امروز 12 آذر برابر با 3 دسامبر تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن
وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این
وقایع میپردازیم.
رویداد ها: 1221 - تصرف نیشابور و قتل بیش از یک و نیم میلیون نفر توسط سپاهیان مغولحمله
مغول به نیشابور یا سقوط نیشابور (میلادی ۱۲۲۱) بخشی از حملات مغول به
سلطنت خوارزمشاه بود که طی آن شهر نیشابور اشغال و غارت گشت.
حمله
مغول و تاثیرات پس از آن، به عنوان ضربهای رکودکننده در تاریخ نیشابور و
درپی آن تمدن اسلامی و ایران مطرح است. این شهر مهد علم و دانش و نوآوری در
دوران طلایی اسلام بود «تبدیل به جویبارهای خون گردید، و از سران مردان و
زنان و کودکان هرمهایی ساخته شد، و حتی به سگها و گربههای شهر نیز رحم
نکردند.»
سقوط نیشابور، ضربهای بزرگ برای سلطنت خوارزمشاهیان و
ایران بود. بعد از پیروزی مغولان، این شهر و شهرهای تابع آن سالها خالی از
سکنه بود.
سلطان محمد خوارزمشاه، نتوانست در مقابل حملهٔ چنگیزخان،
ایستادگی کند. شهر و ولایات ماوراءالنهر، هر یک به طور جداگانه، علیه
مغولان جنگیدند. سلطان، به بهانهٔ آنکه لشکر جدیدی را آماده کند، به سوی
خراسان گریخت و بر طبق خبری، وی در تاریخ ۱۲ صفر ۷۱۷هـ/۱۸ آوریل ۱۲۲۰م وارد
نیشابور شد به سمت بغداد نزد خلیفه روانه شد.
1203 ق - جلوس لطفعلی خان زند آخرین فرمانروای زندیه بر تخت سلطنت لُطفعَلی
خان زند (۱۱۴۸-۱۱۷۳ خورشیدی) واپسین فرمانروای زند بود که میان سالهای
۱۱۶۸ تا ۱۱۷۳ خورشیدی (۱۲۰۳ تا ۱۲۰۹ قمری) بر سر پادشاهی با هماورد
نیرومندش آغا محمدخان قاجار به نبرد پرداخت و سرانجام از او شکست خورد و با
مرگ او پرونده دودمان زند نیز بسته شد. طایفه زند یکی از طوایف قوم لک
میباشد. وی پسر جعفرخان زند و نوه صادق خان زند برادر بنیادگذار
فرمانروایی زندیان؛ کریمخان زند وکیل الرعایا بود. وی دارای ویژگیهای
برجسته بسیاری چون خوشسیمایی، دلاوری، نیرومندی و هوش سرشار بود. وی از
ادب و شعر هم بیبهره نبود.

لُطفعَلی
خان زند
1957 - اعتراض دولت سعودی به ایران درباره بحرین و واکنش ایرانیانسوم
دسامبر سال 1957 (12 آذر سال 1336) دولت سعودی به ایران اعتراض کرد که چرا
بحرین را رسما و قانونا یک استان ایران اعلام کرده است، حال آن که قبلا
بارها اسناد و شواهد تاریخی مربوط به تعلق بحرین به ایران انتشار یافته و
در اختیار سازمان ملل هم قرار گرفته بود.
اعتراض دولت سعودی با
واکنش وسیع مطبوعات و مردم ایران روبه رو شد و مدارس و اماکن متعدد را به
«بحرین» تجدید نامگذاری کردند و از دولت مصرا خواستند که مناسبات خودرا به
کشور سعودی به حداقل برساند.
1358 - تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی در رفراندم 12آذر
ماه 1358 رفراندم قانون اساسی جمهوری اسلامی که در دو روز متوالی انجام
شده بود پایان یافت و ایران دارای یک قانون اساسی تازه شد. در رفراندم 12
فروردین همین سال نظام سلطنتی کهن ایران لغو شده بود.
قانون اساسی
جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۵۸ توسط مجلس خبرگان قانون اساسی در ۱۷۵ اصل
تصویب شده و همان سال به همهپرسی گذاشته شد و نتیجه آن با رای مثبت اعلام
شد.
در سال ۱۳۶۸ اصلاحاتی در این قانون صورت پذیرفت که طی آن از جمله پست نخست وزیری حذف و اختیارات بیشتری به رئیس جمهور داده شد.
در
زمستان ۱۳۵۷ و قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، ایدهٔ تدوین قانون اساسی توسط
امام خمینی (ره) و یارانش در پاریس مطرح شد. در همانجا پیش نویس اولیه
قانون اساسی تهیه شد. بعدها پس از پیروزی انقلاب، این پیش نویس توسط افراد و
گروههای مختلف مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
در ۱۵ بهمن ۵۷، امام
خمینی (ره) از جمله وظایف دولت موقت بازرگان را تشکیل مجلس مؤسسان منتخب
مردم برای نگارش قانون اساسی اعلام کرد. پس از شروع کار دولت بازرگان،
شورای عالی طرحهای انقلاب با تصویب هیأت دولت در ۸ فروردین ۵۸ تأسیس و از
وظایف این شورا، تهیه طرح قانون اساسی بر مبنای ضوابط اسلامی و اصول آزادی
عنوان شد.
در ۱۲ مرداد ۱۳۵۸ انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی
برگزار و اعضای منتخب از ۲۸ مرداد شروع به تدوین قانون اساسی کردند. در ۲۴
آبان ۵۸ کار تدوین به پایان رسید و دو روز بعد (۲۶ آبان ۵۸)در روزنامه
کثیرالانتشار کیهان به چاپ رسید. همه پرسی قانون اساسی در ۱۱ آذر برگزار
شد و با رای اکثریت ملت به تصویب نهایی رسید.
1967 - انجام نخستین عمل پیوند قلبسوم
دسامبر 1967 (در روزی چون امروز)، برای نخستین بار در تاریخ پزشگی دکتر
کریستیان بارنارد Ch. Barnard در بیماستان «گروت شور Groote schuur» کیپ
تاون در جمهوری آفریقای جنوبی عمل پیوند قلب انجام داد که از آن پس امری
عادی شده است. این عمل در مورد یک خواربار فروش یهودی 53 ساله به نام لویس
وایشاتسکی Lewis Washkansky انجام شد که قلب یک مقتول 25 ساله تصادف
اتومبیل را دریافت کرده بود. قلب متعلق به بانو "دنیس" بود. وایشاتسکی 18
روز بعد از بیماری ذات الریه که بی ارتباط به عمل قلب بود درگذشت. بیماران
قلب پیوندی بعدی سالها عمر کردند و ....

دکتر کریستیان بارنارد
1674 - زادروز شهر شیکاگو«ژاک
مارکت Jacque Marquette» کشیش کاتولیک فرانسوی از فرقه ژزویت Jesuit سوم
دسامبر سال 1674 تصمیم گرفت در جایی که رودخانه شیکاگو به دریاچه میشیگان
متصل می شود و بومیان «ایلی نیIllini» در آنجا زندگی می کردند و رفتاری
دوستانه ای با او داشتند [و ایالت ایلی نوی به اسم آن قبیله نامگذارده شده
است] ساختمانی برای استقرار یک میسیون ترویج مسیحیت بنا نهد. وی چند ماه از
این سال را در این ناحیه (ناحیه شیکاگو) ماند و میسیون را ایجاد کرد که
بتدریج پیرامون آن یک آبادی و سپس شهر شیکاگو بوجود آمده است. به استناد
ژورنال سفرنامه مارکت، برخی از مورخان این روز را زادروز شهر شیکاگو ـ شهری
اینک دو میلیون و هفتصد هزار نفری و با حومه اش 9 میلیونی نوشته اند. در
سرشماری چهارم مارس 1837 جمعیت شهر شیکاگو چهار هزار و 170 تن بود. شیکاگو
Chicago که به شهر پُر باد معروف است Windy City بزرگترین شهر ایالت ایلی
نوی و سومین شهر بزرگ ایالات متحده است.

کشیش ژاک مارکت
مارکت
که دانشگاه شهر میلواکی آمریکا به اسم اوست و دهم ژوئن 1637 در فرانسه به
دنیا آمده بود پس از کشیش شدن تصمیم به عزیمت به آمریکای شمالی و جلب
بومیان (سرخپوستان) به مسیحیت و در عین حال دیدن مناطق تازه این قاره
(اصطلاحا اکتشافات جغرافیایی) گرفت که خواست لوئی چهاردهم پادشاه فرانسه هم
بود. مارکت در سال 1666 از فرانسه نو (کانادا) و از طریق دریاچه ای که
بعدا میشیگان نامگذاری شده است با یک هیات هفت نفری ازجمله «لوئی ژولیتL.
Joliet» اکتشاف گر فرانسوی ـ کبکی خودرا به غرب این دریاچه (امروز ایالتهای
ویسکانسین و ایلی نوی) رساند. در اینجا بود که تصمیم به تحقیق بیشتر
درباره رود «می سی سی پی» گرفت و با دریافت کمک از قبیله پوتاواتومی، در
امتداد رودخانه شیکاگو تا دره می سی پی پیش رفت و موفق شد بداند که «می سی
سی پی» رابطه ای با اقیانوس آرام ندارد.
تعیین محل ساخت چند شهر
دیگر آمریکا و کانادا را به این کشیش که در اصل می خواست هرچه بیشتر بومیان
آمریکایی (سرخپوستان) آمریکای شمالی را مسیحی کند نسبت داده اند. کشیش
مارکت در سال 1675 و در ناحیه ای در غرب دریاچه میشیگان (ایالت ایلی نوی)
بیمار شد و هجدهم ماه می این سال درگذشت. تا دوران ناپلئون بناپارت،
فرانسویان بر یک سوم ایالات متحده امروز حکومت داشتند که ناپلئون این قلمرو
به وسعت دو میلیون کیلومتر مربع (828 هزار مایل مربع)را طبق قرارداد 30
اپریل 1803 به دولت واشنگتن به مبلع 15 میلیون دلار فروخت تا هزینه جنگهای
اروپایی اش را تامین کند و این مناطق 20 دسامبر این سال به دولت واشنگتن
تحویل داده شد و وسعت قلمرو این دولت دفعتا بیش از دو برابر شد. فرانسویان
بر خلاف مهاجران انگلیسی با سرخپوستان (بومیان محلی) روابط حسنه داشتند.
نام بسیاری از شهرهای آمریکا مثلا؛ سن لوئی و ... همچنان فرانسوی باقیمانده
است. شهر بندری نیوارلیان که به دست فرانسویان ساخته شده است هنوز تا حدی
فرهنگ فرانسوی را حفظ کرده است.

نمای امروزی شیکاگو
1971 - سومین جنگ هند و پاکستان و اسارت هشتاد هزار نظامی پاکستانیسوم
دسامبر 1971 و در جریان قیام مسلحانه بنگالی ها که خواهان استقلال و جدایی
از پاکستان بودند و هند به آنان کمک می رساند، نیروی هوایی پاکستان به 11
پایگاه نیروی هوایی هند حمله غافلگیرانه کرد و سومین جنگ دو کشور در طول 24
سال آغاز شد که برنده آن هند بود. نیروهای هندی به فرماندهی ژنرال «جاکجی
سینگ Jagji Sing Aurora» تا شانزدهم دسامبر بیش از80 هزار نظامی پاکستانی
را اسیر کردند که سی و چهار هزار تن از آنان نزدیک به سه سال با فرمانده
خود «ژنرال امیر عبدالله خان نیازی» در اسارت بودند. نزدیک به 13 هزار غیر
نظامی از جمله مقامات و کارکنان اداری پاکستانی هم که در بنگال شرقی (بعدا
به نام بنگلادش) سکونت و فعالیت داشتند به زندان هند افتادند. در پی این
شکست نظامی پاکستان بود که بنگال شرقی استقلال یافت. هنگام تقسیم هندوستان و
ایجاد کشور پاکستان از مسلمانان شبه قاره، بنگال شرقی به دلیل مسلمان بودن
مردمش پاکستان شرقی نام گرفت حال آنکه میان دو قسمت پاکستان هزاران کیلو
متر فاصله بود و این دو قسمت در طرفین هند قرارگرفته بودند.

ژنرال امیر عبدالله خان نیازی
2011 – تاسیس بلوک CELACسوم
دسامبر 2011 بلوک تازه ای در جهان بوجود آمد. در این روز و در پی دو روز
مذاکره و تبادل نظر، سران 33 کشور آمریکای لاتین و کارائیب ایجاد جامعه ای
واحد از ملتهای خودرا که به اختصار CELAC نامیده می شود اعلام داشتند. این
جامعه همه کشورهای قاره آمریکا به استثنای ایالات متحده و کانادا را شامل
می شود.
سران این 33 کشور برای بنیادگذاری جامعه خود درشهر کاراکاس ـ
زادگاه سیمون بولیوار ـ آزادیبخش El Librador ملل لاتین قاره آمریکا ـ گرد
آمده بودند.
1621 - گالیله ساخت تلسکوپ را تکمیل کرد.

تلسکوپ گالیله
1910 - لامپ روشنایی نئون (مهتابی) ساخته شد.
1350 شمسی - مردم در ابوظبی کلیه تأسیسات بازرگانی ایران را منهدم کردند.
1930 - چند شهر ایران تغییر نام داد از جمله دزداب به زاهدان، نصیر آباد به زابل و استرآباد به گرگان تغییر نام یافتند.
1984 - فاجعه نشت و انفجار گاز در یک کارخانه امریکایی در هند در
سوم دسامبر 1984م، فاجعه عظیم نشت گازهای شیمیایى که مربوط به کارخانه چند
ملیّتی امریکایى "یونیون کاربایْد" بود، در شهر پوپال هند، روی داد. این
حادثه که بر اثر بیاحتیاطی و عدم رعایت استانداردهای ایمنی از سوی مسؤولین
کارخانه، واقع شد، گاز خطرناک ام. آی. سی که از مواد اصلی تشکیل دهنده
سمِّ مرگبار سیانور است، از سه منبع زیرزمینی آن نشت کرد و در فضا پراکنده
گردید. بر اثر نشت گاز در این روز، حداقل 2500 نفر از مردم بیگناه شهر
پوپال هند، کشته و دهها هزار نفر دیگر نیز مصدوم شدند.
مناسبت هاروز جهانی معلولینروز
جهانی معلولین از سال ۱۹۹۲ که از سوی مجمع عمومی سازمان ملل متحد اعلام
شد، هر ساله در ۱۲ آذر یا ۳ دسامبر برگزار میشود. هدف از تعیین این روز
ارتقاء رشد اذهان عمومی درباره مسائل مربوط به معلولیتهای مختلف؛ و افزایش
آگاهیهایی بوده است که میبایست از مساله پیوستن افراد معلول در تمامی
جنبههای سیاسی؛ اجتماعی؛ اقتصادی و فرهنگی زندگی منتج شود. این وضع به
همین منوال طی شد تا در سال ۱۹۹۹ شعاری با مضمون (امکان دسترسی برای همه در
هزاره جدید) برگزیده شد و سرلوحه امور قرار گرفت. بیش از پانصد میلیون نفر
به دلیل نقص در سیستم روحی و مغزی جسمی و حسی از معلولیت رنج میبرند.
اینان هر کجا که باشند و در هر نقطهای از دنیا که به سر برند به دلیل
موانع ظاهری و یا اجتماعی با محدودیتهایی در زندگی خود مواجه میشوند. در
طی بیست سال اخیر کوششهای چشمگیری در شناساندن و معرفی اشخاص معلول به
جامعه انسانی صورت پذیرفته است. یکی ازمواردی که میتوان از آن به عنوان
نقطه عطفی در این زمینه نام برد اعلام سال ۱۹۸۱ میلادی به عنوان سال جهانی
معلولین است که توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد صورت پذیرفت. در سال بعد
(۱۹۸۱) فاصله سالهای ۱۹۹۲ – ۱۹۸۳ میلادی دهه جهانی معلولین نام گرفت تا
کیفیت و شرکت فعالانه و همهجانبه افراد معلول را در زندگی اجتماعی و گسترش
و پیشرفت آنها ارتقاء بخشد. آیت الله خامنهای در مورد معلولان
میگویند:"وقتی نفس ناطق انسان قوی باشد، باکی از این نیست که جسمش علیل
باشد. انسان به روح، انسان است." از معروف ترین معلولان میتوان به استفان
هاوکینگ اشاره کرد.

روز جهانی زبان باسکیزبان باسکی زبانی است که در شمالشرق اسپانیا و جنوبغرب فرانسه صحبت میشود.
زادروزها ۱۲۸۴ - غلامحسین صدیقی، استاد دانشگاه تهران و وزیر پست، تلگراف و تلفن (در دولت اول) و وزیر کشور (در دولت دوم) دکتر مصدق
۱۳۴۵ - نصرالله رادش، بازیگر ایرانی
۱۳۶۸ - شارل ششم، پادشاه فرانسه (م. ۱۴۲۲).
۱۴۶۹ – نیکولو ماکیاولی، سیاستمدار و نویسنده و مورخ ایتالیایی.
1857 – جوزف کنراد، نویسندهٔ انگلیسی با اصلیت لهستانی.
1880 – فدر فون بک، فیلد مارشال آلمانی در دوره رایش سوم.

غلامحسین صدیقی
1883 – آنتون وبرن، آهنگساز اتریشی.
1884 _ دکتر راجنْدرا پراساد اولین رئیس جمهور هند
1886 – کارل مان گیورگ سیگبن، فیزیکدان شهیر سوئدی.
1895 – آنا فروید، روانکاو اتریشی.
1900 – ریشارد کون،زیست شیمیدان آلمانی-اتریشی و برنده جایزه نوبل شیمی است
1911 – نینو روتا،آهنگساز ایتالیایی.
۱۹۲۴ – جان بکوس، دانشمند آمریکایی.

نیکولو ماکیاولی
1925 – کیم دای جونگ،رئیسجمهور سابق کره جنوبی بین سالهای ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۳.
1927 – اندی ویلیامز،خواننده موسیقی پاپ اهل آمریکا.
1930 – ژان-لوک گدار،کارگردان نامی موج نو فرانسوی.
1933 – پاول کروتزن،شیمیدان هلندی و برنده جایزه نوبل است.
1934 – ویکتور گورباتکو،فضانورد اهل کشور شوروی.
1935 – ادی برنیس جانسون،نمایندهٔ حوزه انتخابیه سیام تگزاس از حزب
دموکرات ایالات متحده آمریکا در مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا.
۱۹۴۲ - آلیس شوارتسر، فمینیست و روزنامهنگار آلمانی.
1948 – آزی آزبورن، اسطورههای موسیقی راک و خواننده گروه انگلیسی بلک سبث.
1960 – آزی آزبورن، بازیگر آمریکایی.

دکتر راجنْدرا پراساد اولین رئیس جمهور هند
1960 – جولیان مور، بازیگر آمریکایی-بریتانیایی و نویسنده کتاب کودکان.
1965 – اندرو استنتون، کارگردان، تهیه کننده، نویسنده و صداگذار آمریکایی.
1968 – برندن فریزر، بازیگر آمریکایی.
1970 – کریستین کارمبئو، بازیکن فوتبال و هافبک اهل فرانسه.
1971 – فرانک سینکلر، بازیکن فوتبال جامائیکا.
1981 – داوید ویا، بازیکن فوتبال اهل اسپانیا.

داوید ویا
1982 – مایکل اسین، بازیکن فوتبال اهل کشور غنا.
1984 – آورام پاپادوپولوس، بازیکن فوتبال اهل کشور یونان.
1985 – لاسلو چه، شناگر اهل کشور مجارستان.
1994 – جیک تی. آستین، بازیگر آمریکایی.
مرگ ها ۹۶۱ - شرفالدین حسین حسینی، از منشیان شاه تهماسب یکم و پدر قاضی احمد قمی.
۱۳۶۳ - بهرام صادقی، نویسنده
1382 ق - آیت اللّه العظمی سیدعبدالهادی شیرازی دانشمند بزرگ شیعه
311 - دیوکلتیان، امپراتور روم.

بهرام صادقی
1154 - آناستازیوس چهارم، پاپ کلیسای کاتولیک رم.
1552 - فرانسیسکو زاویر، مبلغ مذهبی کلیسای کاتولیک.
1888 - کارل زایس، عینکساز و صنعتگر آلمانی.
1894 - رابرت لویی استیونسن، نویسنده اسکاتلندی.
1912 - پرودنت مورایس، سیاستمدار اهل برزیل و سومین رئیسجمهور این کشور.
1919 - پییر آگوست رنوآر، نقاش فرانسوی.

رابرت لویی استیونسن
1956 - الکساندر رودچنکو، هنرمند پیشرو، تندیسگر، نقاش، عکاس و طراح گرافیک اهل روسیه.
1979 - الکساندر رودچنکو، ورزشکار مرد رشتهٔ هاکی روی چمن اهل کشور هند.
1989 - فرناندو مارتین، بسکتبالیست اسپانیایی.
2010 - عبدوملک بهاری، شاعر کودکان و نخستین داستاننویس تاجیک.