امروز
23 مهر برابر با 15 اکتبر تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع
و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع
میپردازیم.
رویداد ها: 40 - روش کالیگولا در پیروزی بدون جنگ15 اکتبر سال 40 میلادی سالروز آغاز بکارگیری روش تازه «کسب پیروزی بدون جنگ» است که مبتکر آن کالیگولا امپراتور وقت روم بوده است.
«پتولمی»
پادشاه موریتانیا که در آن زمان همه نواحی شمال غربی آفریقا از جمله
الجزایر، موریتانی و مراکش را شامل می شد معارض نیرومندی برای دولت روم شده
بود و کالیگولا امپراتور وقت روم با این که می دانست دربار اشکانی ایران
صحنه مرافعه اردوان سوم و تیردادسوم ــ دو پسر عمو ــ است و تا این مرافعه
ادامه داشته باشد خطری از سوی ایران متوجه روم نخواهد بود حاضر نبود پول و
انرژی روم را در جنگ با پتولمی از دست بدهد. از سوی دیگر به علت داشتن
مخالفان داخلی مخصوصا پس از آنکه یک سناتور مخالف خود را در جلسه سنا شمشیر
زده بود می ترسید از رم خارج شود.
کالیگولا در این شرایط راه
دیگری را برای پیروزی بر پتولمی اختراع کرد و آن دعوت از او به رم و ترور
وی در این شهر بود و این را کار کرد. پتولمی به دعوت کالیگولا برای یک
دیدار دوستانه وارد رم شد و 15 اکتبر سال 40 میلادی در این شهر طبق نقشه
قبلی کالیگولا ترور شد و از میان رفت.

کالیگولا
با
این جنایت، نگرانی کالیگولا از جانب موریتانیا بر طرف نشد، زیرا مردم
موریتانیا که پی به واقعیت قتل برده بودند یک ژنرال موریتانیائی به نام
«ادمون» را که شهرت به دشمنی با رومی ها داشت به جانشینی پتولمی برگزیدند و
وارد جنگی با رومیان شدند که مدتها ادامه داشت.
کالیگولا که
نام واقعی اش جرمانیکوس بود و به علت پوشیدن چکمه کوتاه به کالیگولا معروف
شده بود پس از به اجرا در آوردن نقشه ترور پتولمی، یک مرد دیگر را که از او
بدگویی کرده بود زبان برید و بر مخالفان داخلی خود افزود به گونه ای که سه
ماه بعد اورا ترور کردند.
1500 - «وان هو» قصد پرواز به آسمان کرد!نیمه
اکتبر سال 1500میلادی «وان هو» یکی از مقامات وقت دولت سلطنتی چین (دودمان
مینگMing Dynasty) در یک آزمایش پرواز به آسمان جان خود را از دست داد.
این آزمایش برحسب نوشته سه منبع که هر سه از یادداشتهای منشی «وان هو»
استفاده کرده اند در یکی از این سه روز: ششم ، سیزدهم و یا 15 اکتبر سال
1500 میلادی انجام گرفته بود. یادداشتهای منشی وان هو که در مراسم پرتاب او
به آسمان حضور داشت به صورت کتاب در آمده و به زبان انگلیسی هم ترجمه شده
است.

«وان هو» در اکتبر 1500 میلادی به این صورت به آسمان صعود کرد
در
آن روز «وان هو» 47 لوله پُر از باروت را که به صورت راکت درآورده بود در
اطراف یک صندلی بزرگ بست و در حالی که دو بادبادک (بالک مانند) به دست
گرفته بود بر صندلی نشست و از نوکرانش خواست که اورا به صندلی ببندند و سپس
همزمان زیر لوله های حاوی باروت، شعله آتش قرار دهند.
منشی او
(نویسنده شرح رویداد) که در عملیات پرتاب شرکت داشت نوشته است: از زیر لوله
ها، شعله های ناشی از انفجار باروت همراه با صدای مهیبی که همه مارا کر
کرد بلند شد و صندلی به آسمان رفت و از نظر ناپدید شد. وی ننوشته است که بر
سر اربابش چه آمد، ولی وقایع نگار دربار «مینگ» ها که از سال 1368 تا 1644
بر چین حکومت کردند ضمن وقایع این روز (طبق تقویم قمری چین) نوشته است که
شبان ها قطعات بدن «وان هو» را که به اندازه ریگ بیابان شده بودند جمع آوری
کرده بودند که عینا به امپراتور گزارش شد. دودمان مینگ پس از دودمان مغول
تبار یوان Yuan Dynasty بر سرکار آمدند بود و پس از این دودمان، سلاطین
Shun Dynasty و آنگاه دودمان منچوری تبار Quing.
چینیان باروت
را دو هزار سال پیش اختراع کرده بودند ولی از نیروی آن تنها در جشن ها و در
آتشباری استفاده می کردند که مارکوپولو ایتالیایی در طول اقامت در دربار
سلاطین مغولی چین آن را مشاهده و طرز تهیه اش را در کتاب خاطرات خود
(مسافرت ها) به اروپاییان آموخت که با استفاده از آن توپ و تفنگ ساختند و
سرزمین های دیگران را گرفتند، استثمار کردند و ....
1815 - تبعید ناپلئون و جریان اتحاد او با ایرانتبعید
ناپلئون بناپارت در جزیره سنت هلنا در اقیانوس اطلس که تا خشکی 2 هزار
کیلومتر فاصله دارد از 15 اکتبر 1815 آغاز شد. وی زندانی انگلستان بود.
ناپلئون پس از شکست در جنگ واترلو خودرا تسلیم کرده بود. مردی که روزگاری
اروپا را درکنترل داشت شش سال در یک خانه چوبی غیر بهداشتی در سنت هلنای
متعلق به دولت لندن بسر برد و پنجم ماه مه 1821 درگذشت. گویا دو پزشکی که
از لندن برای درمان او به سنت هلن فرستاده شده بودند اقدامی برای رفع
بیماری انجام نداده بودند و در این زمینه شایعاتی وجود دارد. ناپلئون در
آخرین سال عمر خود خاطراتش را دیکته کرد که باقی مانده است. جسد ناپلئون که
در یک گور بدون سنگ قبر (بدون داشتن نام) دفن بود در سال 1840 به اصرار
دولت فرانسه و جلب موافقت لندن با یک ناو جنگی که بدنه آن را رنگ سیاه زده
بودند به فرانسه حمل شد و مردم این کشوز در بندر «لهاور» و همچنین در پاریس
از استخوانهای قهرمان ملی خود چنان استقبالی کردند که تا آن زمان، جهان به
خود ندیده بود. ناپلئون بمانند همه فاتحان مرتکب اشتباه شد و اشتباه بزرگ
او لشکرکشی به روسیه بود که بیشتر سربازان خودرا از دست داد و زوال او آغاز
شد. همین اشتباه را عینا هیتلر مرتکب شد زیرا که «تاریخ» نخوانده بود.
ناپلئون در اوج قدرت درصدد برآمد که با کمک ایران روسیه را در جنوب درگیر
کند و انگلستان را از آسیای جنوبی (هندوستان) براند و برای این منظور چند
افسر به ایران فرستاد تا ارتش ایران را نوسازی کنند، ولی پس از صلح با تزار
روس در تیلسیت، قول و قرارهای خود با ایران را فراموش کرد و وطن مارا میان
دو دشمن رها ساخت و قفقاز از دست رفت و .... این هم یکی از غفلت های
ناپلئون بود.

Napoleon
1306 - آغاز احداث راه آهن سراسری ایران راه
آهن سراسری ایران نام راه آهنی است که در زمان پادشاهی رضا شاه پهلوی از
جنوب تا شمال ایران کشیده شد. این راه آهن (بندر امام خمینی فعلی) در ساحل
خلیج فارس را به (بندر ترکمن فعلی) در ساحل دریای مازندران وصل میکرد.

رضا شاه پهلوی
در
۲۳ مهرماه ۱۳۰۶ اولین کلنگ ساختمان راه آهن سراسری در تهران محل فعلی
ایستگاه تهران برزمین زده شد و از همان وقت رسما ساختمان راه آهن از سه
نقطه جنوب و مرکز و شمال آغاز گردید.
راه آهن سراسری در ۲۷ مرداد
ماه ۱۳۱۷ بپایان رسیده و دو خط شمال و جنوب در ایستگاه سمیه به یکدیگر متصل
و در روز سوم شهریورماه ۱۳۱۷ این خط با تشریفات خاصی رسما افتتاح و بهره
برداری آن شروع شد.
1945 - اعدام لاوال15
اکتبر 1945 «پیر لاوال» که در زمان اشغال فرانسه، مدتی نخست وزیر این کشور
معروف به «دولت ویشی» بود و با هیتلر از در سازش درآمده بود به جرم خیانت
به فرانسه اعدام شد. وی در دفاع از خود این اتهام را رد کرده و گفته بود که
در آن زمان اگر این کار نمی کرد فرانسه نابود و بسیاری از فرانسویان کشته
می شدند.

پیر لاوال
1964 - برکناری خروشچف و انتقاد پراودا از او15
اکتبر 1964 دفتر سیاسی حزب کمونیست شوروی نیکیتا خروشجف را از همه سمت
هایش در دولت و حزب برکنار کرد و اعلام داشت که این تصمیم به دلیل ضعف
سلامتی جسمانی او صورت گرفته است. در پی بر کناری خروشچف، لئونید برژنف
دبیر اول حزب و الکسی کاسیگین رئیس شورای وزیران شوروی شد و هر دو اعلام
داشتند که سیاست همزیستی مسالمت آمیز با غرب را ادامه خواهند داد.
دو
روز بعد پراودا ارگان حزب کمونیست شوروی در مقاله ای خروشچف را به باد
انتقاد گرفت و او را سبک مغز، ازخودراضی و مردی که بدون بررسی کافی تصمیم
می گرفت و کارهای زیان آور و گاهی بچگانه انجام می داد توصیف کرد.

نیکیتا خروشجف
از
این مقاله چنین بر می آید که برجستگان وقت شوروی از انتقاد خروشچف از
سیاست استالین، کوتاه آمدن سریع او در برابر امریکا در جریان بحران موشکی
کوبا در اکتبر 1962 و نیز رنجاندن چین راضی نبودند.
1965 -
میلیونها آمریکایی در این روز در شهرهای این کشور برضد ادامه جنگ ویتنام
دست به راهپیمایی و اعتراض زدند. تظاهرکنندگان جنگ ویتنام را «غیر ضروری و
مغایر قانون اساسی آمریکا» می خواندند. در جنگ ویتنام که در سال 1975 پایان
یافت، آمریکا مطلقا پیروزی نداشت. آمریکا در این جنگ بیش از 58 هزار کشته
داد. عکس زیر، گوشه ای از تظاهرات 15 اکتبر سال 1969 آمریکا را نشان می
دهد:
1991 - اعلام استقلال بوسنی و هرزگوین از یوگسلاویجمهوری
بوسنی و هرزگوین در جنوب اروپا و در همسایگی کشورهای کرواسی و یوگسلاوی و
بر کرانه دریای آدریاتیک واقع است. پس از پایان جنگ جهانی دوم، بوسنی و
هرزگوین ضمیمه کشور یوگسلاوی گردید. اگرچه سرزمین مزبور تا اندازهای از
خود مختاری برخوردار بود ولی نارضایتی در میان مردم کاملا محسوس بود تا
اینکه این جمهوری به دنبال منازعات دنباله دار استقلالطلبانه، به همراه
کشورهای صربستان، کرواسی و اسلوونی و... از یوگسلاوی تجزیه و مستقل شد. در
15 اکتبر 1991م مجلس ملی بوسنی و هرزگوین اعلامیهای صادر نمود و طی آن
استقلال این کشور را اعلام داشت و در پی آن در ژانویه سال 1992م به طور
رسمی از جمهوری فدرال یوگسلاوی خارج گردید. در پی آن و در طی رفراندوم اول
مارس 1992م، مسلمانان با 99/4 درصد آراء، رأی به استقلال میهن خود دادند و
در هفتم آوریل همان سال جامعه اروپا استقلال بوسنی را به رسمیت شناخت. این
در حالی بود که صربهای بوسنی علاقهمند بودند تا همچنان در جمهوری فدرال
یوگسلاوی باقی بمانند. از اینرو، پس از استقلال بوسنی، جنگهای داخلی بین
نیروهای مسلمان و صرب آغاز گشت و باعث کشتار وسیع و ویرانیهای فراوانی
گردید. این جنگها سرانجام با امضای قرارداد صلح دِیتون در سالهای 1995م
به پایان رسید و کشور به آرامش دست یافت.

مناسبت ها:آغاز هفته جهانی نابینایان و روز جهانی عصای سفیدتوجه
به ایمنی نابینایان و رعایت حقوق اجتماعی آنان، همواره مورد توجه مردم
خیراندیش و مجامع بینالمللی بوده و هست و هر از چندگاه، ضرورت توجه به
نابینایان در طیف گستردهای مطرح میشود. در سال 1950م، سازمان آموزشی،
علمی و فرهنگی ملل متحد، یونسکو، و شورای جهانی نابینایان در جلسهای
مشترک، قانون عصای سفید را بررسی و تصویب نمودند و روز 15 اکتبر را روز
جهانی عصای سفید یا روز جهانی ایمنی نابینایان اعلام کردند. قانون عصای
سفید، تصویری جدید از نابینایان را در جامعه ترسیم کرده و از افراد نابینا
میخواهد که به منظور حمایت از منافع خود، از تمام مفاد این قانون مطلع
باشند. حق استفاده از کلیه امکانات رفاهی معمول در جامعه توسط نابینایان،
تشویق نابینایان به مشارکت در امور دولتی و اشتغال توسط دولت و رعایت کامل
حقوق نابینایان به هنگام عبور و مرور توسط رانندگان وسایل نقلیه از جمله
مفاد این قانون میباشند. همچنین مسئولان دولتی، هر ساله باید روز پانزدهم
اکتبر (برابر با 23 مهر) را به عنوان بزرگداشت روز نابینایان و قانون
عصای سفید، به نحو شایستهای ارج نهند و از مردم بخواهند که رفتار
معقولانهای با نابینایان داشته باشند.

زادروزها ۱۶۰۸ - زادروز اوانجلیستا توریچلی ریاضیدان و فیزیکدان ایتالیایی
۱۸۱۴ - زادروز میخائیل لرمونتوف نویسنده، شاعر و نقاش روس

میخائیل لرمونتوف
۱۸۴۴ - زادروز فریدریش نیچه دانشپژوه و فیلسوف آلمانی و یکی از تاثیرگذارترین اندیشمندان نوین
۱۹۲۶ - زادروز میشل فوکو فیلسوف، تاریخدان و متفکر فرانسوی

فریدریش نیچه
۱۹۳۱ - زادروز ابوبکر زینالعابدین عبدالکلام دانشمند و مدیر هندی، رئیس جمهور هند از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۷
۱۹۸۸ - زادروز مسعود اوزیل بازیکن فوتبال آلمان

میشل فوکو
درگذشتها ۹۲۵ - درگذشت محمد این زکریای رازی پزشک، فیلسوف و شیمیدان ایرانی.
۱۳۸۹ - درگذشت اوربان ششم از پاپهای کلیسای کاتولیک روم

رازی
۱۵۶۴ - درگذشت آندرئاس وزالیوس پزشک برجستهٔ بلژیکی
۱۹۳۴ - درگذشت ریمون پوانکاره دهمین رئیس جمهور فرانسه

آندرئاس وزالیوس
۱۹۴۶ - درگذشت هرمان گورینگ از برجستهترین چهرههای حزب نازی در آلمان، فرماندهٔ نیروی هوایی آلمان نازی
۲۰۱۲ - درگذشت نوردوم سیهانوک پادشاه پیشین کامبوج

هرمان گورینگ