مروری بر رویدادهای مهم تاریخ امروز ایران و جهان : مورخه 20 اسفند برابر با 10 مارس در تاریخ چه گذشت| تقویم تاریخ ایران و جهان

مروری بر رویدادهای مهم تاریخ امروز ایران و جهان : مورخه 20  اسفند برابر با 10 مارس  در تاریخ چه گذشت| تقویم تاریخ ایران و جهان

امروز 20 اسفند برابر با 11 مارس تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:  

76 سال پیش از میلاد - فراری داده شدن پارسی زبانان به بدخشان

76 سال پیش از میلاد، اواخر زمستان، طوایفی که در منطقه گُبی ـ آلتای (غرب مغولستان) می زیستند با استفاده از فرصت احضار واحدهای ایرانی مستقر در مرز منطقه ای که امروزه در آنجا اویغور ها زندگی می کنند و در آن زمان محل سکونت پارسی زبانان بود به این منطقه هجوم آوردند و پارسی زبانان را به بدخشان (شمال شرقی افغانستان امروز ــ تاجیکستان) فراری دادند و برجایشان نشستند. با وجود این، آثار فرهنگ ایرانی و بسیاری از واژه های فارسی برای مثال؛ کاریز (قنات) در آنجا تا به امروز باقی مانده است. مهرداد شاه اشکانی ایران در سال 82 پیش از میلاد همه نیروهای رزمی ایران حتی ار دورترین نقاط امپراتوری را احضار کرده بود تا قدرت روم را بشکند که رومیان که چنین دیدند حاضر به صلح شدند و شکستن قدرت روم در شرق به بعد موکول شد و در سال 53 پیش از میلاد به دست ژنرال سورنا انجام گرفت.

388 - پادشاهی بهرام کرمانشاه و استقرار سپاه سوم در کابل

درپی درگذشت شاپور سوم، یازدهم مارس سال 388 میلادی‌ (بیستم اسفند) بهرام برادر او و حکمران خطه کرمان، شاه ایران زمین شد و به دلیل علاقه ای که به کرمان داشت در همه عمر لقب «کرمانشاه» را برای خود حفظ کرد. مورّخان رومی نیز در کتاب های خود اورا «بهرام کرمانشاه» نوشته اند.

بهرام

  
 از کارهای مهم بهرام کرمانشاه امضای یک معاهده صلح با امپراتوری روم است. این شاه ساسانی به دلیل آگاهی های فراوان از وضعیت مناطق آن سوی مرزهای شرقی ایران، استانداران استانهای خاوری را از میان ژنرالهای ارتش انتخاب کرد و کابُل را پایگاه سپاه سوم ایران قرارداد. این اقدام بهرام کرمانشاه بدعتی شد که تا زمامداری خسروانوشیروان ادامه داشت. توسعه و به صورت شهر در آوردن کرمانشاه نیز در زمان این پادشاه انجام شد که به نام وی خوانده می شود.

1302 - به نوشته شکسپیر، رومئو و ژولیت در این روز با هم ازدواج کردند.

1502 - تاجگذاری شاه اسماعیل صفوی، اعلام شیعه اثنی عشری به عنوان مذهب رسمی ایران

تصویر شاه اسماعیل یکم

اسماعیل صفوی از خانواده درویش تبار شیخ صفی الدین (اردبیل) 11 مارس سال 1502 (مصادف با بیستم اسفند) درتبریز تاجگذاری کرد، شاه شد و شیعه اثنی عشری را مذهب رسمی ایران اعلام داشت. وی در خطبه ای که ایراد کرد اعلام داشت که خودرا مکلّف به ترویج مذهب شیعه و ایجاد یک حکومت مرکزی در ایرانزمین [که برهرمنطقه آن، گردنکشی حکومت می کرد] و نجات مردم این سرزمین از وضعیت نابسامانی که از زمان حمله مغول داشتنند می داند.

شاه اسماعیل با این خطبه، فصل جنگ های سیصد ساله ایران و عثمانی را در تاریخ بازکرد و صفحه نخست آن را نوشت. همین جنگها پای اروپاییان را به ایران و ترغیب صفویان به جنگ با عثمانی بازکرد که می خواستند عثمانی یک دشمن محلی داشته باشد و از پشت خنجر بخورد تا اروپا آسوده بماند. به علاوه، اروپا از این درگیری لاینقطع استفاده کند و به استعمار مشرق زمین ادامه دهد.

برخی از مورخان، اظهارات شاه اسماعیل صفوی در مارس 1502 را با گفته های اردشیر یکم ـ سردودمان ساسانیان ـ پس از شاه ایران شدن مقایسه کرده و وجوه تشابه آنهارا به دست داده اند. اردشیر پاپکان در سال 225 میلادی در تیسفون با نطقی در برابر موبدان و بزرگان ایران، آیین زرتشت را دین رسمی [دولتی] اعلام کرده و ضمن تاکید بر لزوم تمرکز امور در پایتخت گفته بود که ایرانیان را به دوران ارزش های انسانی و اخلاقی بازگشت خواهد داد و قدرت اول جهان خواهد کرد و به این ترتیب؛ ناسیونالیسم ایرانی برگرد آموزش های زرتشت سر برافراشت. در دوران حکومت دودمان اشکانیان (خراسانیان و به قول اروپاییان؛ پارت ها)، ایران به نوعی حکومت فدرالیته داشت. مورخانِ دیگر نوشته اند که شاه اسماعیل که برای توجیه پادشاهی اش و کاستن از مخالفان، خودرا مخلوطی از نسل ایرانیان، ترکمانان و حتی رومیان معرفی می کرد راهی را در طول حکومت پیمود که با راه اردشیر پاپکان تا حدّی مشابهت داشت ـ احتمالا برحسب اتفاق، نه برنامه ریزی شده.

برادران دیلمی (بوئیان) هم در دهه های 940 و 950 میلادی ناسیونالیسم ایرانی را با پرچم شیعه، زبان پارسی و فرهنگ ایرانی پیش بردند و هِگِل آلمانی «فلسفه تاریخ» را با آوردن چنین مثال ها از تاریخ طولانی ایران اثبات کرده است که شرایط آمادگی برای تکرار رویدادها باید درس بزرگی برای هر دولتمرد و سیاستمدار در گوشه و کنار جهان باشد. بوئیان بغداد را تصرف و قدرت را از خلیفه سُنّی سلب کردند که طغرل سلجوقی که ایران را با تهاجم گرفته بود و یک سُنی متعصب بود بغداد را تصرّف، قدرت را از شیعیان گرفت و به خلیفه سُنّی بازگردانید.

1324 - قتل کسروی در کاخ دادگستری

احمد کسروی در این روز در سال 1324 در کاخ دادگستری و در اطاق بازپرس در حالی که روی صندلی نشسته بود با چاقو مورد حمله قرار گرفت و کشته شد. به گزارش روزنامه های تهران، قتل وی به دست اعضای جمعیت فدائیان اسلام صورت گرفت. کسروی ناشر روزنامه پرچم و از مولفان کشور بود. وی در نگارش تالیفات خود از جمله تاریخ مشروطیت سبک خاصی بکار برده است. مصاحبه های خبرگزاری فارس با چند آگاه از این موضوع که اواخر پاییز 1388 در سایت اینترنتی این خبرگزاری قرارگرفته بود جزئیات بیشتری از قتل کسروی را به دست می دهد.

احمد کسروی

1810 - ازدواج وکالتی ناپلئون با شاهزاده خانم اتریشی

ناپلئون بناپارت امپراتور انتخابی فرانسه پس از طلاق گفتن ژوزفین در سنای این کشور و به رغم مخالفت پاپ، از شاهزاده خانم اتریشی «ماری لوئیز» خواستگاری کرد ولی به پدر او امپراتور اتریش اطلاع داد که برای آمدن به وین وقت ندارد و عقد نکاج به صورت وکالت باید انجام شود و عروس به فرانسه اعزام گردد و دراینجا مراسم کلیسایی آن بر گزار گردد.
   
امپراتور اتریش چاره ای جز قبول پیشنهاد نداشت و عقد نکاح وکالتی 11 مارس سال 1810 در کاخ سلطنتی وین انجام گرفت و عروس و همراهان روانه پاریس شدند و روز یکم اپریل به محض ورود آنان به پاریس مراسم مذهبی عقد انجام گرفت، ولی از ترس پاپ هر کشیشی حاضر به اجرای مراسم نبود. بسیاری از کشیشها تمارض کرده بودند و یا به مرخصی رفته بودند.
   
ماری لوئیز مادر تنها فرزند ناپلئون است.

1304 - تشکیل نیروی هوایی ایران با هفت فروند هواپیما

در اواخر سال 1304 ش، چند فروند هواپیمای فرانسوی و روسی خریداری شد که با نام پرندگانی از قبیل عقاب، سیمرغ، کرکس، تیهو و... خوانده می‏شدند. محل استقرار این هواپیماها، آبادی قلعه مرغی در جنوب غربی تهران انتخاب شد که وسعت کافی جهت نشستن هواپیما داشت. پس از آن، عده‏ای دانشجو جهت گذراندن دوره‏های آموزشی خلبانی به کشورهای روسیه و فرانسه اعزام شدند. تا این که در همان سال، نیروی هوایی ایران تشکیل گردید. پس از مدتی، با تاسیس آموزشگاه‏ها و دانشکده‏های خلبانی و فنی و دیده‏بانی، تربیت و آموزش نیروها نیز در داخل کشور انجام گرفت.

1357 - خارج شدن ایران از سازمان سنتو

با توجه به اهمیت استراتژیک ایران و نیاز مبرم اروپا و آمریکا به منابع عظیم انرژی طبیعی ایران همچون نفت و گاز، غرب درصدد برآمد که به هر طریق ممکن، ایران را از جمله متحدان خود سازد. از این رو، پیمان نظامی بغداد در سال 1333ش میان عراق، ترکیه و انگلستان منعقد شد. چند ماه بعد ایران و پاکستان نیز به این پیمان پیوستند و نام آن به سازمان پیمان مرکزی یا سنتو تغییر یافت، ضمن آنکه آمریکا نیز به عنوان عضو ناظر در این پیمان حضور داشت. هرچند امضای این پیمان با مخالفت‏های شدیدی در ایران مواجه گردید ولی دولت به اعتراضات مردمی توجهی نکرد و پیمان سنتو را به رسمیت شناخت. پیمان سنتو حلقه میانی پیمان ناتو در اروپا و پیمان سیتو در شرق آسیا بود و همکاری‏های اقتصادی، سیاسی، نظامی و اطلاعاتی را در برمی‏گرفت. این زنجیره از پیمان‏های نظامی، در واقع بخشی از محاصره اتحاد جماهیر شوروی و اقمار آن را تشکیل می‏دادند که توسط آمریکا برنامه‏ریزی شده بود. در این میان آمریکا به بهانه اجرای مفاد این قرارداد، توانسته بود با گسیل نظامیان خود به داخل نیروهای مسلح ایران،کشورمان را به پایگاه دیدبانی در جهت اهداف خود تبدیل کند. اما در پی کودتای نظامی عبدالکریم قاسم در عراق در سال 1337ش، این کشور از پیمان سنتو خارج شد. پاکستان نیز در اعتراض به عدم حمایت اعضای سنتو از این کشور در مقابل هند، این پیمان را ترک کرد و سرانجام با سرنگونی رژیم شاه و خروج ایران از پیمان سنتو، این پیمان عملاً از هم پاشید. قبل از انحلال پیمان سنتو، در سال 1354، در پی سرنگونی رژیم ویتنام جنوبی، پیمان سیتو نیز منحل شده بود. با این وصف، حلقه محاصره آمریکا به دور شوروی در آسیا، عملاً در اواخر دهه 1350ش از بین رفت. پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و خروج جمهوری اسلامی ایران از این پیمان استعماری، رشته‏های آن از هم گسیخت و به جای آن، سازمان همکاری‏های اقتصادی "اکو" در راستای منافع کشورهای منطقه پا گرفت.

1985 - انتخاب "میخائیل گورباچف" به عنوان رهبر جدید اتحاد جماهیر شوروی

2001 -  تخریب تندیس‌های بودا در بامیان توسط رژیم طالبان در افغانستان

2011 - زمین لرزه و سونامی در ژاپن با 19 هزار کشته

یازدهم مارس 2011 زمین لرزه ای به شدت 9 در مقیاس ریشتر شمال شرقی کشور ژاپن را در هم کوبید. این زمین لرزه کم سابقه با سونامی ناشی از آن باعث مرگ 19 هزار تن از ساکنان منطقه شد و ویرانی بسیار ببار آورد بگونه ای که پس از گذشت یک سال از آن رویداد، هنوز 325 هزار تن بدون خانه هستند. این زمین لرزه به نیروگاه اتمی «فوکوشیما دای ایچیFukushima Dai Ichi» آسیب وارد ساخت و هوای بخشی از منطقه را به مواد رادیواکتیو آلوده ساخت که یک هشدار جهانی بود.
   
این زمین لرزه و سونامی ناشی از آن کشتی ها را از دریا خارج و به روی خشکی و ساختمانها افکند و خودروها در خیابانها و هواپیماها در فرودگاههارا بمانند «کاه» به این و گوشه افکند ( که چند منظره از این وضعیت در عکس های ادغام شده زیر مشاهده می شود):

زادروزها

    1843 - تولد هنری جِیْمز نویسنده بزرگ امریکایی

هنری جیمز

    ۱۳۱۶ - بهروز وثوقی، بازیگر سینمای ایران
    ۱۳۲۴ - رضا بابک، بازیگر ایرانی تئاتر، سینما و تلویزیون

بهروز وثوقی

    1955 - زادروز سردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران

قاسم سلیمانی

مرگ‌ها

    ۱۳۲۴ ‐ احمد کسروی، تاریخ‌نویس و پژوهشگر ایرانی
    1996 - درگذشت شیخ "محمد غزالی" روحانی و مصلح بزرگ مصری

الکساندر فلمینگ

    1955 - درگذشت "الکساندر فلمینگ" دانشمند انگلیسی و کاشف پنی‏سیلین
    1957 - درگذشت "ریچارد بیرد" مکتشف و قطب شناس امریکایی

ریچارد بیرد