مروری بر رویداد های مهم تاریخ امروز ایران و جهان : مورخه 10 شهریور برابر با 1 سپتامبر در تاریخ چه گذشت| تولد درگذشت رویداد اتفاق

مروری بر رویداد های مهم تاریخ امروز ایران و جهان : مورخه 10 شهریور برابر با 1 سپتامبر در تاریخ چه گذشت| تولد درگذشت رویداد اتفاق

آرشیو روزهای قبلی

امروز 10 شهریور برابر با 1 سپتامبر تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:  70 - سالروز ویران شدن اورشلیم به دست رومیان

یکم سپتامبر سال 70 میلادی نیروهای امپراتوری روم به فرماندهی تیتوس Titus پسر وسپاسیان Vespasian امپراتور وقت، شهر اورشلیم را پس از یک محاصره طولانی، جز برج جنوبی آن که هزار یهودی از آن دفاع می کردند متصرف شدند؛ ویران ساختند و قتل عام کردند. برج جنوبی هم هفتم سپتامبر سقوط کرد. در جریان تخریب اورشلیم، معابد یهود از بین رفت. مقاومت یهودیان در برابر سلطه رومیان چهار سال طول کشیده بود.
  

Vespasian

 این شهر شش قرن و اندی پیش از آن نیز به دست بخت النصر امپراتور بابل ویران شده و باقیمانده ساکنانش به اسارت به بابل منتقل شده بودند که کوروش بزرگ بنیاد گذار ایران زمین پس از تصرف بابل آنان را به سال 538 پیش از میلاد به زادگاه خود بازگردانید و به هزینه ایران شهرشان را از نو ساخت . کوروش به هزینه ایران بنادر فنیقی صیدا و صور( در لبنان امروز ) را که بابلی ها ویران ساخته بودند باز سازی کرد.
   

تیتوس به مناسبت تسخیر اورشلیم، این طاق نصرت را بنا کرد

کار نگارش جزئیات ویرانی دوم اورشلیم را «فلابیوس ژوزفوس» مورخ یهودی که در آغاز جنگ از اعضای مقاومت بود در سال 75 میلادی به پایان رسانید که موجود است. جنگ هنگامی آغاز شده بود که وسپاسیان فرماندار متصرفات روم در شرق مدیترانه بود و با بلاش شاه اشکانی ایران مناسبات حسنه داشت، به گونه ای که در سال 69 میلادی پس از درگذشت امپراتور روم هنگامی که جمعی از افسران رومی وی را به عنوان نامزد خود به سنای این کشور معرفی کردند وسپاسیان به بلاش پیغام فرستاد که چون در شهر «رم» شهرت چشمگیر ندارد ممکن است در صورت رای مثبت سنا، انتخاب او با مخالفت پاره ای از ژنرالها رو به رو شود و از او خواست که در این صورت به وی کمک کند که حقش را بگیرد و بلاش موضوع را به سنای ایران (مهستان) احاله کرد و سنای ایران تصویب کرد که در صورت درخواست وسپاسیان چهل هزار سوار کماندار که پیاده روم حریف آن نبود به کمک او برود، ولی وسپاسیان پس از رای سنای روم در جلسه مورخ 21 دسامبر 69 میلادی، با مقاومت رو به رو نشد که به کمک ایران نیاز پیدا کند. با وجود این، توسط پسر خود تیتوس نامه تشکر آمیز به مهستان فرستاد. تیتوس در 19 سپتامبر سال 81 میلادی از بیماری طاعون درگذشت.

1174 - آغاز ساخت برج معروف پیزا در ایتالیا

در اولین روز سپتامبر 1174م عملیات احداث و ساخت برج معروف پیزا در شهر پیزای ایتالیا آغاز شد. هدف از ساختن برج پیزا در شهر پیزای ایتالیا، نصب یک ساعت بزرگ بر بالای آن بود. اما مدتی بعد از شروعِ کار، این برج 55 متری در حدود 5 متر از خط مستقیم منحرف شد. به همین دلیل، این بنا به بُرج کجِ پیزا شهرت یافت. هم اکنون با تلاش مهندسین و کارشناسان کشورهای مختلف، انحراف این برج که منبعی مهم برای صنعت گردشگری ایتالیا محسوب می‏شود، تا حدی اصلاح شده است.

1939 - روزی که جنگ جهانی دوم آغاز شد

جنگ جهانی دوم در یکم سپتامبر سال 1939(73 سال پیش، روزی چون امروز) با حمله نظامی آلمان به لهستان آغاز شد. این جنگ تا یکمین هفته ماه می سال 1945 در اروپا و تا نیمه آگوست همین سال در خاور دور ادامه یافت و مسکو و واشنگتن را دو ابرقدرت جهان کرد و ....
    
جنگ، ساعت 5 و 45 دقیقه بامداد یکم سپتامبر آغاز شد و همان روز تا اواخر شب، نیروهای آلمان دانتزیک (گدانسک) را که طبق قراردادهای پایان جنگ جهانی اول، توسط فاتحان از آلمان جدا و به لهستان واگذار شده بود پس گرفتند. حمله نظامی آلمان به لهستان، یک هفته پس از انعقاد پیمان عدم تجاوز آلمان و شوروی آغاز شده بود که اگر آلمان دو سال بعد این پیمان را نقض نکرده بود، جهان در کنترل این دو قدرت (مسکو و برلین) قرار می گرفت.
   

هیتلر و دسته ای از نظامیان عازم تصرف دانتزیک(لهستان)

متعاقب حمله آلمان به لهستان، سوم سپتامبر انگلستان و دومینیونهایش (استرالیا، نیوزلاند و ...) و سپس کانادا و آفریقای جنوبی به آلمان اعلان جنگ دادند. فرانسه در همان سوم سپتامبر و شش ساعت بعد از انگلستان به آلمان اعلان جنگ داد ولی جنگ این دو کشور از ششم اکتبر آغاز شد. شوروی و اسلواکی نیز از هفدهم سپتامبر به لهستان حمله ور شدند و باقیمانده ارتش لهستان که از برابر آلمان عقب نشینی کرده بود مجبور به خروج از وطن شد و به رومانی و مجارستان پناه بُرد.
    
لهستان 36 روز پس از آغاز حمله به زانو درآمد و میان روسیه و آلمان قسمت شد. در جریان جنگ جهانی دوم، لهستان بیش از 20 درصد نفوس خود را از دست داد. لهستانِ اسلاوتبار قبلا هم قرنها در کنترل روسیه بود و در سال 1944، بازهم این نظامیان روس بودند که آن را از دست آلمان خارج ساختند که تا اواخر دهه 1980 متحد روسیه بود و عضو بلوک شرق. چند سال پس از انحلال بلوک شرق که که به نوشته چندین مورخ، با غفلت گورباچف صورت گرفت، لهستان به عضویت اتحادیه نظامی غرب ـ «ناتو» درآمد و در آگوست 2008 [از فرصتی که مسئله گرجستان به دست داده بود استفاده کرد] به آمریکا اجازه داد که در خاک آن کشور پایگاه ضد موشکی و رهگیری مستقر سازد (که کرملین آن را عملی برضد روسیه تلقی کرده، نه آنطور که عنوان شده با هدف جلوگیری از رسیدن موشکهای ایران به غرب). به اظهار تفسیرنگاران روس، دولت لهستان با دادن این مجوز باردیگر خودرا در معرض همان خطرها قرارداده است. [احتمالا اشاره این مفسران به تعرض نظامی ژنرال پاسکویچ در نیمه اول قرن نوزدهم به لهستان بوده است که بسیار خشونت آمیز بود.].
   
حمله نظامی یکم سپتامبر 1939 آلمان به لهستان در سالگرد شکست ارتش فرانسه در سال 1970 از آلمان (نبرد سدان) و تسلیم شدن ناپلئون سوم پادشاه وقت فرانسه به ویلهلم یکم پادشاه پروس آغاز شده بود. در پی این پیروزی بود که ویلهلم به «ورسای» فرانسه رفت و خود را قیصر (امپراتور) همه آلمانی ها اعلام کرد و به این ترتیب آلمان (رایش) ابرقدرت جهان وقت شد، انگلستان دوم و روسیه به ردیف سوم پایین رفت و دوران دسته بندی نیروهای رقیب (صلح مسلح) و عمدتا بر سر بلعیدن سرزمینهای قاره های دوردست آغاز شد که تا جنگ جهانی اول ادامه یافت و به این جنگ منتهی شد. تحمیلات تحقیرآمیز فاتحان جنگ جهانی اول بر ملت آلمان و ازجمله دادن قسمتی از اراضی آن به لهستان بود که آتش جنگ جهانی دوم را برافروخت.
  
 به گفته اصحاب نظر، زیاده خواهی بلوک غرب پس از فروپاشی شوروی و خروج نظامی ـ سیاسی روسیه از اروپای مرکزی و شرقی که به صورت محاصره این کشور درآمده است ممکن است بعدا به دوران معارضه تازه ای منجر شود. این بار وضعیت جهان چیزی دیگر است زیرا که قدرت های دیگری سر برافراشته و در حال طلوع هستند ـ کشورهایی که قبلا تحت استیلا بودند. این قدرت های در حال طلوع رقابت را با اقتصاد آغاز کرده اند و اقتصاد غرب را که چند قرن برتری داشت هدف قرار داده اند.

1969 - قذافی با کودتا به قدرت رسید

دسته ای از افسران جوان لیبیایی به رهبری سرهنگ معمر قذافی [در آن زمان 29 ساله] یکم سپتامبر 1969 بر ضد ملک ادریس سنوسی پادشاه لیبی که در سفر خارج بود بپاخاستند و اورا برکنار کردند. این گروه که تحت تاثیر افکار ناسیونالیستی جمال عبدالناصر قرار گرفته بودند بعدا بر شعارهای خود سوسیالیسم اسلامی، اختیارات تنها از آن مردم است و ... را افزودند.

قذافی جوان پس از کودتا

قذافی از آن زمان تا اواسط سال 2011 عملا رهبری جماهیریه لیبی را برعهده داشت و در دهه های آخر اورا «برادر ـ رهبر» خطاب می کردند. دوران سلطنتی بودن لیبی تنها 18 سال طول کشید. انگلیسی آن را به ریاست یک عرب حجازی تبار سلطنتی کرده بودند. لیبی از دهه دوم قرن 20 تحت سلطه ایتالیا و پیش از آن عثمانی قرارداشت و در عهد باستان از متعلقات امپراتوری رومیان بود. ایتالیایی ها پس از تصرف لیبی در دهه دوم قرن 20 به اقتباس از یونان قدیم آن را «لیبیا» خواندند که این اسم باقی مانده است. لیبی امروز یک میلیون و 800 هزار کیلومتر وسعت (بزرگتر از ایران) و 6 میلیون جمعیت دارد که یک سوم این جمعیت در پایتخت زندگی می کنند. لیبی کشوری ثروتمند و صاحب نفت است. معمر قذافی بیستم اکتبر 2011 به دست مخالفان مسلح افتاد و کشته شد.

جسد قذافی

1962 - زلزله مرگبار قزوین

ساعت 11 بعد از ظهر یکم سپتامبر 1962 (دهم شهریور 1341) زمین لرزه شدیدی در منطقه بوئین زهرای قزوین روی داد که تهران را هم به لرزه درآورد. تلفات این زمین لرزه را ده تا بیست هزار کشته گزارش کرده اند. 40 سال بعد بار دیگر زلزله سختی در همان محل روی داد که باز هم تلفات داشت، ولی به مراتب کمتر. در شهریور 1389 (دهه آخر آگوست 1962) هم زلزله ای در منطقه دامغان روی داد که شهر تهران نیز تکان خورد. این زمین لرزه تلفات سنگین نداشت. بوئین زهرا در غرب تهران و دامغان در شرق آن قرار گرفته است.
   

یکم سپتامبر 1923 (39سال پیش از زلزله قزوین و در همان روز و همان ساعات) یک زمین لرزه شدید ژاپن را تکان داده بود که بر اثر آن، تنها در مناطق توکیو و یوکوهاما بیش از یکصد هزار تن کشته شده بودند. طبق برخی گزارش ها، تلفات این زلزله ژاپن 140 هزار کشته بود.

1991 - روز استقلال ازبکستان

 ازبکستان اعلام استقلال کرد. این کشور از تقسیمات سیاسی ترکستان روسیه ساخته شده و چند دهه از اعضای جماهیریه شوروی بود. ازبکستان که سمرقند ـ شهر تاریخی امپراتوری پارسها در آنجا واقع شده است دارای یک جامعه بزرگ تاجیک (پارسی زبان) است. تقسیم ترکستان روسیه و اسما به چند کشور بدون توجه به واقعیت های جغرافیایی صورت گرفته بود و جنبه سمبولیک داشت. از 1991 به این سوی، یکم سپتامبر روز ملّی جمهوری ازبکستان است.

زادروزها

    ۱۶۵۳ - زادروز یوهان پاچلبل موسیقیدان، ارگنیست (نوازنده ارگ) و معلم آلمانی سبک باروک
    ۱۸۷۵ - زادروز ادگار رایس باروز نویسندهٔ آمریکایی و خالق شخصیت مشهور تارزان.

ادگار رایس باروز

    ۱۸۷۷ - زادروز فرانسیس ویلیام آستون شیمیدان و فیزیکدان انگلیسی ، برندهٔ جایزه نوبل شیمی سال ۱۹۲۲
    ۱۹۴۶ - زادروز رو مو هیون سیاست‌مدار اهل کره جنوبی و شانزدهمین رئیس‌جمهور این کشور.

ویلیام آستون

    ۱۹۵۷ - زادروز گلوریا استفان خواننده، ترانه‌سرا، بازیگر و کارآفرین کوبایی‌تبار آمریکایی.
    ۱۹۶۲ - زادروز رود گولیت مربی و بازیکن سابق فوتبال هلندی.

رود گولیت

درگذشت‌ها

    ۱۵۵۷ - درگذشت ژاک کارتیه دریانورد فرانسوی و کاشف بخش فرانسوی کانادای کنونی.
    ۱۶۴۸ - درگذشت مارین مرسن کشیش، فیلسوف، ریاضی‌دان ، خداشناس و نظریه‌پرداز موسیقی اهل فرانسه

ژاک کارتیه

    ۱۷۱۵ - درگذشت لوئی چهاردهم پادشاه فرانسه و ناوار
    ۱۹۴۷ - درگذشت گادفری هارولد هاردی، ریاضی‌دان انگلیسی.

گادفری هارولد هاردی

    ۱۹۷۰ - درگذشت فرانسوا موریاک روزنامه نگار، نویسنده و شاعر فرانسوی و برنده جایزه ادبی نوبل سال ۱۹۵۲.
    ۱۹۸۱ - درگذشت آلبرت اشپر، معمار آلمانی و وزیر تسلیحات و تولید نظامی رایش سوم در بخشی از جنگ جهانی دوم.

فرانسوا موریاک

    ۱۹۸۸ - درگذشت لوئیس والتر آلوارز فیزیکدان آمریکایی ، برنده جایزه فیزیک نوبل ۱۹۶۸

لوئیس والتر آلوارز