مروری بر رویدادهای مهم تاریخ امروز ایران و جهان : مورخه 25 اسفند برابر با 15 مارس در تاریخ چه گذشت| تقویم تاریخ ایران و جهان

مروری بر رویدادهای مهم تاریخ امروز ایران و جهان : مورخه 25  اسفند برابر با 15 مارس  در تاریخ چه گذشت| تقویم تاریخ ایران و جهان

امروز 25 اسفند برابر با 16 مارس تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:  


279 - نافرمانی فرمانداران سیستان و کابل

شانزدهم مارس 279 میلادی بهرام دوم شاه ساسانی ایران که برای گوشمالی فرماندار سیستان به این ایالت رفته بود به مناسبت نزدیک بودن نوروز، پوزش فرماندار را که سر به نافرمانی برداشته بود پذیرفت، او را بخشید و عنوان «سکان شاه» داد و سپس برای تنبیه فرماندار کابل رهسپار این منطقه شد.
    
فرماندار سیستان در سال 276 میلادی پس از شنیدن خبر قتل بهرام یکم (پدر بهرام دوم) و آشفتگی اوضاع پایتخت (تیسفون) دست به نافرمانی زده بود و فرماندار منطقه کابل را هم تشویق به این کار کرده بود.

بهرام دوم

    
پس از رسیدن بهرام دوم به کابل، نیروهای فرماندار حاضر به جنگ با سربازان شاه و برادر کشی نشدند و برای فرماندار راهی جز تسلیم شدن و عذرخواهی نمانده بود. بهرام دوم در کابل بود که شنید رومیان از دوری او از پایتخت سوء استفاده و در صدد عبور از رود فرات برآمده اند که باشتاب به غرب کشور بازگشت و رومیان پس از شنیدن این خبر دست به عقب نشینی زدند.

1079 - رسمیت یافتن تاریخ هجری خورشیدی

از 16 مارس سال 1079 میلادی به دستور شاه وقت ــ ملکشاه سلجوقی ــ مقرر شد که در ایران، تاریخ اسناد به هر دو تقویم هجری قمری و هجری شمسی نوشته شود. این روال از چهار قرن بعد به تدریج فراموش شد که در دوران معاصر ازسرگرفته شده است. تقویم هجری شمسی را عمر خیام نیشابوری تنظیم کرده بود.

1536 - ابراهیم پاشا بزرگ وزیر عثمانی در 45 سالگی توسط سلطان سلیمان یکم به قتل رسید.

ابراهیم پاشا

1912 - سروان البرت بری نخستین فردی است که باچتر نجات از هواپیما فرود امد.

1929 - آزمایش موفقیت ‏آمیز نخستین موشک با سوخت مایع در امریکا

در شانزدهم مارس 1929م، اولین موشک، که عامل اصلی نفوذ بشر در فضا برای تحقیق درباره سیارات بود، توسط دکتر رابرت گدارد، فیزیک‏دان بزرگ امریکایى باموفقیت آزمایش شد. این موشک با سوخت مایع کار می‏کرد. در این موشک، سوخت، قبل از رفتن به اتاق احتراق، به حالت مایع است و در این اتاق با یک‏دیگر مخلوط و محترق می‏شوند. دکتر رابرت گدارد پس از این آزمایش، به عنوان پدر موشک لقب گرفت. وی در راه تکمیل این وسیله سریع‏السیر برای تسخیر فضا، زحمات زیادی متحمل شده است.

رابرت گدارد

1354 - تبدیل روز شمار تاریخ ایران از هجری شمسی به تاریخ شاهنشاهی

محمدرضا پهلوی در جریان افتتاح مجلس دوره بیست‏وچهارم، یکباره کینه‏توزی خود را نسبت به اسلام و ملت مسلمان ایران بر زبان آورد و خواهان از میان بردن آثار و مظاهر ناپسند دوران‏های انحطاط اجتماعی و اخلاقی گردید. به این ترتیب، شاه، تلویحاً کلیه ضعف‏ها و عقب‏ماندگی‏ها و فساد و زبونی‏های گذشته را به آثار و مظاهر بازمانده از غلبه فرهنگی و معنوی مهاجمین و بیگانگان اشغالگر نسبت داد. بی‏شک منظور وی از اشغالگران بیگانه، اربابانش انگلیس و آمریکا نبود. او اسلام را هدف قرار داده بود و می‏خواست اسلام زدایی را تنها راه رسیدن به ترقی و تمدن قلمداد نماید و مظاهر فرهنگ اسلامی را ناسازگار با فرهنگ شاهنشاهی معرفی کند. از این رو، در پایان سال 1354 ش دو مجلس شورای ملی و سنا در یک اجلاس مشترک تصویب کردند که مبدأ تاریخ ایران از هجری شمسی به شاهنشاهی تغییر یابد و مردم و سازمان‏های دولتی، موظف شدند تا تاریخ جدید را به کار برند و تاریخ هجری که تاریخی اسلامی و بر اساس هجرت پیامبر اسلام به مدینه است، مورد استفاده قرار نگیرد. از این پس مقرر شد که تاج‏گذاری کوروش هخامنشی در سال 599 قبل از میلاد، مبدأ سال خورشیدی و سرآغاز تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران قرار گیرد. به همین مناسبت، اول سال 1355 هجری خورشیدی، آغاز سال 2535 شاهنشاهی، سال رسمی کشور شاهنشاهی ایران اعلام شد. این عمل با مخالفت علما و تحریم حضرت امام خمینی(ره) مواجه شد. در نهایت مبدأ تاریخ شاهنشاهی دوام چندانی نیافت و سرانجام در سال 1357 ش به دستور دولت جعفر شریف امامی برچیده شد.

1357 - کیفرخواست اعدام برای امیر عباس هویدا

نیمه شب 24 اسفند 1357 محاکمه امیر عباس هویدا که 13 سال نخست وزیر ایران بود در دادگاه اسلامی انقلاب که در زندان قصر به ریاست صادق خلخالی تشکیل جلسه می داد آغاز شد و پس از چهار ساعت، ادامه آن به بعد موکول گردید. این جلسه دو روز پس از اعدام 12 نفر از جمله سپهبد نادر جهانبانی، سرلشکر ولی زند، محمود جعفریان (دبیرکل سابق حزب رستاخیز، معاون پیشین سازمان رادیو ـ تلویزیون در امور اخبار، و مدیر عامل خبرگزاری پارس) و پرویز نیکخواه مشاور سیاسی سابق مدیر عامل سازمان رادیو ـ تلویزیون انجام شد.

امیر عباس هویدا

    
در جلسه محاکمه، کیفر خواست دادستان انقلاب قرائت شد که در آن با ذکر 16 مورد اتهام از جمله مفسد فی الارض و محارب با خدا، برای هویدا تقاضای مجازات اعدام شده بود.
    
در بند 4 کیفر خواست، هویدا متهم به اقدام بر ضد حاکمیت ملی با حفظ سلطان دست نشانده آمریکا شده بود. در بند 5 هویدا به واگذاری هرچه بیشتر منابع زیرزمینی کشور به بیگانگان متهم گردیده بود. در بند 6 نوشته شده بود که هویدا باعث بسط نفوذ آمریکا در ایران شده بود و در این بند آمریکا به عنوان «امپریالیسم آمریکا» ذکر شده بود. در بند 7 چنین آمده بود: هویدا کشور را زیر شرایط اسارت بار آمریکا قرار داده بود. در بند 10، هویدا عضو و حامی فراماسیون خوانده شده بود و بالاخره در بند 16 هویدا متهم شده بود که به منظور دادن گزارش خلاف واقع، اشاعه اکاذیب و جعلیات و سانسور جهت به استثمار کشیدن ملت، در روزنامه های دست نشانده سردبیران جیره خوار گمارده بود. هویدا همچنین متهم شده بود که با تجزیه کشور و جدا شدن بحرین (قانونا استان چهاردهم) و استقلال آن (که خواست آمریکا بود) موافقت کرده و پیشنهاد آن را شخصا در مجلس مطرح ساخته بود.
  
 پس از این که نوبت به هویدا رسید که از خود دفاع کند، وی همه این اتهامات را رد کرد.

1366 - بمباران شیمیایی شهر حلبچه توسط رژیم بعث عراق

با پیروزی رزمندگان اسلام در عملیات والفجر 10 و آزادسازی بسیاری از مناطق کردنشین از جمله شهر استراتژیک حلبچه، و استقبال مردم شهرها و روستاها از طلیعه سپاهیان نور و آزادی، رژیم بعثی عراق در یک اقدام غیرانسانی، به قصد انتقام‏گیری از این شکست فاحش و دشمنی با مردم، شهر حلبچه و اطراف آن را هدف بمب‏های شیمیایی قرارداد. آن رژیم با ارتکاب به این عمل ضد بشری، هیروشیمای دیگری آفرید و برگ سیاه دیگری بر پرونده سراسر ننگ خود افزود. در این فاجعه بزرگ، حدود پنج هزار کرد عراقی به شهادت رسیده و هفت هزار تن دیگر مصدوم شدند. فاجعه حلبچه علاوه بر جنبه‏های انسانی و اخلاقی، زیان‏هایی در روابط خارجی رژیم بعثی عراق در پی داشت و حتی بسیاری از حامیان آن را برآشفته کرد. انعکاس صحنه‏های دلخراش قربانیان گازهای سمّی حلبچه در سراسر جهان، موقعیت بین‏المللی رژیم عراق و حامیان وی را بسیار تضعیف نمود. اعزام خبرنگاران خارجی به ایران و بازدید از منطقه، تدریجاً ابعاد این جنایت دهشتناک را افشا کرد و واکنش‏های متعددی را برانگیخت. به کارگیری سلاح‏های شیمیایی از سوی عراق در حالی صورت می‏گرفت که این کشور جزو 120 کشور امضا کننده پروتکل ژنو راجع به منع استفاده از سلاح‏های سمی و خفه کننده قرار داشت. تا حدود پس از یک ماه از بمباران حلبچه، بازتاب آن در رسانه‏های خبری خارجی مشاهده می‏شد. لیکن با اتمام حملات عراق به شهرهای ایران و نیز اعزام نمایندگان ایران وعراق به سازمان ملل و مذاکره با دبیرکل سازمان ملل، تدریجاً از جنایات عراق در حلبچه همه چیز به فراموشی سپرده شد.

1384 - کشتار مسافران عبوری جاده زابل - زاهدان در منطقه تاسوکی توسط گروه تروریستی جندالله.

مناسبتها

    روز شهر و شهرداری در ایران.

    روز بزرگداشت پروین اعتصامی.

زادروزها

    1634 - کنتسا ماری مادلین داستان نویس فرانسوی
    1868 - ماکسیم گورکی داستان نویس شهیر روس

ماکسیم گورکی

    1751 - تولد جِیمز مدیسون چهارمین رئیس جمهور امریکا
    ۱۲۸۵ - رخشندهٔ اعتصامی، مشهور به پروین اِعتِصامی, شاعر ایرانی

پروین اِعتِصامی

    ۱۳۰۷ - فرخ لقاح پوررسول، مشهور به فرخ‌لقا هوشمند، بازیگر ایرانی
    ۱۳۱۶ - هوشنگ گلشیری، داستان‌نویس ایرانی
    ۱۳۴۱ - محمدحسین لطیفی، کارگردان ایرانی.

هوشنگ گلشیری

   
مرگ‌ها

    ۱۳۷۷ - سیروس طاهباز، نویسنده و مترجم ایرانی
    ۱۳۷۳ - سید احمد خمینی، دومین فرزند پسر امام خمینی (ره)

سید احمد خمینی

    ۱۳۹۰ - سید ابوالقاسم حسینی، تهیه‌کنندهٔ سینمای ایرانی
    1940 - درگذشت بانو سلما لاگرلوف نویسنده سوئدی

سلما لاگرلوف