مروری بر رویداد های مهم تاریخ امروز ایران و جهان : مورخه 17 مرداد برابر با 8 آگوست در تاریخ چه گذشت (تولد،درگذشت،رویداد،اتفاق)

مروری بر رویداد های مهم تاریخ امروز ایران و جهان : مورخه 17 مرداد  برابر با 8 آگوست در تاریخ چه گذشت (تولد،درگذشت،رویداد،اتفاق)

آرشیو رزوهای قبلی

امروز 17 مرداد برابر با 8 آگوست تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:
  
سال 40 پیش از میلاد - شکست بزرگ روم از ارتش ایران

هشتم آگوست سال 40 پیش از میلاد ارتش ایران با در هم شکستن ارتش روم، سوریه را پس گرفت . واحدهای نظامی ایران سپس به پیشروی خود ادامه داده و فلسطین را هم تماما تصرف کردند.
    
سنای روم که چنین دید، به ایران اعلان جنگ داد و سه سال طول کشید تا تدارک این جنگ که برای آن، لژیونرهای رومی از سراسر متصرفات این امپراتوری ـ از انگلستان و فرانسه و اسپانیا و آلمان گرفته تا شمال آفریقا، ایلریا (یوگسلاوی) و یونان احضار شده بودند فراهم شود.

مارکوس آنتونیوس   

حمله نظامی به ایران در سال 36 پیش از میلاد با 113 هزار سرباز زبده به فرماندهی مارکوس آنتونیوس (شوهر کلئوپاترا ملکه یونانی تبار مصر) آغاز شد. این بزرگترین لشکرکشی غرب به شرق در طول تاریخ تا سال 1990 بشمار آمده است. پیش از آغاز جنگ ، آخرین درخواست اکتاویوس امپراتور وقت روم که خواستار پس دادن پرچم های سربازان شکست خورده رومی در جنگ حَرّان (کارهه) در سال 53 پیش از میلاد شده بود از سوی مجلس عالی ایران (مٍهستان) رد شده بود. در جنگ حرّان هفت لژیون (لشکر) رومی و فرمانده آنان «کراسوس» نابود شده بودند. فرمانده نیروهای ایران در آن جنگ سپهبد «سورِنا» بود که جنگ افزارهای تازه به میدان آورده بود و تاکتیک (تا آن زمان ) بی سابقه ای را به کار بسته بود.

تصویر کلئوپاترا که در زمان حیات او بر دیوار سنگی حک شده است

مارکوس نیز بمانند کراسوس یکی از سه عضو شورای عالی امپراتوری روم بود. در جنگ تازه، نیروهای ایرانی به فرماندهی فرهادچهارم ـ شاه انتخابی وقت، از تاکتیک حملات سریع و مکرّر سواره نظام سبک اسلحه و کشاندن دشمن به میدانی که از پیش در نظر گرفته شده بود و رها کردن آن در چنگ واحدهای اصلی استفاده کردند و آن ارتش عظیم رومیان را متلاشی ساختند؛ به گونه که واحدهای آن با دادن 24 هزار کشته و هزاران اسیر فرار کردند و اسیران رومی به منطقه ای که امروز شهر ارومیه است جهت پرداختن به کار کشاورزی فرستاده شدند. در آن زمان مرکز آذربایجان شهری بود که بقایای آن به تخت سلیمان معروف است.
   

مجسمه یک سوار نظام سبک اشکانی

نویسندگانی که خود شاهد صحنه های جنگ مارکوس و فرهاد چهارم بودند نوشته اند: مارکوس که زیر ضربات سواره نظام ایران قرار داشت پس از آخرین عقب نشینی که به او اجازه داده شد از راه دریای سیاه به قلمرو روم بازگردد از فرط ناراحتی و با مشاهده وضع آشفته نظامیان خسته و گرسنه رومی به گریه کردن و اشک ریختن افتاده بود.
   
اکتاویوس درصدد جمع آوری قوا برای جبران این شکست برآمد، ولی موفق نشد و پس از آن، روم دچار اختلافات داخلی شد و اکتاویوس که بعدا سنای روم به او لقب «اوکوستوس» داد مجبور شد که با مارکوس (شکست خورده از ایران) که دلبندی به کلئوپاترا، وی را مقیم مصر کرده و به مصوبات سنای روم توجه نمی کرد بجنگد و از فکر جنگ با ایران خارج شود.
   

فرهاد چهارم

در جنگ این دو رقیب (مارکوس و اوکتاویوس)* که در منطقه آکتیوم صورت گرفت و نبردی دریایی بود، ناوگان مشترک مارکوس و کلئوپاترا شکست خورد و طبق نوشته «پلوتارک»، پس از عقب نشینی آن زن و شوهر به مصر، نخست مارکوس و سپس کلئوپاترا خودکشی کردند.
    
دو ابر قدرت زمان، ایران و روم، بعدا اختلافات خود را بر سر ارمنستان که پادشاه آن باید یک شاهزاده ایرانی می بود حل کردند و تا 71 سال میان دو امپراتوری برخورد نظامی چشمگیری روی نداد.

1919 - امضای قرارداد 1919 م وثوق الدوله بین ایران و انگلیس

وثوق‌الدوله صدراعظم احمدشاه قاجار از نخستین روزهایی که زمام امور را در دست گرفت، به‌طور محرمانه مذاکراتی را برای انعقاد یک قرارداد با نمایندگان دولت انگلیس آغاز کرد که این مذاکرات، به‌صورت کاملاً سری، در حدود ۹ ماه به طول انجامید. سرانجام در روز هجدهم مردادماه سال ۱۲۹۸ش یک روز پس از امضای قرارداد ۱۹۱۹ درحالی‌که شاه قاجار عازم اروپا بود، ناگهان و بدون زمینه قبلی، اعلامیه وثوق‌الدوله به ضمیمه متن قرارداد در ایران منتشر شد و اعلام گردید که این قرارداد مورد تصویب هیئت وزیران قرار گرفته است.

وثوق‌الدوله

این قرارداد شامل شش ماده و یک مقدمه و خلاصه آن عبارت بود از تعهدات انگلستان درباره احترام مطلق به استقلال و تمامیت ایران، تأمین مستشاران انگلیسی برای ادارات ایران و همکاری با ایران در زمینه احداث خطوط آهن و شبکه ارتباطی به‌همراه اعطای وام از طرف انگلستان. هم‌چنین به موجب این قرارداد، انگلیس، زمام امور مالی، اقتصادی و ارتش ایران را در دست می‏گرفت و ارتش متحدالشکل زیر نظر فرماندهان انگلیسی تشکیل می‏شد. تعرفه گمرکی نیز در ظاهر برای حفظ منافع ایران و درحقیقت به سود بریتانیا تغییر می‏یافت.

با انتشار این بیانیه، موجی از مخالفت و موافقت در کشور برخاست و وثوق‏الدوله برای آرام کردن اوضاع، به مخالفان خود، مقادیر زیادی رشوه داد. هم‌چنین این قرارداد در خارج از کشور، مورد مخالفت آمریکا و فرانسه که منافع خود را در خطر می‏دیدند قرار گرفت و سرانجام این معاهده، به‌علت فشار شدید افکار عمومی، عملی نشد و پس از برکناری وثوق الدوله، لغو گردید.

1945 - اعلان جنگ شوروی به ژاپن در آخرین روزهای جنگ جهانی دوم

هنگامی که پس از پایان جنگ جهانی دوم در اروپا، کنفرانس پوتسدام در اواخر ژوئیه در آلمان برپا بود، ترومن رئیس جمهور وقت امریکا به استالین، دیکتاتور سفاک شوروی اطلاع داد که با دسترسی امریکا به بمب هسته‏ای، احتمال به کار بردن آن توسط امریکا وجود دارد که در این صورت شکست ژاپن در این جنگ حتمی خواهد بود. از این رو ترومن، استالین را به اعلان جنگ علیه ژاپن ترغیب کرد و به او اطمینان داد که از حضور در جنگی که رو به پایان است، ضرری نخواهد کرد. در این شرایط و در حالی که طی سال‏های گذشته شوروی با ژاپن، قرارداد عدم تجاوز امضا کرده بود، پس از آن که هیروشیما در 6 اوت 1945م توسط امریکا، هدف حمله هسته‏ای قرار گرفت و ژاپن در آستانه تسلیم شدن بود، شوروی به فرمان استالین به ژاپن اعلان جنگ داد تا بخش‏هایى از ژاپن و متصرفاتش را به دست آوَرَد.

جنگ شوروی و ژاپن که در 8 اوت 1945 آغاز شد. تنها یک هفته به طول انجامید و ارتش شوروی در پایان این حملات که با حمله به ناحیه منچوری در شمال شرق چین آغاز شد، موفق گردید شمالِ کره و جزایر کوریل را به تصرف خود درآوَرَد. جزایر کوریل هنوز هم در اختیار روسیه است و مذاکرات ژاپن و روسیه برای تعیین سرنوشت این جزایر تاکنون به نتیجه نرسیده است.

1953 - ترک مخاصمه در شبه جزیره کره

در پی اجرای قرارداد ترک مخاصمه میان دو کره، هشتم آگوست 1953 میان آمریکا و کره جنوبی یک پیمان دفاع مشترک، نظیر پیمان آمریکا و ژاپن، امضا شد. دولت مسکو نیز که از 1945 و پس از کوتاه شدن دست ژاپن از شبه جزیره کره زمام امور قسمت شمالی این شبه جزیره را به حزب کمونیست این منطقه سپرده بود، قول هرگونه حمایت از کره شمالی را داد تا از پیمان کره جنوبی و آمریکا در هراس نباشد.
    
فروپاشی شوروی و تردید دولت کره شمالی به اینکه دولت روسیه فدراتیو به تعهدات شوروی سابق در قبال آن دولت عمل کند سبب شده است که سیاست ویژه ای در پیش گیرد و آن ایستادن روی پای خود و بدون اتکاء به دیگران است. این سیاست بود که ظرف مدتی نه چندان طولانی، کره شمالی را یک قدرت اتمی ـ موشکی کرده است. دولت کره شمالی این عقیده را نیز تبلیغ می کند که طبق تجربه تاریخ معاصر، اعتمادی به قول و قرار قدرتهای جهانی نیست و از دست سازمانهای بین المللی که ساخت قدرتهای روز هستند کاری ـ جز خدمت به سازندگانشان برنمی آید، انجمن های غیر انتفاعی هم دارای ارباب هستند و گوش به فرمان آنها جهت قال راه انداختن. بنابراین، در این شرایط راهی جز ادامه بقاء و زندگی با امکانات داخلی نیست.

1955 - از این روز کنفرانس ژنو برای تنظیم چگونگی استفاده مسالمت آمیز از نیروی اتم آغاز بکار کرد.

1967 - انجمن همکاری های ملل آسیای جنوب شرقی (آ سه آن ASEAN) که اینک دارای 11 عضو است و 550 میلیون نفوس (8 درصد جمعیت جهان) را شامل می شود تاسیس شد. کشورهای موسس در سال 1967 عبارت بودند از اندونزی، مالزیا، تایلند، فیلیپین و سنگاپور.

1974 - روزی که نیکسون از ریاست جمهوری آمریکا کناره گیری کرد

ریچارد نیکسون برای این که محاکمه و مجازات نشود هشتم آگوست 1974 (روزی چون امروز) از ریاست جمهوری آمریکا (ریاست فدراسیون) کناره گیری کرد و روز بعد جرالد فورد معاون او جایش را گرفت و 16 سپتامبر (39 روز بعد) ضمن صدور حکمی نیکسون را مورد بخشودگی قرارداد و به این ترتیب مانع ادامه تعقیب قضایی و مجازات وی در رابطه با ماجرای واترگیت (دستبرد زدن به ستاد انتخاباتی حزب دمکرات در ساختمان واترگیت واقع در شهر واشنگتن و نصب غیر قانونی دستگاه شنود در آن) شد. کناره گیری نیکسون از ظهر نهم آگوست عملی شد. وی تنها رئیس جمهوری در تاریخ ایالات متحده (تا آن زمان 229 ساله) است که از این سمت کناره گیری کرده است. وی دو روز پیش از این گفته بود که از محاکمه پارلمانی شدن (ایمپیچمنت) باکی ندارد و کناره گیری نمی کند، ولی در این دو روز مشاورانش اورا به کناره گیری قانع کرده بودند تا برکنار نشود و به زندان نیافتد. مجلس نمایندگان آمریکا پس از رسیدگی به قضیه واترگیت برای نیکسون کیفرخواست صادر کرده بود تا در سنا محاکمه شود.
    
نیکسون در قبال قضیه واتر گیت متهم به اختفای مدارک جرم و دروغگوئی به بازپرس هم شده بود. قضیه واترگیت با سرقت طرح ها و برنامه های کمپین انتخاباتی حزب دمکرات (حزب رقیب) از محل دفتر این حزب در ساختمان واتر گیت در شهر واشنگتن به وجود آمده بود. اخیرا روشن شده است که کفیل وقت سازمان امنیت داخلی آمریکا (اف بی آی) که یک یهودی بود ماجرای واترگیت را به یک خبرنگار مورد اعتماد خود داده بود که در روزنامه واشنگتن پست انتشار یافته بود، قضیه آفتابی شده بود و .... انگیزه این افشاگری هنوز هم به درستی دانسته نشده است.
   
نیکسون و فورد بیش از روسای جمهوری دیگر آمریکا با شاه ایران دوستی داشتند. نیکسون 22 اپریل 1994 (20 سال پس از کناره گیری) درگذشت.
   
شبکه های تلویزیونی آمریکا هفتم آگوست 2014 به مناسبت چهلمین سالگرد کناره گیری نیکسون، برنامه های ویژه و بعضا با دادن اطلاعات تازه پخش کردند و نیز افشاء چند مورد که قبلا در حدّ حدس و گمان بود.
    

نیکسون در حالی که اعضای خانواده اش در کنارش قرارداشتند کناره گیری خودرا به این صورت اعلام داشت

1998 - «محمود صارمی» رییس دفتر خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) در مزار شریف (افغانستان) به دست گروهی از طالبان کشته شد و این روز (17 اَمُرداد) در جمهوری اسلامی «روز خبرنگار» نامیده شده و هرسال برگزار می شود.

زادروزها

    ۱۸۷۹ - زادروز امیلیانو زاپاتا از رهبران برجسته انقلاب مکزیک علیه رژیم دیکتاتوری پورفیریو دیاس.
    ۱۹۰۲ - زادروز پل دیراک فیزیک‌دان و ریاضی‌دان انگلیسی و از پایه‌ریزان مکانیک کوانتومی.

امیلیانو زاپاتا

    ۱۹۳۷ - زادروز داستین هافمن بازیگر آمریکایی ، برنده جایزه اسکار
    ۱۹۵۱ - زادروز محمد مرسی رئیس جمهور سابق مصر

داستین هافمن

    ۱۹۶۴ - زادروز کلاس ابنر نویسنده اتریشی
    ۱۹۸۱ - زادروز راجر فدرر تنیسور سوئیسی ، نفر سوم رده بندی برترین تنیس بازان جهان

راجر فدرر

درگذشت‌ها

    ۱۹۴۴ - درگذشت اروین فون ویتزلبن فیلد مارشال آلمانی در دوره رایش سوم ، فرمانده لشکر اول ورماخت ، از اعضای گروه مخفی آلمان بر علیه هیتلر و نازی ها
    ۱۹۷۴ - درگذشت بالدور فن شیراخ سیاستمدار آلمانی ، رئیس سازمان جوانان هیتلری

کننبال ادرلی

    ۱۹۷۵ - درگذشت کننبال ادرلی نوازنده آلتو ساکسیفون
    ۱۹۹۱ - درگذشت جیمز بنسن اروین فضانورد آمریکایی

جیمز بنسن اروین

    ۱۹۹۶ - درگذشت نویل فرانسیس مات فیزیکدان انگلیسی ، برنده جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۷۷
    ۱۳۵۴ - فریدون رهنما، شاعر ایرانی.

آرمان هوسپیان

    ۱۳۵۹ - آرمان هوسپیان، بازیگر سینما و کارگردان ایرانی.
    ۱۳۷۱ - آیت الله سید ابوالقاسم خویی، از مراجع عالی تقلید شیعه.

آیت الله سید ابوالقاسم خویی