مروری بر رویداد های مهم تاریخ امروز ایران و جهان : مورخه 5 شهریور برابر با 27 آگوست در تاریخ چه گذشت (تولد،درگذشت،رویداد،اتفاق)

مروری بر رویداد های مهم تاریخ امروز ایران و جهان : مورخه 5 شهریور برابر با 27 آگوست در تاریخ چه گذشت (تولد،درگذشت،رویداد،اتفاق)

آرشیو رزوهای قبلی

امروز 5 شهریور برابر با 27 آگوست تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:
 
1071 - آلپ ارسلان، رومانوس دیوژنس امپراتور روم شرقی آزاد کرد

آلپ ارسلان سلجوقی 27 آگوست 1071 و یک روز پس از پیروزی بر امپراتوری روم شرقی و اسیرکردن رومانوس دیوژنس تصمیم گرفت که اورا رهاسازد. برخی از مورخان نوشته اند: " پس از اینکه رومانوس امپراتور روم شرقی را به حضور آلپ ارسلان آوردند از او پرسید که اگر نتیجه جنگ معکوس بود و وی اسیر رومیان (دولت بیزانس) شده بود چه می کرد و رومانوس پاسخ داده بود شمارا می کشتم. آلپ ارسلان در برابر این جواب گفته بود که من بالعکس، و تصمیم گرفته ام که شمارا آزاد کنم و بروید و باقیمانده قلمرو خودرا اداره کنید و ....".
   
 26 آگوست 1071 میلادی ارتش آلپ ارسلان سلجوقی در ملازگرد Melazgerd (به زبان ارمنی: منزیکرت) در شرق آناتولی و شمال دریاچه وان که در آن زمان ارمنی نشین بود ارتش روم شرقی را شکست داد و با این رویداد، یک دوران تاریخی 848 که تا پایان جنگ جهانی اول ادامه یافت آغاز شد. در نبرد ملازگرد، رومانوس دیوژنس R.Diogenes امپراتور روم شرقی نیز به اسارت آلپ ارسلان درآمده بود. سلجوقیان در سال 1054 میلادی تلاش کرده بودند که ملازگرد را تصرف کنند ولی شکست خورده بودند.
   

رومانوس دیوژنس زیر پای آلپ ارسلان

مورخان کارشناس تحولات قرون وسطی شکست بیزانس (روم شرقی) در نبرد ملازگرد را آغاز پایان این امپراتوری نوشته اند (که در سال 1453 به دست محمد دوم از نوه زادگان عثمان از یک طایفه ترکان غُز از میان رفت). به نوشته این مورخان، نبرد ملازگرد دولت روم شرقی (قسطنطنیه) را مقروض و ورشکست کرد و این وضعیت پیامدهای اجتماعی و سیاسی متعدد داشت و با تضعیف مرزبانی روم شرقی دسته های مهاجر و عمدتا اقوام ترکیک، بلغارها، بقایای هونها و ... که در سده های قبل از جنوب غربی سیبری به غرب وارد شده بودند به قلمرو آن نفوذ کردند و .... ورود مغولها به شمال شرقی ایران و جنوب روسیه تا دریای سیاه در قرن سیزدهم سبب شد که چند طایفه دیگر از ترکان غز (اوغوز) که سلجوقیان از این دسته بودند به آناتولی بروند و متحد حکمرانان سلجوقی این منطقه شوند که هرکدام به نام «غازی» برناحیه ای حکومت داشتند. «ارطغرل» یکی از سرکردگان غُز بود که با 400 مرد مسلح و گویا از ایران به آناتولی رفته بود و ناحیه کوچکی در جنوب مرمره را به دست آورده بود. پسر او عثمان که بر وسعت ناحیه متصرفی افزود دودمان عثمانی (1299 ـ 1923) را بوجود آورد که پس از انهدام دولت بیزانس امپراتوری بزرگی را در آسیای غربی، آفریقای شمالی و اروپای جنوبی بوجود آوردند و تا وین (پایتخت اتریش) پیش رفتند و خودرا جانشین خلیفه اسلام اعلام کردند. این امپراتوری که با اروپاییان و نیز ایران درگیری های متعدد داشت در جریان جنگ جهانی اول متحد آلمان شد و شکست خورد و ازمیان رفت که جمهوری ترکیه در آناتولی و گوشه کوچکی از اروپا برجایش نشسته و زبان ترکی و تمدن و فرهنگ خودرا حفظ کرده است.

244 - روز بزرگداشت و تولد "محمد بن زکریای رازی" دانشمند نامدار جهان اسلام

محمد بن زکریای رازی در سال 251 هجری قمری در شهر ری متولد شد. در اوان جوانی به فراگیری علم کیمیا و شیمی پرداخت و در اثر بخار و دود ناشی از زرگری، چشم‏هایش وَرَم کرد و برای معالجه، نزد طبیبی رفت. آن طبیب پانصد اشرفی طلا به عنوان حق معالجه از او گرفت و به رازی گفت: کیمیا همین است نه عملیات تو. محمد بن زکریا، از آن پس ترک کیمیاگری کرد و در سن چهل‏سالگی به تحصیل طب پرداخت تا آن‏که مرجع تمامی اطبای زمان خود شد. شهرت او در میان همگان به حدی رسید که عَرَب‏ها او را طبیب المسلمین و به مناسبت این‏که کتاب‏های او به زبان عربی است، جالینوس العَرَب، خوانده‏اند. رازی بعدها به سرپرستی بیمارستان‏های معروف عصر خود از قبیل بیمارستان بغداد و ری برگزیده شد.

رازی

 همچنین کشف الکل از جمله نتایج تحقیقات او در کیمیا بوده است. برای محمد بن زکریای رازی، 56 کتاب در طب، 33 کتاب در علوم طبیعی، 17 کتاب در فلسفه، 14 کتاب در الهیات، 22 کتاب در کیمیا و ده‏ها اثر دیگر در علوم مختلف ذکر کرده‏اند که تا 184 عنوان بر شمرده شده است. سرانجام این دانشمند بزرگ مسلمان در 60 سالگی جان به جان آفرین تسلیم کرد و در ری مدفون گشت. سالروز تولد این پزشک شهیر مسلمان و ایرانی، برابر با پنجم شهریور، در جمهوری اسلامی ایران به عنوان روز بزرگداشت این شخصیت برجسته علمی نامگذاری شده است.


1387 - تصرف اصفهان به دست تیمور لنگ و قتل عام اصفهانی ها

از تصرف اصفهان توسط نیروهای امیر تیمور گورکان (تیمور لنگ) و قتل عام مردم آن و ساختن مخروطهای ده متری از کله های مقتولین 621 سال می گذرد. اصفهان در 27 آگوست سال 1387 میلادی، پس از یک مقاومت چشمگیر به دست تیموریان افتاد. مورخان قتل عام اصفهانی ها به تصمیم امیر تیمور را متفاوت از قتل عام و کور کردن کرمانی ها به دستور آغامحمدخان قاجار که هر دو از نژاد مغول بودند دانسته اند؛ تیمور یک مهاجم خارجی بود ولی آغامحمدخان ادعای ایرانی بودن و حکمرانی بر ایران را داشت!.
   

امیر تیمور

امیر تیمور در همین سال، شیراز را هم متصرف شد. تیمور از قبیله مغولی "بارلاس" بود. این قبیله در زمان چنگیز خان به "سین کیانگ و اویغورستان امروز" کوچ کرده بود و تیمور در فرارود (ماوراء النهر) متولد شده بود. وی با این که سواد کافی نداشت، علاقه مند به فلاسفه، ادیبان، معماری و بازی شطرنج بود. امیر تیمور در سال 1393 بغداد و در سال 1398 دهلی را تصرف کرد و در جنگ آنکارا، ایلدرم بایزید سلطان عثمانی را به اسارت گرفت و تا زمان مرگ در قفس آهنین قرارداد. اروپاییان اقوام مغولی را تاتار می خوانند و به همین لحاظ، مورخان غرب تیموریان را در ردیف تاتارها قرار داده اند. تیمور که سه بار به ایران لشکر کشید و در 69 سالگی در سال 1405 میلادی درگذشت در طول سی و پنج سال، مناطقی از مرز غربی چین تا مدیترانه را تصرف کرده بود. او سمرقند را پایتخت قرارداد که با این استناد، ازبکها وی را موسس کشور خود می پندارند.

1813 - ناپلئون بناپارت با 130 هزار سرباز فرانسوی ارتش 200 هزار نفری متحدین، مرکب از آلمان، اتریش و روسیه را در درسدن Dresden آلمان تار و مار کرد و نابغه نظامی خوانده شد.

1945 - اشغال نظامی ژاپن توسط آمریکا

نخستین واحدهای نظامی آمریکا 27 آگوست 1945 وارد خاک ژاپن شدند . دولت ژاپن درپی بمباران اتمی هیروشیما و ناگاساکی اعلام کرده بود که آماده تسلیم شدن است و 15 آگوست رئیس جمهوری آمریکا با قبول تسلیم ژاپن پایان جنگ دوم جهانی در همه جبهه ها را اعلام داشته بود. کار اشغال نظامی ژاپن که در میدان جنگ شکست نخورده بود پس از ورود نظامیان آمریکایی به آن کشور آعاز شد. قرارداد تسلیم ژاپن دوم سپتامبر 1945 در عرشه ناو میسوری درخلیج توکیو طی مراسمی به امضای مقامات ژاپنی و متفقین رسید. سپس دستگیری و بازجویی و محاکمه و سپس اعدام برخی مسئولان ژاپنی صورت گرفت. مقامات آمریکایی به ریاست ژنرال مک آرتور در طول اشغال نظامی ژاپن برای این کشور یک قانون اساسی نوشتند که هنوز اجرا می شود.
   

مقامات ژاپنی در عرشه ناو میسوری ، اندکی پیش از امضای قرارداد تسلیم

ژاپن که همواره در جستجوی منافع خویش بوده در آغاز جنگ جهانی اول که به دوستی انگلستان نیاز داشت به آلمان اعلان جنگ داد ولی چون به خاطر تصرف نواحی شمال شرقی چین «متجاوز» اعلام شده بود در آغاز جنگ جهانی دوم با آلمان متحد شد و این بار به نام اخراج غرب استعمارگر از آسیا و منطقه اقیانوس آرام و با این شعار وارد نبرد شد. پس از جنگ دوم که نیاز به تجدید حیات داشت برتری آمریکا را پذیرفت وبه این سیاست، بی چون و چرا ادامه می دهد. ژاپن با چین و روسیه اختلاف ارضی دارد. ژاپن که با آمریکا قرارداد امنیت مشترک دارد همچنین گرفتار رقابت اقتصادی با چین است که هر دو نیاز به مواد خام و بازار فروش دارند. ژاپن میان دو جنگ جهانی، بخش هایی از چین را اشغال نظامی کرد و در برخی شهرها قتل عام به راه انداخت و پیش از آن ـ زمانی که انقلاب بلشویکی روسیه نوزادی بیش نبود با استفاده از ضعف نظامی این کشور برخی از نقاط سیبری شرقی را با فرستادن نیرو اشغال کرده بود و برای پنج سال این مناطق را در اشغال داشت و با این حساب است که برخی از مورخان مقامات ژاپنی را فرصت طلبان بین المللی خوانده اند. ژاپن در دهه یکم قرن بیستم در یک جنگ دریایی روسیه را شکست داده و در شرق این کشور نیرو پیاده کرده بود که همین وضعیت دولت روسیه را تضعیف و شورش و انقلاب به راه انداخت و سرانجام نظام تزاری روسیه بر اثر همین بپاخیزی ها از میان رفت.

1359 - اعلام ملی شدن کلیه معادن کشور

تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، برخی از معادن کشور توسط بخش خصوصی اداره می‏شد یا امتیاز آن در انحصار بیگانگان قرار داشت. با پیروزی انقلاب و تدوین قانون اساسی، کلیه معادن کشور ملی اعلام شده و مطرح گردید که تحت هیچ عنوان به مالکیت بخش خصوصی تعلق نمی‏گیرند. به موجب این قانون، حق اجازه بهره‏برداری از معادن تنها در صلاحیت دولت قرار دارد و از سوی دولت به برخی بخش‏های دولتی نظیر استانداری‏ها واگذار می‏گردد، هر چند بخش خصوصی می‏تواند به عنوان مقاطعه‏کار در عملیات اکتشاف معادن شرکت نماید و با دولت قرارداد منعقد کند.

زادروزها

    ۸۶۵ - زادروز محمد زکریای رازی فیلسوف، شیمی‌دان و پزشک نامدار ایرانی
    ۱۷۷۰ - زادروز گئورگ ویلهلم فریدریش هگل فیلسوف آلمانی مکتب ایدئالیسم

گئورگ ویلهلم فریدریش هگل

    ۱۱۶۸ - زادروز عباس میرزا، یکی از شاهزادگان قاجار، فرزند فتحعلی شاه و ولیعهد ایران و والی آذربایجان
    ۱۸۶۵ - زادروز چارلز گیتس دویز سیاستمدار اهل آمریکا ، سی‌امین معاون رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، برنده جایزه صلح نوبل ۱۹۲۵

عباس میرزا

    ۱۸۹۰ - زادروز من ری هنرمند آمریکایی ، از توسعه دهندگان مهم دو جنبش دادا و سورئالیست
    ۱۹۰۸ - زادروز لیندون بی. جانسون سی و ششمین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا

لیندون بی. جانسون

    ۱۳۰۹ - زادروز غلامرضا تختی، کشتی‌گیر نامی ایران
    ۱۳۲۰ - زادروز آندرانیک آساطوریان، مشهور به آندرانیک؛ آهنگساز و تنظیم‌کننده موسیقی پاپ ایرانی

غلامرضا تختی

    ۱۹۷۷ - زادروز دکو فوتبالیست پرتغالی

آندرانیک آساطوریان

درگذشت‌ها

    ۱۵۹۰ - درگذشت سیکتوس پنجم از پاپهای کلیسای کاتولیک رم
    ۱۶۳۵ - درگذشت لوپه د وگا نمایشنامه نویس و شاعر اسپانیایی

لوپه د وگا

    ۱۹۵۰ - درگذشت چزاره پاوزه رمان نویس ، شاعر، مترجم و منتقد ادبی اهل ایتالیا
    ۱۹۵۸ - درگذشت ارنست ارلاندو لارنس فیزیک‌دان آمریکایی ، مخترع سیکلوترون ، برنده جایزه نوبل فیزیک

ارنست ارلاندو لارنس

    ۱۹۶۵ - درگذشت لوکوربوزیه معمار، طراح ، شهرساز، نویسنده و نقاش سوئیسی
    ۱۹۷۵ - درگذشت هایله سلاسی آخرین امپراتور اتیوپی و آخرین شاه افریقا

هایله سلاسی

    ۱۳۸۶ - درگذشت مارکو گریگوریان، نقاش، هنرشناس و بازیگر ایرانی - ارمنی

مارکو گریگوریان