیان و سند تمدن این ملت نوشته اند.
   

نقش شاپور یکم در یک حکّاکی

1852 - روز ملی و استقلال "اروگوئه" از استعمار اسپانیا

کشور اروگوئه با 176/215 کیلومتر مربع وسعت در جنوب شرقی امریکای جنوبی، در غرب اقیانوس اطلس و در همسایگی کشورهای برزیل و آرژانتین واقع شده است. جمعیت اروگوئه بیش از 3 میلیون نفر است که اکثراً مسیحی هستند. پایتخت این کشور شهر مونته ویدئو و واحد پولش پزو می‏باشد. نژاد مردم اروگوئه سفید است. زبان رسمی مردم اروگوئه اسپانیایى می‏باشد. پیش‏بینی می‏شود جمعیت اروگوئه تا سال 2025 نزدیک به 4 میلیون نفر خواهد شد.

 از شهرهای مهم آن سالتو، پایساندو و ریوِرا است. اروگوئه توسط اسپانیایى‏ها در قرن شانزدهم کشف گردید و در قرون 17 و 18 صحنه درگیری بین اسپانیا و پرتغال برای تصاحب آن بود که منجر به پیروزی اسپانیا شد. بعد از سال 1810 شورش‏های خونینی برای استقلال به وجود آمد هم‏زمان با اوج‏گیری قیام مردمی در اروگوئه، این کشور در سال 1816 به تصرف پرتغال درآمد که هفت سال ادامه یافت. در سال 1823 اروگوئه به صورت یکی از استان‏های کشور تازه استقلال یافته برزیل درآمد. قیام مردمی این بار در 25 اوت 1825 به نتیجه رسید و استقلال این کشور اعلام شد. با این حال از همان اوان استقلال، این کشور درگیر جنگ‏ها و اختلافات داخلی بوده است. 25 اوت روز استقلال و روز ملی اروگوئه می‏باشد. که سرانجام به استقلال اروگوئه منجر گردید و نوع حکومت آن جمهوری اعلام شد.

1941 - و بالاخره تعرض نظامی انگلستان و شوروی به ایران، با وجود اعلام بیطرفی قبلی آغاز شد

با این که 26 ژوئن 1941 (پنجم تیر 1320)، پنج روز پس از آغاز تعرض آلمان به خاک شوروی، دولت ایران بی طرفی کامل خود را در جنگ میان آن دو کشور به دولت شوروی اعلام داشته بود و دولت مسکو از این اقدام ایران سپاسگزاری کرده بود و رضا شاه دستور خروج آلمانی ها یی را که وجودشان در ایران لازم نبود داده بود، بامداد روزی چون امروز – 25 اآگوست درسال 1941 میلادی برابر با سوم شهریور ماه 1320 خورشیدی – نیروهای شوروی و انگلستان تعرض خود را آغاز کردند و از چند نقطه وارد ایران شدند. انگلستان مدتها بود که مقدمات این کار را آماده می کرد و برای این منظور از هند به عراق سرباز فرستاده بود و گروهی نظامی را هم به مرزهای جنوب شرقی ایران گسیل داشته بود و مطبوعات لندن به انتقاد از رضا شاه دست زده بودند.
    

رضاشاه به توان دفاعی ارتش اطمینان داشت و باور نمی کرد که در میان نظامیان کسانی پیدا شوند که در لحظه دفاع، نیروها را مرخص کنند!!!

اندکی پس از عبور نیروهای انگلستان و شوروی از مرزها و ورود به خاک ایران، نمایندگان سیاسی دو کشور در تهران، در یادداشتی که تسلیم علی منصور نخست وزیر وقت کردند جریان این لشکرکشی را به او اطلاع دادند. برای رسیدگی به این واقعه پیش از ظهر سوم شهریور جلسه شورای وزیران در حضور رضا شاه تشکیل شد. رضا شاه که به توان ارتش اطمینان داشت تصمیم به مقاومت گرفت ، ستاد جنگ به ریاست سرلشکر ضرغامی در باشگاه افسران برپا شد و سربازان احتیاط چهار دوره به زیر پرچم احضار شدند تا شمار نیروها به سیصد هزار تن بالغ شود . دستور داده شد که دو لشکر پایتخت در اطراف تهران موضع دفاعی بگیرند و جریان به اطلاع مجلس نیز رسید . در همین روز رضا شاه در مورد تجاوز نظامی بی دلیل انگلستان و شوروی ، با ارسال تلگرام به روزولت رئیس جمهوری وقت آمریکا نسبت به اقدام آن دو دولت اعتراض کرد که خبر رسید انگلیسی ها با تمهیداتی ناوگان ایران را که از دیر زمان چشم دیدن آن را نداشتند منهدم کرده ، تعدادی از کشتی ها را نیز تصاحب کرده و شماری از افسران نیروی دریایی از جمله دریادار بایندر فرمانده این نیرو کشته شده اند. تا پایان وقت امروز هنوز از خیانت ژنرال ها و مرخص کردن پادگانها خبری نبود.
   
چرا انگلستان نقشه اشغال نظامی ایران را در سر می پروراند؟
   

علی منصور نخست وزیر وقت

رضا شاه با این که باحمایت انگلستان به عمر سلسله قاجارها پایان داده بود، در سالهای نیمه دوم دهه 1320 متمایل به آلمان و ایتالیا شده بود و انگلستان از آن بیم داشت که گسترش نفوذ آلمان در ایران منجر به خروج ایران از حوزه نفوذ آن کشور شود و نه تنها هند و سرزمین های عربی به مخاطره افتند بلکه ماشین جنگی انگلستان بدون سوخت بماند و آلمان با کمک ایران بر کشورهای عربی مسلط شود و هند از دست آن دولت خارج گردد؛ بعلاوه، ارسال کمک از مسیر ایران به شوروی که زیر ضربات ارتش هیتلر قرار داشت آسانتر و اطمینان بخش تر بود. زیرا که نیروی دریایی آلمان در آبهای اقیانوس هند فعالیتی نداشت. لذا، با تبانی قبلی به دولت ایران اخطار شد که آلمانیها را اخراج کند. ارتش ایران با توجه به وضعیت و تسلیحات وقت توان دفاع داشت بنابراین انگلستان در صدد تطمیع چند ژنرال ایرانی برآمد و در حالی که رضا شاه برای جنگ آماده می شد و فرمان احضار به خدمت ذخیره داده شده بود، دو ژنرال وی دستور مرخص شدن سربازان را صادر کردند!. ایران اشغال نظامی و رضا شاه مجبور به کناره گیری شد و از ایران تبعید گردید و تا پایان عمر زندانی انگلستان بود. بعدا سران انگلستان، آمریکا و شوروی محرمانه تصمیم گرفتند که پس از پایان جنگ دوم، ایران تا مدتها زیر نظر سه کشور باشد، و به این سبب با سلطنت محمدرضا پهلوی موافقت کردند که اطمینان یافته بودند وی مانند پدرش نیست و عنصری ضعیف است که بعدا آن قرار محرمانه، از بیم کنترل ایران توسط استالین بر هم خورد( جزئیات بر حسب تاریخ وقوع درسایت آمده است ). مورخان بیطرف در این که در شهریور 1320 ایرانیان این فرصت را به دست نیاوردند تا با نثار جان از وطن خود دفاع کنند متفق القولند. جنگهای میهنی (دفاعی) باعث تقویت احساسات ملی و پیشرفت های بعدی و سرافرازی ملتها بوده است، حتی اگر شکست خورند.
   

سرلشکر ضرغامی رئیس ستاد جنگ (دفاع) شد، ولی...

انگلستان در شهریور 1320، با کمتر از پنج هزار سرباز به ایران حمله کرد سه هزار و پانصد نفر از طریق عراق وارد ایران شدند و حدود هزار و پانصد سرباز هم از مرزهای جنوب شرقی به کرمان وارد شدند. تازه همین عده هم از بیم لشکر کرمان که با وجود دریافت دستور مرخصی سربازان، منسجم باقی مانده بود چندین روز در جلگه "راین Rayen" اردو زده بودند و جرات پیش آمدن نداشتند. در برخی نوشته ها آمده است که پس از اشغال نظامی ایران ، مردم از خود می پرسیدند : چه شدند آن ژنرالهایی که ما گرسنگی خوردیم و به آنان حقوق گزاف پرداختیم که در چنین روزی بی دفاع نباشیم ؟. یک نظامی شاید در طول عمر سپاهی گری خود تنها یک زمان لازم باشد عمل کند و اگر این یک روز را هم از انجام وظیفه شانه خالی کند ، چه حاصل؟

1959 - اختلاف مرزی چین و هند

25 اوت سال 1959 نهرو ارتش هند را آماده جنگ با چین کرد که در مناطق مرزی اختلاف ارضی داشتند. چین که نمی خواست هند به امریکا نزدیک شود، آمادگی خود را برای مذاکره اعلام کرد، ولی هند به تمرکز قوا در مرزهای چین ادامه داد و نیروهای هندی در بیستم اکتبر 3 سال بعد (1962) بر ضد چین دست به تعرض زدند که چین شش روز بعد با استفاده از فرصتی که بحران موشکی کوبا و معاوضه شوروی و امریکا برایش فراهم آورده بود، دست به حمله متقابل زد و ارتش هند را تار و مار کرد و مناطقی در شمال شرقی و شمال غربی این کشو را تصرف و واحدهای متعدد هندی را اسیر کرد. این سریعترین و شدیدترین حمله نظامی در مناطق کوهستانی در دو قرن اخیر به شمار می آید.

   
 اختلاف دو کشور بر سر این مسائل مرزی و اراضی که نیروهای چین در سال 1962 تصرف کردند هنوز کم و بیش ادامه دارد، گو این که در سالهای اخیر مناسبات دو کشور بهتر و عادی شده است و سران دولتهای چین و هند از پایتخت های یکدیگر دیدار کرده و به گفتگو نشسته اند.

1967 - روزی که رهبر حزب نازی آمریکا ترور شد

 25 آگوست 1967 در آرلینگتون (دیوار به دیوار شهر واشنگتن) جورج لینکلن راکول g.l. rockwell رهبر حزب نازی ایالات متحده موسوم به حزب ناسیونال سوسیالیست ترور شد. قاتل او یک عضو این حزب بود که به دلیل داشتن عقایدی متفاوت و افراطی اخراج شده بود. این فرد عقیده داشت که میان سفید پوستان هم باید تفاوت قائل شد و قبول کرد که سفید پوستان تیره رنگ متفاوت از سفید پوستان با رنگ پوست روشن و لطیف و آبی چشمها هستند!.

جورج لینکلن راکول

زادروزها

    ۱۵۳۰ - ایوان چهارم واسیلیویچ، معروف به «ایوان مخوف»، نخستین تزار روسیه.
    ۱۷۴۴ - زادروز یوهان گوتفرید هردر فیلسوف، زبان‌شناس، شاعر ، منتقد ادبی، از دانشمندان تأثیرگذار عصر روشنگری

ایوان مخوف

    ۱۹۱۱ - زادروز وو نوین جیاپ ژنرال ویتنامی،وزیر دفاع ویتنام
    ۱۹۱۲ - زادروز اریش هونکر عضو و رئیس حزب کمونیست آلمان شرقی، و رهبر جمهوری دموکراتیک آلمان - آلمان شرقی

یوهان گوتفرید هردر

    ۱۹۳۰ - زادروز شان کانری بازیگر اسکاتلندی
    ۱۹۳۴ - زادروز آیت‌الله اکبر هاشمی رفسنجانی، شخصیت سیاسی و مذهبی ایرانی.

آیت‌الله اکبر هاشمی رفسنجانی

    ۱۹۵۸ - زادروز تیم برتون کارگردان، تهیه‌کننده، نویسنده، طراح، نقاش و شاعر آمریکایی

تیم برتون

درگذشت‌ها

    ۱۷۷۶ - درگذشت دیوید هیوم از فیلسوفان اسکاتلندی و از پیشروان مکتب تجربه‌گرایی
    ۱۸۱۹ - درگذشت جیمز وات فیزیکدان و مخترع اسکاتلندی و پدر انقلاب صنعتی

جیمز وات

    ۱۸۶۷ - درگذشت مایکل فارادی فیزیکدان و شیمیدان انگلیسی

مایکل فارادی

    ۱۹۰۰ - درگذشت فریدریش نیچه فیلسوف و منتقد آلمانی و از تاثیر گذارترین متفکران معاصر

فریدریش نیچه

    ۱۹۰۸ - درگذشت آنری بکرل فیزیک‌دان فرانسوی و یکی از کاشفان پدیدهٔ پرتوزایی ، برنده جایزه فیزیک نوبل به همراه کوری ها

آنری بکرل

    ۲۰۱۲ - درگذشت نیل آرمسترانگ فضانورد آمریکایی ، نخستین انسانی که طی ماموریت آپولو ۱۱ در ۲۰ ژوئیه ۱۹۶۹ بر کره ماه گام نهاد.

نیل آرمسترانگ